Geçmişin “verimli” bakanlarından biri Hüsnü Yusuf Gökalp’ti. İsrail tohumlarının istilası altındaydı ülke o Tarım ve Köy İşleri Bakanı olduğunda. “Tarımda planlama şart. Yerli tohum olmazsa olmazımızdır” derken hayvancılıkta da yerli cins için çalışmalar başlamıştı. Sadece bu mu? Asıl sorun koca memlekette kimin ne ektiği belli değildi, tarım için teşvik alanların tarım yaptığından kimse emin değildi.

    Bu sene soğan para eder, seneye bankada çalışan memur bile tarla kiralar soğan ekerdi, ertesi yıl soğan elde kalır, biber para eder, herkes bibere sarılırdı. Şaka gibi ama bu durum ihracatı bile etkilerdi. Bakan, bunun için planlama önem veriyordu. Gelişmiş ülkelerdeki gibi, ne kadar ekilir, rekolte nedir, iç pazar nedir, dış pazar nedir hepsi bilinecekti. “Ti” ama olmadı işte.

    Benin bildiğim bugün (her ne kadar “bitti” denilse de) yerli ırk hayvancılık ve tohumda geldiğimiz nokta varsa Gökalp’in mirasıdır.

    Geçmişte “tanzim Satış” diye bir sistem çıkarıp seçimde duvara tosladılar. Aradan 1 yıl geçti, bu seferde soğan ve patates depolarını bastılar. Neden mi? Pahalıydı, stoklanıyordu, haksız kazanç vardı.

    Oysa o yıl rekolte azdı, ürün pahalıydı. Al işte, gene başa döndük. Geçen yılki patates soğan fiyatları iştah kabartmış, bu yıl ürün bol fiyat düşük. Gene imdade iktidar yetişti. Alıp tüketiciye bu sefer “bedava” dağıtıyorlar törenle. Fiyatta sürünen ürün, itibarda tavan yaptı.

    Bu arada şahsım da “soğuk hava deposunda stoklama” mevzuuna takıldı. Aynı şey bizim buralarda, özellikle Elma üretiminde de kullanılan yöntemdir. Hasatta depolara doldurulan elma, yıl boyu arz- talep dengesiyle pazara çıkar.

    Dededen kalma bahçelerinde elma üreticiliği yapmaya devam eden değerli büyüğüm Mehmet Baysarı’ya sordum sistemin nasıl işlediğini. Kendisi de benim anlattığım gibi anlattı.

    Şimdi ben soruyorum o halde.

    Bir türlü üretim planlaması yapılamıyor mu?

    Daha önemlisi, şimdi depolara soğan patates bırakılmıyor, bunlar çuval çuval dağıtılıyorsa, ilerleyen aylarda patates-  soğan sıkıntısı yaşanma olasılığı var mı?

    Velev ki oldu. Şimdi çuvalla alanlar stoklayıp ilerde karaborsa satar mı?

    Vatandaşını mağdur etmek istemeyen büyüklerimiz patates- soğan ithal eder mi?

    Bir de üreticinin biri geçenlerde sosyal medyada yazmıştı.

    Hastane sahibi Sağlık Bakanı, Özel Okul sahibi Milli Eğitim Bakanı. Eyvallah ta; Bir uluslararası marketin CEO’su Tarım Bakanı. Aha sonuç.

    Ben sustum gari.