Antalya Ticaret Borsası’nın(ATB) düzenlediği “Yaş
Meyve-Sebze Sektörü Sezona Başlarken” başlıklı sektörel analiz toplantısında
konuşan Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, Ticaret
Bakanlığı’nın hazırladığı, Cumhurbaşkanlığı’na sunulan Hal Yasası’ nda
komisyonculuğun kaldırılmasının söz konusu olduğunu belirterek, “Komisyonculuk
biterse küçük üretici de biter” dedi..
Antalya Ticaret Borsası’nın(ATB) düzenlediği “Yaş Meyve-Sebze Sektörü Sezona Başlarken” başlıklı sektörel analiz toplantısı, ATB Toplantı salonunda yapıldı. Yaş meyve sebze sektöründe yer alan aktörlerin katılımıyla, sektörel sorunların, beklentilerin, taleplerin ve çözüm önerilerinin görüşüldüğü toplantı, ATB Başkanı Ali Çandır, Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, Dünya Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım ve Bereket TV Programcısı ve Tarım Yazarı Galip Umut Özdil’in katılımıyla gerçekleşti.
ATB Basın Ofisi’8nden verilen bilgiye göre,toplantıya,
Antalya Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Başkanı Nevzat Akcan, Antalya
Sebze Meyve Tüccarları Derneği Başkanı Adem Özaydın, Ziraat Odası Başkanı Nazif
Alp, ATB 3.Meslek Komitesi Üyeleri, ATSO, ALTSO, Kumluca TB, Kumluca TSO ve
MATSO temsilcileri, Antalya Toptancı Haller Müdürlüğü, Batı Akdeniz
İhracatçılar Birliği, Antalya Semt Pazarcılar Odası, Antalya Tarım ve Orman
Müdürlüğü, Antalya Zirai Karantina Müdürlüğü, Ziraat Mühendisleri Odası Antalya
Şubesi, yerel, ulusal ve uluslararası market tedarikçileri, marketlerin satın
alma temsilcileri ile üreticiler de katıldı.
TARAFLARI BİRARAYA GETİRDİK
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, enflasyon
denince akla yaş meyve sebzenin geldiğini belirterek, fiyatı yüksek olan
ürünlerde her dönem bir günah keçisinin arandığını söyledi. Çandır, bu dönem
yükselen fiyatlardan komisyoncunun sorumlu tutulduğunu anımsattı. Çandır,
konunun taraflarını biraraya getirerek sorunu doğru ortaya koyma ve çözüm
önerileri sunma çabasında olduklarını belirterek, toplantının başarılı
geçmesini diledi.
KOMİSYONCULUK KALKIYOR
Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan,
toplantıyı organize eden Ali Çandır ve ekibine teşekkür etti. Ticaret
Bakanlığı’nın hazırladığı, Cumhurbaşkanlığı’na sunulan “Hal Yasası” taslağıyla
ilgili kendilerine sunum yapıldığını bildiren Tavşan, tasarının ayrıntılarıyla
ilgili katılımcılara bilgi verdi. Eskiden hazırlanan taslağın önce sektörün
görüşüne sunulduğunu anımsatan Tavşan, yeni sistemle taslak hazırlanınca
Cumhurbaşkanlığı’na gönderildiğini, oradan da Meclis’e sunulduğunu kaydetti.
Tavşan, taslağa göre ülke genelinde 175 olan sebze hal
sayısı 30’a indirileceğini, ihtiyaca göre de ürün toplama merkezileri
oluşturulacağını bildirdi. Hal komisyonculuğunun kaldırılmasını öngören
taslakta, isteyen komisyonun işine tüccar olarak devam edeceğini söyleyen
Tavşan, ürünün üretim bölgesinden tasniflenerek ve ambalajlanarak hale
getirilmesinin öngörüldüğünü kaydetti. Tavşan, ürün fiyatının üretici ve
üretici birliklerince belirlemesinin öngörüldüğünü bildirdi. Tavşan’ın
aktardığı bilgiye göre, yap işlet devret modeliyle düzenlenecek haller,
Bakanlık, yerel yönetimler ve esnafın da hissedar olacağı TOBB’un
koordinasyonunda bir konsorsiyuma verilecek. Konsorsiyumda kamunun payı yüzde
51 olursa ihale yapılmayacak, yüzde 51’in altında olursa ihaleye çıkılacak.
İSMİ DEĞİŞEBİLİR AMA KOMİSYONCU KALMALI
“Çoğumuz aileden
hal komisyoncusuyuz. Komisyonculuk tüccarlığa döndüğü zaman ne olacağız
konusunda boşluk var” diyen Yüksel Tavşan, tasarının bazı noktalarını
desteklediklerini ancak soru işaretine neden olan düzenlemeler olduğunu
kaydetti. Sebze ve meyvenin maliyet analizi ile fiyatlandırılan bir ürün
olmadığını vurgulayan Tavşan, “Haller üreticinin ürününün doğru
fiyatlandırıldığı yerler. Komisyoncu, üretici adına hareket eden, üreticinin
malını paraya çeviren adamdır. Komisyoncunun aldığı komisyon oranı yüzde 8’i
üzerine çıkamaz. Bunun yerine bir şey koymadan bu sistemi değiştirmek çok kolay
değil. Adı değişebilir, biz de komisyoncu isminden memnun değiliz. Üretici
temsilcisi olabilir. Ama tamamen ortadan kaldırmak sistemi üreticinin aleyhine
bozar” diye konuştu.
DAHA İYİ BİR SİSTEM KURULMADAN KALDIRILMAMALI
Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, girdi maliyetlerinin
yüksekliğinden şikayet ederken, üreticinin ürettiği ürünü kaç liradan
satacağını bilmediğini belirtti. Tasarıdan haberdar edilmemelerinden yakınan
Alp, komisyonculuğun kaldırılmasına karşı çıktı. Alp, üretimin başından sonuna
kadar üreticinin komisyoncunun yardımıyla üretimi gerçekleştirdiğini
belirterek, daha iyi bir sistem kurulmadan komisyonculuğun kaldırılmasının
sistemi tamamen tıkayacağını ileri sürdü. Alp, “Şartlar bu kadar ağırken siz
çiftçiyi küstürürseniz çiftçi bir daha tarlaya dönmez. Bize sahip çıkın ki
üretime devam edelim. Çiftçiyi küstürmeyin. Daha iyi bir sistem kurmadan mevcudu
kaldırmak olmaz” diye konuştu.
SEBZE MEYVE İTHALİ BAŞLAR
Komisyoncu temsilcileri çiftçinin hale getirdiği ürün en
iyi pazara en iyi ücretle sunmaya çalıştıklarını belirterek, “Biz çiftçinin
üreticinin dostuyuz eğer bizi kaldırırsanız sistem çöker. Çiftçi üretimden
vazgeçer” uyarısında bulundu. Hallerin komisyoncunun değil üreticinin olduğunu
söyleyen komisyoncular, “Halleri yaşatamazsanız küçük üreticiyi bitirirsiniz,
yaş meyve sebzeyi bile ithal etmeye başlarsınız” dedi. Marketlerin satın alma
temsilcileri, genel ciro içerisinde meyve sebze cirosunun yüzde 5-8 civarında
olduğunu bildirirken, “Marketler sanıldığı kadar kazanmıyor” dedi.
Toplantıya
katılanlar, komisyonculuğun kaldırılıp üretici birliklerinin devreye girmesiyle
yüzde 8 olan komisyon oranının yüzde 15’ten aşağı olmayacağı endişesini dile
getirdi.(Haber Merkezi)