Zeki Alasya- Metin Akpınar'ın “Deliler” adlı ünlü kabaresindeki “Demokrasi” başlıklı skeci hatırlar mısınız. Ben hiç unutamadım da. Ne zaman ülkemde ikilemde kalsam, ne zaman bir külah karışık dondurma görsem (sade yerim. Yanıksı) aklıma o replik gelir.

-Araba var mı yok mu?

-Galiba yok.

-Demokrasi mi bu? Ya vardır, ya yoktur.

Her ne kadar bizim gençliğimiz kadar olmasa da “Özgürlük, demokrasi” söylemleri bitmiyor, bitmeyecek. Ne demişti “Kızıl Dany” Daniel John Bendit? “Aradan yıllar geçti. O yıllarda istediklerimizin aslında elimizin altında olduğunu yıllarca görememişiz.” Kendisi 68 kuşağının en önemli öğrenci liderlerindendir. “Biz devrimi çok sevmiştik” adlı kitabında anlatır.

“Biz büyüdük te kirlendi Dünya…”

Bir süredir bu şarkıya takıldım. Bi de hiç dilimden düşmeyen “Bir Dünya bırakın biz çocuklara” diyen şarkı var. Çocukluğumda, yaşıtlarımın torunları kadarken cumartesi günleri TRT Çocuk proğramında dinlerdim.

Ne demiştik demokrasi....

Bizi yönetenlerin koskoca kredilendirme şirketlerinin notlarını bile umursamazken, bu tabloyu neresine takar bilmiyorum ama “Pew Research Center” diye bir kurum var. Ekşi Sözlük'teki en ciddi tanımlardan biri “Kurucusu ABD  Dışişleri eski Bakanı Madeleine Albright olan araştırma şirketi.” demiş. Wikipedya vardı da biz mi bakmadık. Sahi bu site neden engelli. Bilgiye ulaşamamak demokratik mi?

 Neyse, bu “Uluslararası Düşünce Kuruluşu”nun 2018'de yaptığı anket çalışması baz alınarak hazırlanan rapora göre, 27 ülke ortalamasında insanların çoğu demokrasinin işleyiş şeklinden memnun değil.

27 ülke arasında demokrasinin işleyişini en çok beğenenler ise İsveç'te. İsveçlilerin yüzde 69'u ülkelerindeki demokrasiden memnun iken yüzde 30'u memnun olmadığını belirtiyor.

Rapora göre insanların demokrasiye ilişkin görüşlerinde bazı kriterler rol oynuyor:

İnsanların, ülkelerindeki ekonomik durum ile ilgili fikirleri demokrasiye ilişkin görüşleriyle kuvvetli biçimde bağlantılı ve seçilenlere yönelik tutumları da ülkelerindeki demokrasiye yönelik tutumlarını belirleyici faktörlerden.

Araştırmanın elde ettiği bir başka bulguya göre ise bu 12 ülkeden 7'sinde insanların çoğu seçimleri kim kazanırsa kazansın, çok fazla değişim olmayacağını düşünüyor.

Çalışma yapılan ülkeler arasında 12'si demokrasinin işleyişine yönelik çoğunlukla olumsuz görüş bildirdi. Meksika, Yunanistan, İspanya, Tunus ve Güney Afrika demokrasinin işleyişinden en az memnun ilk 5 ülke, onları sırasıyla Arjantin ve Nijerya izliyor. Türkiye ise araştırmaya dahil edilen ülkeler arasında yok.