Nihat Saraç / Akdeniz Gerçek
Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında emekli ve memur maaşlarına zammın yanı sıra enflasyonla ilgili artışlar yaşanmaktadır. Memur maaşı Temmuz döneminde yüzde 17,55 arttırılarak 8077 TL seyyanen artış olarak belirlendi. Emeklilere yönelik zam oranı ise önceki yıllarda yüzde 19,77 iken, refah payıyla birlikte yüzde 25'e yükseltildi. Şimdi SSK, Bağ-Kur ve memur emeklileri için yeni bir düzenleme süreci başlatıldı. Ayrıca, emekli maaşları için seyyanen zam konusu da masada değerlendiriliyor.
Emekliler ve memurlar, yılda iki kez, Ocak ve Temmuz aylarında maaş artışı almaktadırlar. Bu artışlarda en önemli faktör, 6 aylık enflasyon oranıdır. SSK ve Bağ-Kur emeklileri, bu 6 aylık enflasyon oranı kadar zam almaktadırlar. Memurlar ve memur emeklileri ise toplu sözleşmede belirlenen zam oranıyla birlikte enflasyon farkını da maaşlarına yansıtmaktadırlar.
REFAH PAYI UYGULAMASI
Son dönemde, hem emekliler hem de memurlar için refah payı uygulamasının devreye alındığına dair haberler bulunmaktadır. Hükümet, enflasyonun üzerinde bir zam oranı belirlemekte ve düşük maaşları seyyanen ödemelerle tamamlamaktadır. Örneğin, bu yılın Ocak ayında SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 15,40, memur emeklilerine yüzde 16,48 oranında zam yapıldı, sonrasında ek iyileştirmelerle bu oran yüzde 30'a çıkarıldı.
Aynı dönemde, en düşük emekli aylığı ödemesi 3 bin 500 TL'den 5 bin 500 TL'ye yükseltildi. Nisan ayında ise bir ara zam ile en düşük emekli aylığı 7 bin 500 TL'ye çıkarıldı. Böylece en düşük aylık alanlara 2 bin TL ek ödeme yapıldı. Taban aylığın altındaki tüm maaşlar 7.500 TL'ye tamamlandı. Temmuz ayında, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 19,77, memur emeklilerine yüzde 17,55 zam yapıldı ve bu artış ek iyileştirme ile yüzde 25'e çıkarıldı. Ancak bu artış özellikle 7.500 TL'nin altındaki maaşlarda taban maaşı yükseltme noktasında yetersiz kaldığından, bazı emekliler için ödemelerde değişiklik olmadı.
AK PARTİ'DE EMEKLİ ZAMMI HAREKETLİLİĞİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, emekli maaşları için yeni düzenlemeye ilişkin talimatı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e iletti. İki bakanlık bu çalışmayı yürütürken, AK Parti grubu da Meclis'e gelecek olan düzenlemeye hazırlık yapmaktadır. Erdoğan'ın depremin yol açtığı mali sıkıntıları gerekçe göstererek, "Diğer alanlarda tasarruf yapın, emeklilere öncelik verin" dediği iddia edilmektedir.
YENİ FORMÜLLER GÜNDEMDE
Bu noktada, özellikle düşük maaşlara sahip emekliler için ara zam formülü gündeme gelmiştir. Önümüzdeki Ocak ayında, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin bu yılın ikinci yarısında gerçekleşen enflasyon oranında zam alacağı, memur emeklilerinin ise toplu sözleşme artışı ve enflasyon farkını alacağı söylenmektedir.
Ancak bir iyileştirme seçeneği de masada bulunmaktadır. Bu iyileştirme, Ocak artışıyla birlikte gerçekleşebileceği gibi, öncesinde de hayata geçirilebilir. Özellikle Ekim ayının açılmasıyla birlikte konunun Meclis gündemine gelmesi beklenmektedir.
SEYYANEN ZAM DA GÜNDEMDE
Masada değerlendirilen formüllerden biri, seyyanen artış seçeneğidir. Özellikle 7.500 TL'nin altında maaş alanlar için belirlenecek bir miktarla seyyanen artış yapılabilir. Geçtiğimiz ay, memurlara 8 bin 77 TL seyyanen artış yapıldı. Ancak seyyanen artışı ne kadar olacağı ve hangi maaşlara ne zaman yansıtılacağı çalışma sonucunda belli olacaktır.
ENFLASYON ÜZERİ ARTIŞ
Seyyanen artış dışında, enflasyonun üzerinde oransal bir artış yapılması da gündeme gelmiştir. Ocak ayında maaşlara yansıtılacak olan zam oranı, iyileştirmeyle birlikte yükseltilebilir. Oransal artış kararı alınırsa, Ocak ayını beklemek zorunda olunmayabilir. Belirlenen tarihte belirlenen yüzdelik oranda artış gerçekleştirilebilir.
YENİ TABAN MAAŞ
Bir diğer formül, taban maaşın yeniden belirlenmesidir. Nisan ayında olduğu gibi, ara bir formülle taban maaş yükseltilebilir. Bu durumda, düşük maaş alanlar için yeni bir seyyanen artış gündeme gelebilir. Emeklilere yönelik iyileştirme, yasal düzenlemelerle hayata geçirilebilir. Meclis, Ekim ayında açılacak. Bu nedenle, emeklilerin gelirini artıracak olan düzenleme en erken Ekim ayında Meclis'e sunulabilir.
