Ramazan ayının gelmesiyle birlikte, "Nerede o eski Ramazanlar", "Ah ah nerede o eski iftar sofraları" gibi cümleler sıkça duyulur. Ancak günümüzde yeni nesil, bu eski Ramazanları yaşamadığı için, büyüklerinin özlemlerini anlamak bazen zor olabilir. Ancak, zamanla değişen geleneklerle birlikte, aslında geçmişe dönmenin de gerekmediğini görebiliriz.
Unutulmuş Gelenekleri Hatırlatıyor
Eski Ramazan gelenekleri, zamanla unutulmuş olsa da hala birçoğu yaşatılmaktadır. İşte o geleneklerden bazıları...
Evlerin Ramazan'a Hazırlığı
Ramazan ayı öncesinde, evler özenle temizlenir ve hazırlanırdı. İlk sahura kalkacak olanlar için çarşıya çıkılarak sahur ve iftar için alışveriş yapılırdı. Sahur ve iftar sofralarında hurma ve zeytin gibi geleneksel yiyecekler eksik olmazdı.
Hünerli Ustaların Mahyaları
Mahyalar, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan önemli bir gelenektir. Ramazan boyunca cami minareleri arasına asılan ve güzel mesajlar ileten mahyalar, bir zamanlar yağ kandillerinden yapılmıştı.
Sahur Vaktindeki Şenlikler
Geleneksel toplu iftar etkinliklerine ek olarak, sahur vaktinde de insanlar bir araya gelirdi. Özellikle İstanbul'da, toplu sahur masaları kurulur ve insanlar birlikte oruca niyetlenirdi. Çocuklar sokaklarda oyunlar oynarken, yetişkinler ibadetlerini eder ve ardından manilerle ve fasıllarla Ramazan sevincini yaşarlardı.
Ramazan Davulcuları
Teknolojinin olmadığı dönemlerde, sahur saatlerinde uyanabilmek için Ramazan davulcuları sokakları dolaşırdı. Bu geleneğin günümüzde de devam ettiği yerler bulunmaktadır.
Ramazan Topları
İftar vaktinin duyurulması için kullanılan Ramazan topları, Osmanlı döneminden beri kullanılan bir geleneğin günümüzdeki temsilcisidir. İlk olarak Sultan II. Mahmut tarafından kullanılmış olup, günümüzde hala atılmaktadır.
Ramazan Pidesi
Ramazan pidesi geleneği, Osmanlı döneminde başlamış ve günümüze kadar gelmiştir. Özellikle Ramazan ayında büyük önem kazanan bu pide, hala birçok insanın sofrasını süslemektedir.
İftar Sofraları
İftar sofraları, herkesin bir araya geldiği ve birlikte iftar açtığı önemli bir gelenektir. Bu geleneğin özünde, maddi durumu olan ve olmayan herkesin bir araya gelmesi yatar.
Ramazan ayında dağıtılan pişilerin yanında, çeşitli şerbetler ikram edilirdi. Bu gelenek, günümüzde de devam etmektedir.
Güllaç
Güllaç, Osmanlı Sarayı'nın vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. İftar sonrası, komşular arasında paylaşılırdı.
Diş Kirası
Ramazan, birlik, beraberlik ve paylaşımın simgesi olarak kabul edilir. Bu nedenle, aileler görece daha az imkana sahip olanları iftara davet eder ve hediyeler verirdi.
Tekne Orucu
Küçük çocuklar, oruç ibadetine alışabilmek için öğle vaktine kadar tekne orucu tutabilirlerdi.
İftar Sonrası Eğlenceler
İftar sonrası düzenlenen eğlenceler, Ramazan ayının bir başka güzelliğidir. Özellikle çocuklar için düzenlenen panayırlarda, birçok oyun ve etkinlik yer alırdı.
Teravih Namazı
İftar sonrası, genç yaşlı demeden herkes camilere koşarak teravih namazına iştirak ederdi.
Ramazan Macunu
Ramazan panayırlarının renkli detaylarından biri de Ramazan macunlarıdır. Özellikle çocuklar, bu renkli macunları alır ve sokaklarda oyunlar oynarlardı.