Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Muğla Aile Hekimleri Derneği tarafından Muğla’da düzenlenen 'Aşı Okulu' konferansına katılan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Esin Şenol, yeni aşılardan Zona ve RSV aşıları hakkında bilgi verdi.
Her geçen yüzyılda ortalama insan ömrünün uzadığına vurgu yapan Esin Şenol, 19. yüzyılda yaşayanların 45 yaşında öldüğünü belirterek, 20. yüzyılda insan ortalama ömrünün 75 olduğunu ve 2080’ler gibi insan ömrünü ortalamada uzatamazsak bile 120 yaşına kadar yaşayan bireylerin artacağını söyledi.
İnsan Ömründeki Artış ve Aşıların Rolü
Şenol, geçen yüzyıllarda ortalama insan ömrünün arttığını vurgulayarak, '19. yüzyılda yaşayan atalarımız bizim 45 yaşında ölüyordu. 20. yüzyıla geldiğimizde insan ortalama ömrü 75 olmuştu. İnsan yaşam ortalama ömrü giderek uzuyor. 2080’ler gibi insan ömrünü ortalamada uzatamazsak bile 120 yaşına kadar yaşayan bireylerin artacağı öngörüsü var. Bu da kırılgan bir nüfus demektir. İkincisi çocukluk çağında öyle bir iş yapmışız ki, biz bu insanları bir önceki yüzyıldan çok daha uzun yaşatmışız demek. Neydi bu çok önemli şey? Sanitasyon. Yani suyun ve çevrenin temizliği, aşı ve ciddi hastalıklar için antibiyotiklerin bulunması gibi süreçlerdir. Çocukluk çağında müthiş bir başarı sağladı aşı ve insan ortalama ömrünü uzattı. 17 tane hastalık kontrol edilebiliyordu Kovid’e kadar. Kovid ile birlikte Kovid’i de ekledik ve yeni gelişen söz ettiğim aşılar ile birlikte 20’ye yakın en ölümcül olan, en çok sakat bırakan ve insanı işinden gücünden eden, bilmeden kalbinizde krize neden olan, inmeye sebep olan bulaşıcı hastalıklara karşı kontrol sağlayacağız. Yani 20 tane hastalıktan önemli bir kontrol sağlayacak' ifadelerini kullandı.
Küresel İklim Değişikliği ve Salgınlar
Prof. Dr. Esin Şenol, küresel iklim değişikliğinin salgın hastalıklar üzerindeki etkilerini ele alarak, 'Küresel iklim krizi bir küresel afet. Bunun felakete dönüşmemesi sağlanabilir artık. Bu dürecek bir şey değil. Bu başlamış bir süreç. Şimdi bir afete karşı hazırlık yaparak önlemleri almak dışında insan türüne düşen bir şey yok. Bunu da hükümetler yapabilir ve uluslararası işbirliği ve çevre düzenlemeleri ile yapabilir. Birincisi, göçler artacak iklim krizi nedeniyle. Susuz bölgelerden sulu bölgelere. Kurak kalan bölgedeki bütün hastalıklar tekrar çıkmış olacak. İkincisi denizlerin ısınması çok korkunç bir süreç. Deniz altındaki canlılığı çok değiştirecek ve oradan kaynaklanan yeni etkenler ile tanışacağız. Üç, eski salgın hastalıklar, unuttuğumuz, varlıklarını neredeyse kitaplarda okuduğumuz hastalıklar, buzullardaki erimelerin ve saklı kaldıkları çevresel kaynaklardan ortaya çıkacak. Dört, vektör dediğimiz bu sivrisinek, kene, bit, pire kaynaklı hastalıklar bütün dünyaya yayılacak. Dolayısı ile salgınlı bir yüzyıl olacak demiştik biz bunun da küresel iklim krizi ile ilgili olduğunu söylüyor ve düşünüyorduk zaten' değerlendirmesinde bulundu.
Aşıların Önemi ve Toplum Sağlığına Katkıları
Prof. Dr. Esin Şenol, aşıların bağışıklık sistemini güçlendirerek hastane başvurularını azalttığını belirterek, 'Aşılar sayesinde hastane başvurusu ve tedaviler önleniyor. Aşı, hastalıklardaki eşitsizlikleri gideren ve maliyeti düşüren bir önleyici tedbirdir' dedi.
Zona Aşısı: Uyuyan Hastalıklara Karşı Koruma
Zona aşısının özellikle ileri yaş için önemli olduğunu vurgulayan Şenol, 'Zona aşısı, vücutta uyuyan hastalıkları önler. Suçiçeği geçirenlerde saklı kalan bu hastalık, 50-70 yaşlarında tekrar uyanabilir' açıklamasında bulundu.
RSV Aşısı ve Genital Kanserlere Karşı Etkisi
RSV aşısı ve HPV aşısının önemine değinen Şenol, 'RSV, özellikle kırılgan grupları etkileyen bir solunum yolu hastalığıdır. HPV aşısı ise kadın genital kanserlerini yüzde 95'in üzerinde önler' dedi ve Türkiye'nin ulusal programına alınmasının önemine vurgu yaptı.
