“Murti” yani Murtaza'yı kim nasıl hatırlar? 1990'lı yılların başında Türkiye'nin bilinen ilk “AİDS” hastasıydı. Alay edildi, dışlandı falan filan derken 1992 yılında öldü. O yıllarda hastalığın yeni olmasıydı belki de onu alıp götüren.

Peki Türkiye'de Murti vardı da Dünya'da durum neydi?

Hastalık 1980'li yılların başında teşhis edildi.

Döneminin en yakışıklı oyuncularından biri olan Rock Hudson 1984 yılında AIDS'e yakalandığını açıkladı, bir yıl sonra da ebediyete uğurlandı. İşte bizler de hem Hudson'ı, hem hastalığı magazin basını sayesinde tanımış olduk. O zamanlar Hulusi Tunca yönetimindeki efsane “Hey” dergisinden.

Ama bununla bitmedi. Tıpkı şimdilerde sahte içkiden ölenlerin arka arkaya ortaya çıkması, kadın cinayetlerinin seri hale gelmesi gibiydi tablo. Hudson'dan sonra daha etkili bir isim yakalandı hastalığın pençesine. Fredy Mercury. İngiliz Quin grubunun efsane solisti.

Ünlüler listesi

Freddie Mercury'ye 1987 yılında AIDS teşhisi konuldu. Rock Tanrısı 1991'de geride modası asla geçmeyecek şarkılar, sahne şovları ve milyonların oluşturduğu bir hayran kitlesi bırakarak hayata veda etti.

Alfred Hitchcock’un meşhur sapığı Norman Bates rolü ile dünyaca tanınan Anthony Perkins 1992 yılında AIDS hastalığından ötürü hayatını kaybetti.

Indiana Jones serisinde profesör arkeoloğu canlandıran ünlü aktör Denholm Elliott'a 1987 yılında AIDS teşhisi konuldu, 1992 yılında da yaşama veda etti.

Dünyaca ünlü bilimkurgu yazarı Isaac Asimov bypass ameliyatı esnasında aldığı kandan AIDS mikrobu kaptı, 1982 yılında da hayata veda etti.

Ruslar tarafından balenin kralı olarak tanımlanan Rudolf Nureyev 1980 yılında Fransa'da yakalandığı AIDS hastalığından sonra 1993 yılında yaşamını yitirdi.

Midnight Express'te Billy Hayes'i canlandıran aktör Brad Davis 1991 yılında yaşamını yitirdi.

Peki bugün durum ne?

Birleşmiş Milletler AIDS programı (UNAIDS), 2018 yılında dünya genelinde AIDS hastası 770 bin kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Raporda, özellikle Afrika kıtasında alınan tıbbi önlemler sayesinde, 2010'dan bu yana AIDS'e bağlı hastalıklardan ölenlerin sayısında yüzde 30'luk bir düşüş olduğu tespit edildi. Ancak 2017'de olduğu gibi 2018'de de yaklaşık 1 milyon 700 bin kişiye HIV virüsü bulaştı.

Yaklaşık 80 milyon AIDS vakası

İlk ortaya çıktığı 1980'li yıllardan bugüne kadar yaklaşık 80 milyon AIDS vakası görüldü ve 35 milyondan fazla hasta hayatını kaybetti. Son 19 yılda HIV virüsüne yakalanan kişi sayısında yüzde 36'lık düşüş yaşanırken ölüm oranları da yüzde 38 oranında azaldı.