600 Yıllık Mihrap 55 Yıldır Kayıptı! Antalya’da Merdiven Altında Buldu
16
Antalya'da Rölöve ve Anıtlar Müdürü, YİKOB Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu görevlerinde bulunan koruma ve restorasyon uzmanı Cemil Karabayram tarihi bir keşife imza attı. Konya'nın Beyşehir ilçesine bağlıyken 1987'de ilçe olan Hüyük'teki Köşk Acem Nasuh Bey Camisi'nden kaybolan ve en az 600 yıllık olduğu düşünülen mihrabı 3 yıldır araştıran Karabayram, aradığını Antalya'da buldu.
26
Cemil Karabayram, Köşk Köyü'nden Antalya'ya getirilen 600 yaşındaki mihrabı bulduktan sonra ilgili makamlara bilgi verdi. Karabayram, yaptığı paylaşımda, "3 yıldır gece gündüz demeden araştırdığım 600 yaşındaki mihrabın hiç zarar görmemesi umut verici. Antalya'dan Konya'ya selam olsun" ifadelerini kullandı. Cemil Karabayram, Antalya'nın Muratpaşa ilçesinde tarihi Kaleiçi'ndeki Tuzcular Mahallesi'nde bulunan bir halıcının iş yerindeki merdiven geçişine askılama aparatıyla montajı yapılan mihrabın, iş yeri sahibiyle yaptığı görüşme sonucu Konya'daki bir camiden getirildiğini belirtti. Karabayram, Konya Valisi İbrahim Akın'a hitaben bilgi notu hazırladı.
36
Karabayram, mihrabın nereden geldiği yönünde yaptığı araştırmalar ve tespitler kapsamında Konya Selçuk Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nden emekli ve Konya'daki camiler konusunda uzman sanat tarihçisi Dr. Yaşar Erdemir ile yaptığı görüştü. Cemil Karabayram, "Mihrabın, Tescilli Taşınmaz Kültür Varlığı olarak tescil edilen, Beylikler Dönemi 14'üncü yüzyıl yapısı olarak günümüze gelen, ahşap ve taş tekniğiyle dönemin belirgin özeliklerini taşıyan Köşk Acem Nasuh Bey Camisi'nin 1970 yılında yapılan onarımı sırasında izinsiz alındığı düşünülüyor. Mihrabın, 1990 yılında Antalya'da bir iş yerine dekoratif amaçlı satıldığı veya verildiği tespit edilmiştir" dedi.
46
Mihrabın mevcut durum itibarıyla bir zarar görmediğini, ancak başka mimari parçalarının olup olmadığının bilinmediğini aktaran Karabayram, "Köşk Acem Nasuh Bey Camisi'nin mihrabının yerinde olmaması bütünsel olarak yapı mimari tarzı üslubu incelendiğinde aynı dönem eki olduğu görülmektedir. Tarihimizde önemli bir yeri olan ecdat emaneti, yadigarı mihrap merdiven geçişi değil, camimizin en önemli yapı elamanı olarak hak ettiği yeri bulmalıdır. İnanıyorum ki emaneti, mihrabı tekrar asli yerine kazandıracaksınız" diye konuştu.
56
Selçuk Üniversitesi'nde Sanat Tarihi Bölümü hocasıyken çalışmalarının Konya yöresindeki camiler üzerine olduğunu belirten Dr. Yaşar Erdemir, “Bütün köylerdeki, ilçelerdeki, merkezdeki camilerin hepsini aşağı yukarı biliyorum. Bunların malzemesi, mihraplar, minberleri vesaire hepsini inceledim. Onlar içerisinde Köşk köyündeki caminin mihrabı eksikti, hala eksik. Yerini boş bırakmışlar. Yani bütün camilerde ister ahşap, ister taş ya da çini olsun, bütün mihraplar yerinde dururken, sadece Köşk köyünün camisinin mihrabı yerinde yok. Ne olduğu konusunda da kimsenin bir bildiği de yok. Dolayısıyla bir yere oradan gitmiş olmalı. Minberi de yenilenmiş zaten, orijinal değil" açıklamasını yaptı.
66
Köşk Camisi'ne ait mihrap ve minberin yerinden alındığı ama kimin aldığı ve nerede olduğunu bilmediklerini dile getiren Dr. Erdemir, "Belli ki bir tadilat, tamirat sırasında alınmış. Yoksa sağlamken, ibadete açıkken oradan alınıp, çalınıp götürülmesi zor. Ben 1980'li yıllardan sonra o çevreyi araştırdım, çalıştım. O zaman da yoktu o mihrap. 81-82'de gittim oralara dolaştım, o zamanlarda mihrap yerinde yoktu. Antalya'da bir yerde bulunmuş, Cemil Bey, fotoğraflarını gönderdi bana. Olsa olsa bu mihrap bu camiye ait olabilir diye düşündük. Böyle bir eser bir ecdat yadigarı değil mi? Manevi değeri olan bizim kutsal ibadetlerimize ait bir parçanın böyle gelişigüzel yerlerde sergilenmesi ya da teşhir edilmesi, kendisine layık olmayan bir ortamda bulunması da biraz üzüntü verici. Arkadaşımız sağ olsun bu konuda hassas davrandı. Gelecek nesillere ulaştırılması, korunması da milli görevimizdir. Köylülerin söylediğine göre, mihrapla minber yerlerinden beraber alınmış. Konya yöresinde tek yeri boş olan mihrap da bu mihrap, Köşk köyünün mihrabı. Köşk Camisi de ahşap bir cami. Bütün tavan sistemi, destek sistemi tamamen ahşap. Mihrabının da ahşaptan olması mümkün. Eşrefoğlu Camisi'ni bilirsiniz, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı. O dönem Kültür ve Turizm Bakanlığı adına alan başkanlığı görevini de ben yaptım. Dolayısıyla Eşrefoğlu geleneğini sürdüren bu yöredeki en eski camilerden biridir Köşk Camisi. Muhtemelen 14 ya da 15'inci yüzyıla tarihleyebileceğimiz bir eser. Nereden bakarsanız bakın 6 asrın üstünde geçmişi olan bir cami. O bakımdan böyle bir eserin bir parçasının yerine konması muhakkak güzel olacaktır" şeklinde konuştu.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.