Çocuklarda bademcikler bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve zaman zaman enfeksiyonlarla savaşırlar. Ancak bu enfeksiyonlar sıklaşırsa, çocuk bir yıl içinde 5-6 kez bademcik iltihabı geçiriyorsa, artık bademcikler koruyucu olmaktan çıkıp hastalık kaynağı haline gelebilir.

Aileler çoğu zaman, bu durumun normal olduğunu, zamanla geçeceğini düşünür. Ancak sık enfeksiyon geçiren çocuklarda, büyüme geriliği, okul başarısında düşüş, sürekli yorgunluk ve uyku bozuklukları gibi sorunlar da ortaya çıkabilir. Özellikle geceleri horlayan, ağızdan nefes alan ve huzursuz uyuyan çocuklarda, bademciklerin büyüyerek solunum yolunu daralttığını da gözlemliyoruz.

Tanı koymak çoğu zaman muayene ile mümkündür. Ailenin anlattığı şikâyetlerin sıklığı bizim için çok değerlidir. Gerekirse boğaz kültürü, kan testleri gibi yardımcı tetkikler de yaparız.

Hafif ve seyrek enfeksiyonlarda antibiyotik ve destekleyici tedaviler yeterlidir. Ancak sık tekrar eden ya da çocuğun hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyen durumlarda, bademciklerin alınması (tonsillektomi) en kalıcı ve etkili çözüm olabilir. Bu ameliyat sanıldığı kadar ağır değildir. Doğru zamanda ve doğru şartlarda yapıldığında çocuklar hızla toparlanır.

Viral Boğaz Enfeksiyonları :

Çocuklarda en sık gördüğümüz boğaz enfeksiyonları viral yani virüs kaynaklıdır. Özellikle sonbahar ve kış aylarında çocuklar kreş ve okul gibi kalabalık ortamlarda sıkça bu enfeksiyonlara maruz kalırlar. Bu tür enfeksiyonlar genellikle hafif seyreder; hafif ateş, burun akıntısı, boğaz ağrısı, öksürük görülür.

Antibiyotik bu durumda işe yaramaz çünkü hastalığın nedeni bakteri değil, virüstür. Dinlenme, bol sıvı tüketimi, burun temizliği ve doktorun önerdiği basit destek tedavileri genellikle yeterlidir. Bu tür enfeksiyonlar ortalama 5-7 gün içinde kendiliğinden geçer.

Bakteriyel Enfeksiyonlar:

Boğaz enfeksiyonlarının bir kısmı da “Streptococcus pyogenes” adı verilen bakteriden kaynaklanır. Halk arasında “beta mikrobu” olarak bilinir. Bu enfeksiyonlar daha şiddetli seyreder. Yüksek ateş, boğazda beyaz iltihap plakları, yutkunmada ciddi zorlanma, boyun lenf bezlerinde şişlik gibi belirtilerle kendini gösterir.

Bu durumda boğaz kültürü alınarak tanı netleştirilir ve uygun antibiyotik tedavisine başlanır. Tedavi edilmezse, eklem romatizması veya böbrek iltihabı gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. O yüzden, özellikle tekrarlayan streptokok enfeksiyonlarında doktor takibi çok önemlidir.

Kronik Tonsillit (Sık Tekrarlayan Bademcik İltihabı):

Eğer çocuğunuz yılda 5-6 kez ve daha fazla bademcik iltihabı geçiriyorsa, artık kronik tonsillitten bahsetmek gerekir. Bu çocuklar neredeyse her ay bir enfeksiyon geçirir. Sürekli ateşlenir, antibiyotik kullanmak zorunda kalır, iştahları azalır, uyku düzenleri bozulur.

Bazı çocuklarda bademcikler o kadar büyür ki, hava yolunu daraltır. Bu da gece horlamaya, ağızdan nefes almaya ve huzursuz uykuya yol açar. Uzun vadede bu durum yüz gelişimini bile etkileyebilir.

Kronik tonsillit durumlarında, bademciklerin alınması (tonsillektomi) bir çözüm olarak düşünülmelidir. Doğru zamanda yapılan bu ameliyat, çocukların yaşam kalitesini belirgin şekilde artırır.

Adenoid (Geniz Eti) Sorunları:

Boğaz enfeksiyonlarıyla birlikte sık karıştırılan bir diğer durum da geniz eti büyümesidir. Özellikle 2-6 yaş arasında sık görülür. Çocuklar ağızdan nefes alır, gece ağzı açık uyur, horlar, hatta bazen nefes durmaları bile gözlenebilir. Sürekli burun tıkanıklığı, geniz akıntısı ve tekrarlayan orta kulak iltihapları da geniz eti büyümesini düşündürür.

Bu durumda endoskopik muayene ile tanı koyarız. Gerekli görülürse geniz eti alınabilir. Bu işlem bademcik ameliyatıyla birlikte de yapılabilir.

Anne Babalar Nelere Dikkat Etmeli?

• Çocuğunuz yılda 5’ten fazla boğaz enfeksiyonu geçiriyorsa,

• Gece horluyor, ağızdan nefes alıyor, huzursuz uyuyorsa,

• Sık sık antibiyotik kullanıyorsa,

• Okuldan sık izin almak zorunda kalıyorsa,

• Bademcikleri çok büyükse ya da sürekli iltihaplı görünüyorsa, mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına başvurun.

Sağlıklı günler diliyorum.

Op.Dr.Serdar Ünlü

Kulak Burun Boğaz Uzmanı