Antalya Valiliği, yetki ve sorumluluğunda olan Kaleiçi Yat Limanı’ndaki Mermerli Plajı’nda geçtiğimiz şubat ayında onarım ve restorasyon çalışması başlatılmıştı. Antalya Valisi, 80 milyon küsür lira harcanan projenin ardından plajın uygun fiyatlarla halkın hizmetine açılacağını ve bizzat valilik tarafından işletileceğini açıklamıştı.

Yerel haberlerden öğrendiğimize göre plaj bir şirkete kiralanmış, o firma da bayramın ilk günü plajı açmış. Müşteri hedef kitlesi de halk değil yabancı turistler olmuş. Plajın kapısına da bodyguardlar yerleştirilerek, girenden çıkandan bin lira istemeye başlamışlar. Bu rezillik iki gün içinde duyulunca, Antalya Valiliği hemen bir açıklama yaparak firmayla görüşüldüğünü ve giriş ücretinin 500 TL’ye indirildiğini söylemiş. Sanki böylece plaj halka açık, kamu yararına ve genel hizmet alanı mı olmuştu?

Halka hizmet ya da kamu hizmeti işleri bir kişinin muhteşem görüşlerine teslim edilirse bu gibi rezillikler kaçınılmaz olmaktadır. Devlet yönetimde tek adam rejimi uygulanıyorsa, o yönetimin taşradaki hizmetlileri de kendi görevlerini tek adam sistemine uydururlar. Eğer böyle yapmazlarsa merkezi devlet otoritesini ellerinden kaçırmış olurlar. Tek adam rejimlerinde devlet görevlileri inisiyatif kullanamaz. İlgili yasalar ne derse desin, “Tek adam ne der?” endişesiyle yetki ve sorumluluklar tam anlamıyla kullanılamaz ve bu görev anlayışı yerel hizmetlerde yarar sağlamaz.

Kamu hizmeti, devlet ya da diğer kamu tüzel kişileri tarafından ya da bunların gözetim ve denetimleri altında, genel ve ortak gereksinmeleri karşılamak, kamu yararı ya da çıkarını sağlamak için yapılan ve topluma sunulmuş bulunan sürekli ve düzenli etkinliklerdir.

Ansiklopedik tanımıyla “hizmet”, gereksinimleri karşılayan ve üretildiği anda tüketilme özelliklerine sahip her türlü etkinlik demektir. Hizmet kalitesi diye de bir kavram vardır. Hizmet sektöründe kalite, çalışma sonucunda önceden tanımlanmış faydadır. Hizmet alanın ilk düşüncesi ile hizmet verenin bu hizmeti sunma becerisi, o hizmetin kalitesini ortaya çıkartır. Bu kalite turizm hizmetinde başka, kamu hizmetinde daha başka değerlendirilir. Bir bütün halinde düşündüğünüzde, Mermerli Plajı dahil, Kaleiçi’ndeki diğer esnaf faaliyetleri turizme mi yoksa kamuya mı hizmet etmelidir?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına göre, “kıyılarda doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan alanlarda ve sahil şeritlerindeki tüm uygulamalar, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, bu sınırlar dışında valiliklerin denetimi altındadır. İlgili idareler bu alanları sürekli kontrol altında tutmak ve gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler.”

Elbette olaya züldük. Antalya’nın göbeğinde, Antalyalıların olan bu plaj çoktan Antalyalıların elinden alınıp yabancılara teslim edilmiştir. Bir kentin tam ortasındaki bir işletme neden belediyeye verilmez ve neden belediyenin orayı işletmesi kıskanılır akıl alacak gibi değil?

Akıl, kişinin düşünme, karar verme, muhakeme etme ve problemleri çözme yeteneğini ifade eder. Zeka ise kişinin bilgiyi anlama, öğrenme ve kullanma yeteneğini ifade eder. Ortak akıl, temsilci (vekil) akıldır. Bireysel akıllar birleşip, ortaklaşıp toplam aklı bir kişiye teslim etme halidir. Ortak (kollektif) zekâ ise yaratıcılığı serbest bırakmak, katılım yaratmak, üretim ve hizmeti artırmak için bir araçtır.

Bir sorunun çözülebilmesi “Ortak Akıl” la olur derler. Yanlış bir kavramdır. Ortak aklı bulurken her kafadan bir ses çıkarak ve sorun iyice kör düğüm olabilir. Sosyologlara göre artık Ortak Akıl da Ortak Zeka da işe yaramıyor. Topluma yaralı olan “Yetkin Akıldır.” Herkesin değil, herkesin içinden yalnızca yetkin kişilerin bir araya gelerek bir program dahilinde görüşme ve münakaşalar yaparak yetkin bir ortak çözümü bulmak, en akılcı yol olmaktadır.

Mermerli Plajı ve kentteki benzer yerleri belediye mi işletsin, valilik mi işletsin? Kim, nasıl işletsin? Kiralasın mı, kaç yıllık kiralasın, ihaleye mi çıksın, müstecire mi versin, cirodan yüzde kaç alsın?

Bu soruların yanıtını ortak akıl değil “Yetkin Akıl” düşünmeli ve sunmalıdır. Antalya’nın yerel ve genel yöneticilerine Mermerli Plajı rezaleti diğer sorunlarda da örnek olmalıdır. Örneğin gene kentin tam orta yerinde “Yedi Arıklar” bölgesi vardır ki, yıllar süren çevre sağlığı problemini yetkililer bilmekte ama yetkin akıl kullanılamadığı için hiçbir şey yapamamaktadırlar.