Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuzeyindeki liman kenti Tiencin'de düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinin açılışında konuşan Çin lideri Xi mevcut dünya düzeninin giderek daha "kaotik ve karmaşık" hale geldiğini söyledi, dolaylı ifadelerle hedef aldığı ABD'yi de "zorbalıkla" suçladı.Çin Devlet Başkanı Xi, Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'nde yeni dünya düzeni vizyonunu açıkladı, "zorbalıkla" suçladığı ABD'ye meydan okudu.

Rusya Devlet Başkanı Putin de "Avrupa-Atlantik modeli miadını doldurdu" diyerek Çin liderine destek açıkladı.

Xi, yeni gümrük vergileriyle ticaret savaşlarını başlatan ABD Başkanı Donald Trump'a meydan okuyan bir gönderme yaparak, ŞİÖ'nün uluslararası ilişkiler için yeni bir model olduğunun altını çizdi, bu örgüte üye ve partner ülkelere "Soğuk Savaş zihniyetine ve bloklar arası çatışmalara ve zorbalığa karşı çıkma, çok taraflı ticaret sistemlerini destekleme, Birleşmiş Milletler'i (BM) merkezine alan uluslararası sistemi koruma" çağrısı yaptı. Daha adil ve eşitlikçi bir küresel yönetişim düzeni için çok kutupluluğa eşitlikçi ve düzenli bir geçişin sağlanması gerektiğini savunan Çin Devlet Başkanı, kapsayıcı ekonomik küreselleşmenin savunulması ve teşvik edilmesini istedi.Ticaret ve yatırımı kolaylaştırmaya dönük bir düzen inşa edilmesi için ŞİÖ üyelerinden dev ölçekteki piyasa büyüklüklerinden yararlanmalarını isteyen Xi Cinping, ŞİÖ'nün nüfusunu ve etkisini güçlendirmek için Çin'in ŞİÖ Kalkınma Bankası'nın kurulmasını hızlandıracağını da açıkladı. Xi, üye ülkelere bu yıl 2 milyar yuan mali yardım sağlayacaklarını, ayrıca ŞİÖ bankacılık konsorsiyumuna da 10 milyar yuan tutarında kredi vereceklerini duyurdu.

Çin Devlet Başkanı Xi'nin net bir vizyonu var: Ülkenin modernizasyon süreçleri 2049 yılına kadar, yani Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100'üncü yılında tamamlanmış olacak...

Çin Devlet Başkanı Xi Cinping “Rusya ve Çin, İkinci Dünya Savaşı'nın başlıca kazananlarıdır” dedi. Bu savaşta Rusya 27, Çin 20 milyon ölü vermişti...

Çin en geç 15 yıl içinde dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD'nin tahtını elinden alacak.

Çin Devlet Başkanı Xi'nin zirve açılışındaki mesajlarını değerlendiren Singapur Ulusal Üniversitesi Lee Kuan Yew Kamu Politikası Okulu'ndan Profesör Alfred Wu, "ABD liderliğindeki dünya düzeni büyük ölçüde gerilemekte olduğu için Çin alternatif bir dünya düzeni sağlamak istiyor. Ana mesaj, tema budur” dedi...

Cumhurbaşkanı Erdoğan Çin seyahati sonrasında şöyle dedi: "Çin Devlet Başkanı Sayın Xi Cinping'in şeref konuğu olarak, Şanhay İşbirliği Teşkilatı Zirvesine iştirak ettik. Zirveye katılımımız hem teşkilatla hem de köklü bağlarımız olan Asya ülkeleriyle ilişkilerimize addettiğimiz önemin bir nişanesidir. Şu rakamlar oldukça dikkat çekici; Teşkilat üyesi 10 ülkenin nüfusu 3,8 milyara ulaşmış, ekonomik büyüklüğü ise 30 trilyon dolara yaklaşmıştır. "

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de zirve açılışındaki konuşmasıyla Xi'nin alternatif dünya düzeni çıkışına güçlü destek açıkladı, "Artık ABD ve Avrupa arkasında hizalanmamış yeni bir dünya düzenine ihtiyaç olduğunu" söyledi...

Putin, “Savaş kardeşliği, karşılıklı güven ve iş birliği ile ortak çıkarları savunmadaki kararlılığın hatırası, kapsamlı ortaklık ve stratejik iş birliğinin temelini oluşturmaktadır” dedi. Toplantıya vesile olan İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 80’inci yıldönümüne atıfta bulunan Putin, “Avrupa ve Asya'daki askeri operasyonlarda zaferin elde edilmesinde iki ülkenin oynadığı hayati rol, tarihi gerçeği ve adaleti savunmak için hazır olduğumuzun kanıtı. Büyükbabalarımız ve babalarımız barış ve özgürlük için ağır bir bedel ödedi. Bunu unutmuyoruz, hatırlıyoruz. Bu, bugün ve gelecekteki başarılarımızın temelidir” ifadelerini kullandı.

"Avrupa merkezli ve Avrupa-Atlantik modelinin artık miadını doldurduğunu" savunan Putin, dünyada artık daha fazla ülkenin çıkarlarını gözetecek, daha dengeli bir sisteme ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

Putin, ŞİÖ'nün karşılıklı ödemelerde ulusal para birimlerinin (Ruble ve Yuan) giderek daha fazla kullanılmasıyla "gerçek çok taraflılığı" yeniden canlandırdığını söylerken, "Bu da, Avrasya'da yeni bir istikrar ve güvenlik sisteminin oluşması için siyasi ve sosyo-ekonomik temelleri oluşturuyor" dedi.

10 üyeli ŞİÖ ittifakının iç güvenliğe odaklandığı kadar dış sınırlarındaki güvenliğe de odaklanması gerektiğini söyleyen Putin, Ukrayna savaşının çıkmasına ABD, Avrupa Birliği, Almanya, Fransa, İngiltere ve NATO'nun neden olduğunu söyledi...

Putin, “Eğer Ukrayna lideri Zelensky hazırsa Moskova’ya gelsin ve kendisiyle görüşelim,” şeklinde konuştu.

Zelensky Putin’le doğrudan görüşmeyi savaşın bitirilmesinin tek yolu olarak gördüğünü söylemişti...

Ukrayna gelecekte Rus saldırılarını önlemek için en güvenli yolun NATO üyeliği olduğunu iddia ediyor; ancak Rusya ve ABD Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı...

Türkiye ise Ukrayna'nın NATO üyeliğini destekliyor...Cumhurbaşkanı Erdoğan 8 Temmuz 2023'te "Ukrayna NATO'ya üye olmalıdır" dedi...Erdoğan, Türkiye-Ukrayna dostluğunun güçlendiğini, Ukrayna halkının savaşta ülkesinin toprak bütünlüğünü savunduğunu söyledi. Ukrayna'nın bağımsızlığına desteklerini tüm platformlarda ifade ettiklerini belirten Erdoğan, "Savaşın uluslararası hukuk temelinde müzakereler yoluyla sona erdirilmesi için en yoğun çaba harcayan ülke olduk" dedi. Ukrayna'nın NATO üyeliğini hak ettiğini söyleyen Erdoğan, "Adil bir barışın kaybedeni olmaz. Ukrayna'nın yeniden ayağa kaldırılmasında her türlü desteği vereceğiz. Ukrayna'da lider konumda olan müteahhitlik şirketlerimiz Ukraynalı dostlarına yardımcı olacaktır" diye konuştu.

Reuters haber ajansının analizinde, Rusya'nın savaşı sonlandırmak için getireceği şartlar arasında, Ukrayna'nın NATO'ya katılmaması, Ukrayna'nın Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu kabul etmesi, Ukrayna ordusunun silahsızlandırılması, ülkenin tarafsız ülke statüsü kazanması ve NATO askerlerinin ülkeye konuşlandırılmamasının yer aldığı aktarılmıştı.

Fransa ve İngiltere, ateşkes sağlanmasının ardından Ukrayna’ya asker konuşlandırma planlarını açıklamıştı. ABD, bu “barış gücüne” Amerikan askerlerinin gönderilmeyeceğini bildirmişti. Putin yönetimiyse Ukrayna’ya NATO askeri konuşlandırılmasına karşı çıkıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, böyle bir hamlenin “öngörülemez sonuçlar yaratacağını” söylemişti.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise Ukraynalıları Ruslardan Türk ordusunun korumasını istiyor...

Avrupa Birliği sözcüsü Von der Leyen'ın Ukrayna'ya askeri birlik gönderme hazırlığı hakkında konuşması, Almanya Savunma Bakanı Pistorius'u kızdırdı. Bakan, AB'nin böyle bir yetkisi olmadığını ifade etti. Financial Times'a açıklamalarda bulunan Von der Leyen'in, söz konusu planların oldukça net bir biçimde hazır olduğunu dile getirdiği belirtiliyor.

Ukrayna savaşını Rusya'nın tetiklemediğini iddia eden Putin, "Bu kriz Batı'nın desteklediği ve kışkırttığı Ukrayna'daki darbe sonucu ortaya çıktı" diye konuştu. Putin, Ukrayna krizinin ikinci nedeninin de "Batı'nın sürekli Ukrayna'yı NATO'ya üye yapma girişimi olduğunu" söyledi.

Vladimir Putin Ağustos ayında ABD Başkanı Donald Trump ile Alaska'da gerçekleştirdiği zirveye de değindi. Putin, "Trump ile vardığı mutabakatın Ukrayna'da barış yolunu açabileceğini" kaydetti.

Ukrayna krizinin çözülmesini kolaylaştırmaya yönelik Çin ve Hindistan'ın çabalarını ve önerilerini büyük takdirle karşıladıklarını ifade eden Putin, "Alaska'da yakın zamanda gerçekleştirilen Rusya-ABD toplantısında varılan mutabakatın da bu hedefe katkıda bulunacağını umuyorum" diye konuştu.

Putin, "Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerde sorunlar var, ancak ilişkileri geliştirme isteği her şeyi yerli yerine oturtacaktır,” şeklinde konuştu.

Güney Kore İstihbarat Teşkilatı, ülkeden Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşına yardım etmek üzere gönderilen Rusya'ya yollanan Kuzey Koreli askerlerin 2 bininin hayatını kaybettiğine inandıklarını açıkladı. Seul Ulusal İstihbarat Servisi, nisan ayında “savaşta ölenlerin sayısının en az 600 olduğunu” açıklamıştı. Ancak milletvekili Lee Seong-kweun, istihbarat teşkilatının brifinginden sonra gazetecilere verdiği demeçte, “Güncel değerlendirmelere göre, bu rakamın şu anda yaklaşık 2 bin olduğu tahmin ediliyor” dedi.Güney Kore ve Batılı istihbarat kurumları, Kuzey Kore'nin 2024 yılında 10 binden fazla askeri Rusya'ya, özellikle Kursk bölgesine gönderdiğini ve bu askerlerle birlikte top mermileri, füzeler ve uzun menzilli roket sistemleri de gönderdiğini açıkladı.Milletvekili Lee, Pyongyang'ın Rusya'ya 6 bin asker ve mühendis daha göndermeyi planladığını ve bininin zaten Rusya'ya ulaştığını düşündüğünü söyledi.Bu yılın başlarında Moskova Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kuzey Kore'nin Kursk bölgesine inşaatçılar ve mayın temizleme ekipleri göndereceğini açıklamıştı. Rusya ve Kuzey Kore, geçen 2024'te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Kuzey Kore'ye yaptığı ziyaret sırasında, karşılıklı savunma maddesi de içeren bir askeri anlaşma imzalamıştı.

Öte yandan Eylül 2025'te Çin ve Rusya Sibirya'nın Gücü boru hattı (Rusya'dan Çin'e uzanan bir gaz boru hattı) güzergâhı üzerinden yapılan tedariğin, yıllık 38 milyar metreküpten 44 milyar metreküpe çıkarılması konusunda anlaşmaya vardı...

Mersin Akkuyu Nükleer Santrali'ni inşa eden ve Sinop Nükleer Santrali'ni inşa etmeye hazırlanan Rus Devlet Şirketi Rosatom:

Rusya, nükleer enerji üretiminde ABD'yi geçmesi için Çin'e yardım edecek...Rusya'nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom'un Genel Müdürü Aleksey Likhachev, nükleer enerji üretiminde ABD'yi geçmesi için ülkesinin Çin'e yardımcı olduğunu söyledi...Rusya devlet televizyonuna açıklamada bulunan Likhachev, Rusya'nın Çin'in nükleer enerji üretme hedeflerine yardım edip etmeyeceğine yönelik sorulan soruya "Elbette yardım edeceğiz. Şu anda da yardım ediyoruz" dedi.ABD, toplamda yaklaşık 97 gigawatt (GW) elektrik üretim kapasitesiyle en çok sayıda nükleer reaktöre sahip ülke. ABD'nin derlediği verilere göre Çin, Nisan 2024 itibariyle 53.2 GW kapasiteye sahip ve onlarca yeni reaktörün inşası devam ediyor.Likhachev, Rusya'nın geçmişte dört nükleer reaktörün inşasında Çin'e yardım ettiğini ve dört reaktör daha inşa ettiklerini söylerken Çin'in nükleer enerji hedeflerine ulaşmak için çok miktarda uranyum ve nükleer yakıta ihtiyacı olduğunu belirtti.

Şanghay İşbirliği Örgütü, Çin, Rusya, Hindistan gibi devleri barındırıyor; dünya nüfusunun yüzde 40'ı, küresel GSYİH'nin yüzde 40'a yakını bu blokta.1996 yılında Şanghay Beşlisi olarak kurulan, 2001 yılında Şanghay İşbirliği Örgütü'ne dönüşen ve 2017'de Hindistan ve Pakistan'ın, 2021'de İran'ın ve 2024'te Belarus'un tam üyeliği ile genişleyen ŞİÖ, şu anda Avrasya'nın yaklaşık yüzde 65'ini ve dünya nüfusunun yüzde 40'ını ve küresel gayrisafi hasılanın yüzde 30'unu kapsayan; 10 üye, 2 gözlemci ve 14 diyalog ortağı ile en büyük bölgesel örgütlerden biri. Örgüt üyesi ülkelerin yüz ölçümlerinin toplamı Avrasya kıta parçasının yaklaşık yüzde 65'ini kapsıyor.

Türkiye, NATO ve Şanghay İşbirliği Örgütü arasında bir dengeleyici rol üstlenmek amacı ile 2024'te tam üyelik hedefini açıkça belirtmişti.Türkiye ve Çin arasındaki ticaret: Çin'le ticaret hacmi 95 milyar dolar civarında, Türkiye'nin Çin ile 57 milyar dolarlık dış ticaret açığı var...

Bu yıl, Çin-Hindistan diplomatik ilişkilerinin 75'inci yıldönümü...Hindistan 2024'te yüzde 6,5'e ulaşan ve özellikle Çin ve ABD'yi geride bırakan hızlı ekonomik büyüme gerçekleştirdi...

Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin ABD başkanı Trump'ın telefonlarına dört kez cevap vermediği biliniyor... Trump Hindistan mallarına yüzde 50 oranında gümrük vergisi koymuştu...ABD, Çin ve Hindistan’ın da aralarında bulunduğu Rus petrolü alıcılarına yaptırım tehdidinde bulunmuştu. Ancak Hindistan, Trump’ın yüzde 50’lik gümrük vergisine rağmen Rusya'dan petrol alımlarını sürdüreceğini duyurmuştu.

Öte yandan, Tayvan'ı Çin'in bir parçası olarak tanıyan Türkiye dahil tüm ülkeler Çin'in sunduğu imkanlardan yararlanabiliyor. Tibet özerk bölgesinde veya Sincan'daki Uygur Müslüman azınlığa yönelik ciddi insan hakları ihlallerini eleştiren ülkeler Çin tarafından dışlanıyor.

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Ağustos sonunda yaptığı bir açıklamada, "Karşı karşıya kaldığımız sınamaları gerçekten anlamak isteyenler sadece Çin'e değil, Asya ülkelerine seyahat etmelidir" dedi.Merz, "Doğu'da inanılmaz bir dinamizm gözlemleniyor, o bölgede de dünyada liderlik etme iddiası var ve bu Çin için de geçerli" dedi...

Savaşın Ukrayna'nın teslimiyeti pahasına sona erdirilemeyeceğini, bunun bir seçenek olmadığını söyleyen Almanya başbakanı Merz, "Aksi takdirde yarın sıra başka bir ülkeye, bir sonraki gün de bize gelir" dedi...

Merz, Ukrayna'yı savunmaya devam edebilmesi için Ukrayna ordusuna destek verilmesi gerektiğini ve bunun kendilerinin en önemli önceliği olduğunu ifade eden Almanya Başbakanı, "Ben kendimi, bu savaşın daha uzun süre devam edebileceğine hazırlıyorum" dedi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Alman asıllı Ursula Von der Leyen'ı taşıyan uçağın GPS sinyali Bulgaristan'a inişte kesildi. Rusya'nın uçağa jammer'la müdahale ettiğinden şüpheleniliyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'ı taşıyan uçak Bulgaristan'a inmeye hazırlanırken GPS sisteminin sinyalleri jammer ile engellendi.

Von der Leyen'in sözcüsü Arianna Podesta, "Jammer ile GPS engellemesi olduğunu teyit edebilirim. Ancak uçak güvenli bir şekilde Bulgaristan'a indi" dedi.Sözcü "Bulgar makamları, bunun Rusya tarafından yapılan bariz bir müdahale olduğundan şüphelendiklerini bize iletti" bilgisini paylaştı.

"Rusya'nın düşmanca eylemlerinin düzenli bir parçasının tehditler ve gözdağı olduğunu çok iyi bildiklerini" belirten Podesta, "Bu, savunma kabiliyetlerimizi ve Ukrayna'ya desteğimizi artırma yönündeki sarsılmaz kararlılığımızı daha da pekiştirecek" diye konuştu. Podesta, " Von der Leyen'in böylelikle "Rusya ve bu ülkenin vekillerinden gelen tehditlerin günlük hayatta yarattığı zorlukları ilk elden görmüş olduğunu" belirtti.Sözcü Podesta, "Ve elbette bu olaydan sonra Avrupa Birliği, savunma harcamasına ve Avrupa'nın hazırlıklılığına daha da fazla yatırım yapmaya devam edecek" diye ekledi.

Rusya ve Belarus'a sınırı olan yedi Avrupa ülkesine destek ziyaretleri sırasında açıklama yapan Avrupa Birliği sözcüsü Alman Ursula von der Leyen, "Putin değişmedi. Son 25 yılda dört savaş başlattı. O, ancak güçlü bir caydırıcılık tesis edilerek kontrol altında tutulabilir. Bu nedenle savunmamızı güçlendirmek amacıyla somut ve hızlı adımlar atmalıyız" açıklamasını yaptı.

Alman Genelkurmay Başkanı Carsten Breuer Ursula von der Leyen'ın uçağında yaşananlara ilişkin soruları yanıtlarken iki kez kendisinin bulunduğu uçakların da benzer müdahaleler sonucunda GPS erişimini kaybettiğini açıkladı.

Avrupa Birliği, Rusya'nın savaşını finanse etmesine yardımcı olmakla suçladığı Çin bankalarını da kapsayan bazı kuruluşlara yaptırım uygulamıştı...

Avrupa Birliği'nde hararetli tartışmalara yol açan bir diğer konu da Rus Merkez Bankası'nın 2022'de dondurulan yaklaşık 233 milyar dolar değerindeki varlıklarının akıbeti.Şimdiye kadar, AB ülkeleri varlıklardan elde edilen faizi Ukrayna'yı desteklemek için kullandı.

Alman Siyasi Partisi CDU/CSU'nun Federal Meclis'teki Grup Başkanı Jens Spahn "Savaş isteyen, barış istemeyen Putin'dir" dedi... Spahn , "Şayet Putin müzakere masasına oturmak istemiyorsa, o zaman da Almanya Ukrayna'ya askeri destek vermeye devam etmeye hazır" dedi...