
Serdar Kocaoğlu
Engelli emekli maaş bağlanma şartları ve AYM kararı ne zaman?
Günler ne çabuk geçiyor. Sonbaharın da başlangıcı olan Eylül ayının sonuna geldik.
Bu yılın başında 15 Ocak 2025 ‘da SSK kapsamında 2008 yılından çalışmaya başlayan emeklilik koşulları değiştirilmiştir.
Bundan böyle vergi indirimiyle değil SGK oluşturulan kurullarda değerlendirilecektir.
Yasa değişikliği yapıldıktan sonra SGK kurumunun çıkardığı uygulama yönetmeliğinde ilginç değişiklikler var. İsterseniz bir bakalım;
Çıkan yönetmeliğe göre SGK sağlık kurullarınca belirlenen çalışma gücü kayıp oranına göre emekli olabilecekler.
Çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40 ila 49 olanlar 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 prim günüyle; yüzde 50 ila 59 olanlar 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 prim günüyle; yüzde 60 ve üzeri olanlar ise eskiden olduğu gibi 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim gününü tamamlamaları halinde yaşa bakılmaksızın emekli olabilecekler.
Vergi indirimi raporuna dayanarak daha önce emekli olanlardan kontrol muayene tarihi konulanlar, kontrol tarihi geldiğinde SGK sağlık kurullarından rapor alacaklar.
Süresiz raporla emekli olanlar için kontrol muayenesi söz konusu olmayacak. Süresiz raporlar hakkında şikâyet şüphe ve tereddüt olursa kontrol muayenesi sonucuna göre emeklilik iptal edebilecektir.
Emekliliği iptal edilenler İl Sağlık müdürlüğüne başvuruda bulunarak itiraz edilebilecektir.
Bu yasa değişikliği yapıldıktan sonra Ana Muhalefet Partisi C.H.P milletvekilleri AYM Mahkemesine başvurmuştur.
Anayasa Mahkemesi esastan almış olduğu kararlardan maddeleri aktarayım.2025/16 esas 2025/28 sayılı kararda gözünde tutulan maddeler şunlardır.
“Kazanılmış hak yaklaşımı ve geriye etkili düzenleme:
Mahkeme, düzenlemenin bazı eski sigortalılık sürelerini veya hak kazanma esaslarını geriye dönük olarak etkileyebileceğini göz önünde tutuyor. Kararda, “malullük aylığı bağlanmadan önceki sigortalılık sürelerinin yaşlılık aylığı şartları açısından dikkate alınmaması” düzenlemesine karşı itiraz olduğu vurgulanıyor.
Eşitlik ilkesi: Farklı statüdeki engelliler arasında farklı muamele öngören düzenlemeler, AYM tarafından eleştirilmiş görünüyor. Mahkeme, “nesnel ve makul gerekçe” olmadan farklı muamele yapılmasının Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olabileceğini belirtmiş gözüküyor.
Sosyal devlet ilkesi: Engellilerin korunması, topluma katılımının sağlanması devletin pozitif yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmiş. Kuralın devletin bu yükümlülüğüyle çelişip çelişmediği, gerekçede merkezi bir konumda. “
Orantılılık ve ölçülülük ilkesi: Düzenlemenin, amaç ile getirilen sınırlama arasındaki ölçülü ilişki incelemesi de yapılmış. Yasa koyucunun takdir yetkisi çerçevesinde, sosyal güvenlik düzenlemelerinde farklı kriterler getirmesinin makul sınırlar içinde olması gerektiği vurgulanmış.
Aylık artırımı düzenlemesi: Madde 4’teki “%25 artırılarak ödenir” ibaresi ile, sosyal güvenlik kurumlarının kendi mevzuatına göre bağladığı aylıkların belirlenen taban düzeyinin altına düşmemesi şeklindeki düzenleme dikkat çekici
Yukarıda yazılanlar ışığında engelli olarak emekli olmak isteyen çalışan arkadaşlarımız ne zaman ve nasıl emekli olacaklarını bilmeden çalışacaklardır.
Aym’nin kesin kararını bekliyoruz. Ne çıkacak bakalım.
Tepkisiz Toplum etkisiz toplumdur
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.