
Nizamettin Özmen
IMF’in gözünden Türkiye
IMF’nin Ekim 2022’de açıkladığı ve güncellenmiş verilerin yer aldığı Dünya Ekonomik Görünüm raporuna göre, Türkiye 2021 ve 2022 yılında dünyanın 20. büyük ekonomisi konumunda. Rapora göre Türkiye 2024 yılında en büyük ekonomiler listesinde 19. sıraya yükselecek. Ancak Türkiye’nin hemen altında yer alan ülkelerin gayrisafi yurtiçi hasılaları (GSYH) Türkiye’ye çok yakın olduğundan sıralamalar yer değiştirebilir.
Nisan 2022’de açıklanan raporda, Türkiye 2021 yılında ülkelerin GSYH büyüklüğü bakımından dünyada 21. sıraya düşmüştü. Ancak Ekim 2022’de açıklanan son raporda veriler güncellenince Türkiye 2021 yılı sıralamasında yeniden 20. sıraya yükseldi. Türkiye’nin 2021 yılında GSYH’si 817,5 milyar Amerikan doları oldu. Zirvede ise 22 trilyon 996 milyar dolar ile ABD yer alıyor.
ABD’yi 17 trilyon 745 milyar dolar ile Çin takip ediyor. Avrupa ülkelerinden Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya ve Hollanda Türkiye’nin üzerinde yer alıyor. İsviçre ise 800 milyar dolar ile Türkiye’yi takip ediyor.
IMF’nin öngörüsüne göre Türkiye’nin GSYH’si 2023’te 942 milyar dolara yükselecek. Türkiye bu değer ile 20. sırada kalmaya devam edecek. Türkiye büyüyen GSYH’si ile üst sıralardaki ülkelerle arasındaki farkı da kapatacak.
Bu arada bize eskiden bu listede 17. Sırada olduğumuz söylenirdi. Hatta mevcut iktidarın burda imaj kaybı oluşturduğu söylenirdi. Araştırdık, geçmiş verilere ulaştık.
Yıllara göre veriler incelendiğinde, 1980’den bu yana Türkiye’nin dünya ekonomisindeki payı ilk olarak 1990 yılında %1’in üzerine çıktı. Ardından 2005 yılında Türkiye dünya ülkeleri arasında yerini %1’in üstüne çıkardı ve bu oran 2018 yılına kadar %1’in üzerinde devam etti. 40 yıl içinde Türkiye milli gelirinin en yüksek payı %1,24 ile 2013 ve %1,21 ile 2008 yıllarıydı. Bunların yanında Türkiye’nin en düşük oranı %0,60 ile 2001 ve %0,64 ile 1994.
2018 yılında yaşanan döviz kriziyle beraber dolar bazlı düşüşe geçen Türkiye gayri safi milli hasılası, 2020’de TÜİK tarafından 717 milyar dolar, IMF tarafından ise 719 milyar dolar olarak açıklanmıştı. Dünya ekonomisi ise 2019’a göre düşüş yaşasa da 2020’de 84 trilyon 540 milyar dolar büyüklüğündedir. Türkiye’nin 2020’deki payı ise %0,85’tir.
IMF’nin yayımladığı verilere göre Türkiye’nin dünya ekonomisindeki payı 1980’de %0,86 iken, 2020’de de %0,85 seviyesindedir. 2001’de son 40 yıldaki en düşük seviyeye düşen bu oran, 2013’te en yüksek seviyeye yükselse de 2013’ten bu yana her yıl düşüş gösterdi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.