Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser türlerinden biridir, ancak erkeklerde de nadiren görülebilir.Meme kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bu hastalığın gelişme olasılığını artırabilir. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:

• İleri yaş

• Ailede meme kanseri öyküsü

• Bazı genetik taşıyıcılıklar (örneğin BRCA1 ve BRCA2 genleri gibi)

• Erken adet görme veya geç menopoza girme

• Hiç doğum yapmamış olmak veya ilk doğumu geç yaşta yapmak

• Hormon tedavisi almak

• Obezite

• Radyasyona maruz kalmak

• Alkol tüketimi

• Sigara kullanımı

Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Meme kanserinin belirtileri birbirinden çok farklı olabilir ve erken evrelerde belirti görülmeyebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Memede veya koltuk altında ele gelen kitle veya şişlik

• Meme boyutunda veya şeklinde değişiklik

• Meme ucunda veya meme cildinde çökme, buruşukluk veya renk değişikliği

• Meme ucundan kanlı veya berrak akıntı

• Meme cildinde kızarıklık, yara, kabuklanma veya portakal kabuğu görünümü

• Memede ağrı veya hassasiyet (genellikle ileri evrede)

Meme Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Meme kanseri tedavisi, kanserin evresine, tipine, tümörün özelliklerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. En sık kullanılan tedavi yöntemleri cerrahi, radyoterapi, kemoterapi , hormon tedavisi ve hedefe yönelik tedavilerdir. Meme kanseri tedavisinde genellikle bu yöntemlerin birkaçı bir arada uygulanır.

Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır. Bu nedenle düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapmak ve doktor kontrollerini aksatmamak büyük önem taşır.

Mamografi

Meme dokusunun düşük dozda X ışınları kullanılarak görüntülenmesini sağlayan bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Meme kanserinin erken teşhisinde ve memedeki diğer anormalliklerin belirlenmesinde önemli bir rol oynar.

Mammografi Takip Sıklığı:

• 40-49 Yaş Arası: Bu yaş grubundaki kadınlar için mammografi taraması iki yılda bir önerilebilir. Bireysel risk faktörleri değerlendirilerek bu sıklık kişiye özel olarak belirlenebilir. Bu yaş grubunda meme yoğunluğu daha fazla olabileceği için ek görüntüleme yöntemleri (ultrason gibi) gerekebilir.

• 50-74 Yaş Arası: Bu yaş grubundaki kadınlar için yılda bir kez düzenli mammografi taraması yapılması genellikle standart öneridir. Meme kanseri riski bu yaşlarda artmaktadır ve mammografi erken teşhis için kritik öneme sahiptir.

• 75 Yaş ve Üzeri: Bu yaş grubunda mammografi taramasının faydaları ve riskleri bireysel olarak değerlendirilmelidir. Genel sağlık durumu, yaşam beklentisi ve önceki tarama sonuçları gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Sağlıklı ve uzun yaşam beklentisi olan kadınlarda taramaya devam edilebilir.

Risk Faktörlerine Göre Takip:

Bazı risk faktörlerine sahip kadınlar için takip sıklığı ve başlangıç yaşı farklılık gösterebilir. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:

• Ailede meme kanseri öyküsü: Özellikle birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, teyze) meme kanseri öyküsü olan kadınların taramaya daha erken yaşlarda başlaması ve/veya daha sık aralıklarla mammografi yaptırması önerilebilir. Doktorunuz aile öykünüzü değerlendirerek size özel bir takip planı oluşturacaktır.

• BRCA1 veya BRCA2 gen mutasyonları: Bu gen mutasyonlarını taşıyan kadınların meme kanseri riski önemli ölçüde yüksektir. Bu durumda taramaya genellikle 25-30 yaşlarında meme MR ile başlanır .Takip planı genellikle multidisipliner bir ekip tarafından belirlenir.

• Daha önce meme kanseri tedavisi görmüş olmak: Meme kanseri tedavisi görmüş kadınların takip planları, tedavi türüne ve kanserin özelliklerine göre farklılık gösterir. Düzenli doktor kontrollerinin yanı sıra yıllık mammografi ve bazen ek görüntüleme yöntemleri (MR gibi) gerekebilir.

• Yoğun meme dokusu: Yoğun meme dokusu, mammografi görüntülerinin yorumlanmasını zorlaştırabilir ve küçük tümörlerin gözden kaçma olasılığını artırabilir. Bu durumda doktorunuz ek olarak meme ultrasonu veya gerekirse diğer görüntüleme yöntemlerini önerebilir.

• Daha önce kanser öncesi lezyon tanısı almış olmak: Bu durumlar meme kanseri riskini artırır ve daha yakın takip gerektirebilir. Doktorunuz size özel bir takip planı önerecektir.

• Göğüs bölgesine radyoterapi almış olmak: Özellikle Hodgkin lenfoma tedavisi gibi nedenlerle genç yaşta göğüs bölgesine radyoterapi almış kadınların meme kanseri riski artabilir ve daha erken yaşlarda taramaya başlamaları önerilebilir.

Günümüzde takip programları ile çok erken evrede teşhis ve tedavi mümkündür. Meme kanseri artık korkulan bir kanser türü olmaktan uzaklaşmaktadır.

Sağlıklı günler dileklerimle.

Dr. Hüseyin Can Ertürk Genel Cerrahi Uzmanı