Zeki Alasya- Metin Akpınar'ın “Deliler”
adlı ünlü kabaresindeki “Demokrasi” başlıklı skeci hatırlar mısınız. Ben hiç
unutamadım da. Ne zaman ülkemde ikilemde kalsam, ne zaman bir külah karışık
dondurma görsem (sade yerim. Yanıksı) aklıma o replik gelir.
-Araba var mı yok mu?
-Galiba yok.
-Demokrasi mi bu? Ya vardır, ya yoktur.
Her ne kadar bizim gençliğimiz kadar olmasa
da “Özgürlük, demokrasi” söylemleri bitmiyor, bitmeyecek. Ne demişti “Kızıl
Dany” Daniel John Bendit? “Aradan yıllar geçti. O yıllarda istediklerimizin
aslında elimizin altında olduğunu yıllarca görememişiz.” Kendisi 68 kuşağının
en önemli öğrenci liderlerindendir. “Biz devrimi çok sevmiştik” adlı kitabında
anlatır.
“Biz büyüdük te kirlendi Dünya…”
Bir süredir bu şarkıya takıldım. Bi de hiç
dilimden düşmeyen “Bir Dünya bırakın biz çocuklara” diyen şarkı var.
Çocukluğumda, yaşıtlarımın torunları kadarken cumartesi günleri TRT Çocuk
proğramında dinlerdim.
Ne demiştik demokrasi....
Bizi yönetenlerin koskoca kredilendirme
şirketlerinin notlarını bile umursamazken, bu tabloyu neresine takar bilmiyorum
ama “Pew Research Center” diye bir kurum var. Ekşi Sözlük'teki en ciddi
tanımlardan biri “Kurucusu ABD Dışişleri
eski Bakanı Madeleine Albright olan araştırma şirketi.” demiş. Wikipedya vardı
da biz mi bakmadık. Sahi bu site neden engelli. Bilgiye ulaşamamak demokratik
mi?
Neyse, bu “Uluslararası Düşünce Kuruluşu”nun
2018'de yaptığı anket çalışması baz alınarak hazırlanan rapora göre, 27 ülke
ortalamasında insanların çoğu demokrasinin işleyiş şeklinden memnun değil.
27 ülke arasında demokrasinin işleyişini en
çok beğenenler ise İsveç'te. İsveçlilerin yüzde 69'u ülkelerindeki demokrasiden
memnun iken yüzde 30'u memnun olmadığını belirtiyor.
Rapora göre insanların demokrasiye ilişkin
görüşlerinde bazı kriterler rol oynuyor:
İnsanların, ülkelerindeki ekonomik durum
ile ilgili fikirleri demokrasiye ilişkin görüşleriyle kuvvetli biçimde
bağlantılı ve seçilenlere yönelik tutumları da ülkelerindeki demokrasiye
yönelik tutumlarını belirleyici faktörlerden.
Araştırmanın elde ettiği bir başka bulguya
göre ise bu 12 ülkeden 7'sinde insanların çoğu seçimleri kim kazanırsa
kazansın, çok fazla değişim olmayacağını düşünüyor.
Çalışma yapılan ülkeler arasında 12'si
demokrasinin işleyişine yönelik çoğunlukla olumsuz görüş bildirdi. Meksika,
Yunanistan, İspanya, Tunus ve Güney Afrika demokrasinin işleyişinden en az
memnun ilk 5 ülke, onları sırasıyla Arjantin ve Nijerya izliyor. Türkiye ise
araştırmaya dahil edilen ülkeler arasında yok.
