Türkiye Cumhuriyeti’nin doğum senedi niteliğini taşıyan Lozan Barış Antlaşması’nın imzalanmasından (23 Temmuz1923) bu yana 100 yıl geçti. Bu vesile Cumhurbaşkanı Erdoğan, siyasi parti liderleri antlaşmanın anlam ve önemine ilişkin mesajlar yayınladılar. Yerel yönetimler, üniversiteler, düşünce kuruluşları sempozyumlar düzenledi, TV kanallarındaki programlar, gazetelerde, sosyal medyada yorumlar ve paylaşımlar yapıldı.

Erdoğan mesajında: "Lozan Anlaşması’yla elde ettiğimiz hakları kararlılıkla savunurken, yeni hamlelerle ülkemizin kazanımlarını tahkim edeceğiz" ifadesine yer verdi. Kılıçdaroğlu, ülkemizin tapu senedi Lozan’ın mimarı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, İsmet İnönü’yü ve milli mücadele kahramanlarımızı saygı ve minnetle anarak Lozan zaferini resmi bayram olarak kabul edilmesini sağlayacaklarını vaat etti. Akşener ise “Türk tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti devrinin açılışını, tüm dünyaya ilan edişimizin 100. yılındayız” dedi.

Antlaşma, bağımsız ve egemen Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş senedi Cumhuriyetin doğum senedi niteliğini taşıyan Lozan Barış Antlaşması Cumhuriyetimizin varlığının, bağımsızlığının, sınırlarının uluslararası alanda resmen ve hukuken tanınmasını sağladı. Atatürk ün liderliğinde halkımızın Millî Mücadele’de kazandığı zaferin ardından, zor koşullarda, uzun ve çetin müzakereler sonucu Antlaşma üzerinde uzlaşma sağlandı. TBMM Baş Delegesi ve Dışişleri Bakanı İsmet Paşa (İnönü) Başkanlığı’ndaki TBMM heyeti üyeleriyle, İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcilerinin katilliği Lozan Barış Konferansı sonunda 24 Temmuz 1923’te imzalanan Antlaşma bir diplomasi zaferi olarak niteleniyor.        

Antlaşma 23 Ağustos 1923’te TBMM tarafından onaylanarak yürürlüğe girdi. Ardından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. 100 yıldır ayakta olan Antlaşma, imzalandığı dönemin koşullarında yapılabilecek gerçekçi ve kalıcı uluslarasın bir belge niteliğinde. Antlaşmayı, o zamanın koşullarına göre inceleyerek, özenle savunmak, korumak ve kollamak gerekiyor. Ülkemizin tapu senedi Lozan Antlaşması’nın 100. Yılını gururla kutluyor, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, İsmet İnönü’yü ve Lozan Konferansı’ndaki müzakerelere katılan tüm heyet üyelerini saygı ve minnetle anıyorum