İnsanla çam ağacı arasına mesafe önerisi: ‘Koridor oluşturalım!’

    Türkiye’nin en büyük orman yangınları milyonlarca yurttaşın ciğerlerini yaktı. Orman yangınları sonrası doğa olayının nasıl bu kadar büyük bir felakete dönüştüğüne ve bu felaketlerin önüne geçmenin yollarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO) Antalya Şubesi Başkanı Bayram Ali Çeltik, “Doğayı tanıyıp, program dahilinde verilerimizi güncellemeliyiz” diyerek atılması gereken adımlara ilişkin önemli bir tartışmanın işaretini verdi. Başkan Çeltik, insanların çam ağaçları ile arasına bir ‘mesafe’ koyması gerektiğinin altını çiziyor.

    Tüm Türkiye’de günlerce söndürme çalışmaları süren orman yangınlarında sona gelinirken, yangının hasarı her geçen gün daha fazla gün yüzüne çıkıyor. Türkiye tarihinin en büyük felaketlerinin birini yaşadı. Orman köylüleri ise bir an önce ağaçlandırmanın başlanması ve yanan alan ranta kurban gitmemesi için yetkililerin gerekeni yapması konusunda ısrarcı. JMO Antalya Şube Başkanı Bayram Ali Çeltik, yeniden başlayacak ağaçlandırma çalışmalarında yangınların devamının gelebileceğine dikkat çekerek yangının afete dönüşmemesi için doğadaki değişikliklerin iyi gözlemlenmesi gerektiğini vurguluyor. Çeltik, yerleşim yerlerinin çevresinde çam ağaçları ile insanoğlu arasında yanmaya dirençli ağaçlardan oluşan bir koridor oluşturulması önerisinde bulunuyor.

‘DOĞAYI TANIYIP VERİLERİ GÜNCELLEMELİYİZ’

    JMO Başkanı Bayram Ali Çeltik şöyle konuştu: 

    “Ağaçlandırma bizim uzmanlık alanımız değil. Bizim söylemeye çalıştığımız şu, insanlar binlerce yıldır kızılçamın buralarda yaşadığını söylüyor. Ancak değişen şeyler var; iklim, sıcaklık, insan ve nem faktörleri… Normalde doğaya müdahale etmememiz lazım fakat insanlar yeni alanlara yerleşiyor. Nüfus artıyor, geliştirilmiş meyveler sebzeler kullanıyoruz. İnsan nüfusu arttığı için tarım sektörü buna cevap vermeye çalışıyor, yani tarıma müdahale ediyoruz. Geçmişte portakal bu topraklarda yoktu ancak bugün Antalyalılar bu meyveden geçimini sağlıyor. Ormanlar bizim konumuz değil ve uzmanlarına saygı duyuyoruz ancak bu örneklerde olduğu gibi yangın sonrası ağaçlandırmada da bazı yaşananlardan ders almamız ve bir şeylerin değişmesi gerektiğini düşünüyorum. 

    Tek bir uzmanlık alanının vereceği karara göre insanlığın kaderi belirlenemez, artık bilimsel disiplinler de çok çeşitlendi ve farklı alanlardan uzmanların bir araya gelerek yangının yaralarının nasıl sarılacağı konusunda akıl yürütmesi gerekir. İnsan, turizm, tarım, nem ve su azalması gibi değişiklikler bizi eski düşünüş tarzımızdan farklılaşmaya zorlamalı. 

    Doğayı tanıyıp, program dahilinde verilerimizi güncellemeliyiz. Biz yangın bölgelerinde katma değeri yüksek ağaçlar ekilsin deyince insanlar oraların birilerine peşkeş çekileceğini düşünebiliyor, ancak burada orman köylüsünü de korumalıyız. Milyonlarca yıldır bu topraklarda çam ağaçları vardı ve aynı düzen devam etsin, çam ağaçları dikelim demek çok doğru değil. Bundan binlerce yıl önce kayısı da yetişmiyordu, karpuz, vişne, avokado yoktu. Bunlar önceden yok diye bugün de ekmememiz ne kadar saçmaysa aynı ağaçlarla devam etmenin ne kadar doğru olacağı tartışılmalı.”

‘İNSANLA ÇAM AĞACININ DEĞDİĞİ ANA DİKKAT!’

    Başkan Çeltik şöyle devam etti: 

    “Biz yangın alanında çaresiz, evi her şeyi yanan insanları gördük, orman yönetimi farklı olabilir mi diye çam ağaçları ile ilgili açıklamamız oldu. Çeşitli etmenler değişti ve ağaç dikimine bu etmenleri göz önüne alarak ayar vermemiz gerekiyor. Çam ağaçları bu toprakların kadim ağacı ve yetişmeye devam edecektir. Ancak insanla çam ağacının değdiği ana dikkat etmemiz gerekiyor. Afet, insanın çaresiz kalmasıdır. Depremler, yangınlar, seller her zaman oluyordu ancak bunlar ne zaman insana değdi, o zaman afet oldu. 

    İşte tam da ayrım yapmamız gereken nokta burası. Doğayla insanın çatıştığı ve doğanın insanı yendiği ana afet diyoruz. Onun için yangınla insan arasına bizim bir koridor örmemiz lazım. Yanmaya daha dirençli, yöreye uygun ağaç koridoru yapılabilirdi. Doğaya müdahale etmeyelim diye orman yangın yolları yapmayalım o zaman? Türkiye’nin en büyük afetini yaşadık. Artık bir şeyler değişmeli. Bizim doğa olaylarının afete dönüşmemesi için bir sınır koymamız lazım ve bunun için de sistemi çözmüş olmamız gerekiyor.”

‘DOĞANIN DEĞİŞKENLERİNE AYAK UYDURMALIYIZ’

    Çeltik şu ifadeleri kullandı:

    “Bugün fay hatlarını tanırsak, hangi zeminden daha fazla titreşim hissedileceğini bilir ve buralardan uzaklaşırsak deprem olur ama afet olmaz. Japonya’da 7’nin üzerinde deprem oluyor, sallanıyor geçiyor. Ama aynı büyüklükte deprem İstanbul’da, Antalya’da olsa afet diyeceğiz. Sonuç olarak hassas nokta doğayla insanın savaşında insanın kaybetmesini önlemeliyiz. 

    Orman yangınlarında köyler yandı, bu yangının afet olması önlenebilir miydi, önlenirdi! Yanan insanlar ve hayvanlar gördük. Köylüler, “Bu çam 35-40 yıldır burada, bana bir tane faydası yok” diyorlar. Faydası olmadığı gibi yangını sıçratarak felakete yol açıyor. O zaman çamla aramıza mesafe koyalım, koridorlar oluşturalım. Doğanın değişkenlerine bizim ayak uydurmamız gerekiyor.

    Özgür Cem Boynueğri