İklim Kanunu TBMM’de Kabul Edildi Ancak Tartışmalar Sürüyor

AK Parti tarafından sunulan ve Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadelesine yasal zemin oluşturmayı hedefleyen İklim Kanunu, TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. Yasa, sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim uyum politikalarının geliştirilmesi, emisyon ticaret sisteminin kurulması ve iklim finansmanı gibi konularda yasal ve kurumsal çerçeve getiriyor.

Yasa metninde “İklim Adaleti”, “Net Sıfır Emisyon”, “Adil Geçiş”, “Karbon Kredisi”, “Gönüllü Karbon Piyasaları” gibi kavramlara ilk kez hukuki tanım getirilirken, uygulamaya ilişkin ayrıntıların büyük ölçüde yönetmeliklere bırakılması eleştirilerin odağı oldu.

Muhalefet ve STK’lar: “Gerçek Bir İklim Yasası Değil”

CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, yasayı “beş yandaş firmanın çıkarına göre hazırlanmış bir düzenleme” olarak nitelendirerek, “Gerçekten bir iklim kanununa ihtiyacımız var ama bu yasa toplumun ortak aklıyla hazırlanmadı” dedi.

Saadet Partisi Hatay Milletvekili Necmettin Çalışkan ise, “Adı iklim ama içeriği ticaret. Bu yasa doğaya değil, sermayeye hizmet ediyor” diyerek red oyu verdiklerini açıkladı.

DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın da, yasanın “doğayı kirletme hakkını alınıp satılabilir bir meta haline getirdiğini” savundu.

TEMA Vakfı ise sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, yasayı bir “iklim kanunu” olarak tanımadıklarını ve Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesini umut ettiklerini belirtti. Açıklamada, “Emisyon ticareti düzenlendi, doğa ve insan kaybetti” ifadeleri kullanıldı.

Bakanlıktan “Gerçekler” Açıklaması: “Yasa Bireyleri Değil, Sanayi Sektörünü Kapsıyor”

Tartışmaların artması üzerine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, kamuoyunda yayılan bazı yanlış iddialara karşı “İklim Kanunu Gerçekleri” başlıklı bir tablo yayınladı.

Bakanlık açıklamasında şu iddialara yanıtlar verildi:

Bireyler karbon ayak izine göre ceza ödemeyecek.

Karbon vergisi uygulanmayacak, sistem yalnızca sanayi kaynaklı emisyonları kapsayacak.

Tarım ve hayvancılıkla ilgili hiçbir yasak ya da cezai düzenleme yok.

Paris Anlaşması tarım arazilerine el koymayı öngörmüyor.

Kömür ve petrol kullanımı tamamen yasaklanmıyor, temiz enerji teşvik ediliyor.

İklim değişikliğini inkâr eden bireylere ceza verileceği iddiası asılsız.

Bakanlık, yeni yasanın amacının iklim krizine karşı üretim sektörünü dönüştürmek olduğunu vurgularken, bireylerin temel haklarının korunacağını ve üretici köylülerin olumsuz etkilenmeyeceğini ifade etti.

Uygulama Belirsizliği ve Toplumsal Katılım Eksikliği Gündemde

Eleştirilerin önemli bir bölümü, yasanın hazırlanma sürecinde üniversitelerin, STK’ların ve yerel yönetimlerin dışlanmış olması ve uygulama araçlarının belirsiz bırakılması noktasında yoğunlaşıyor.

Yasada net sıfır hedefi ve adil geçiş gibi kavramlara yer verilse de, bu hedeflerin nasıl hayata geçirileceği ve gelirlerin toplum yararına nasıl kullanılacağı konularında herhangi bir yol haritası sunulmaması dikkat çekiyor.

CHP Antalya Milletvekili Çoşar'dan İklim Kanunu'na Tepki