Eğirdir Gölü, Isparta'da bulunan ve son dönemde yaşanan aşırı su kaybıyla gündeme geliyor. Süleyman Demirel Üniversitesi'nden Dr. Meltem Kaçıkoç'un belirttiğine göre, göldeki su seviyesindeki düşüş, iklim değişikliği ve tarım alanlarının kullanımıyla ilişkilendiriliyor. Gölün, 2028 yılında ikiye ayrılma riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısı yapılıyor.
Su Yönetimi Planları ve Modelleme Çalışmaları
Eğirdir ilçesinde günün değişik zamanlarında mavi, yeşil tonlara büründüğü için 'yedi renkli göl' olarak adlandırılan Eğirdir Gölü, mevsimsel yağışların azlığı nedeniyle kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya...
Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarım ve Orman Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü işbirliğiyle göldeki su kaybını önlemek amacıyla modelleme çalışmaları yürütüyor. Dr. Kaçıkoç'a göre, Türkiye genelinde su kaynaklarının korunması için sürekli projeler yürütülüyor ve Eğirdir Gölü de bu projelerden biri. Kaçıkoç, 'Söz konusu projede zaten altı yılda bir revize edilen nehir havzası yönetim planlarının hazırlanması projesi çerçevesinde gerçekleştirilen bir proje. Halihazırda ülkemizde altı nehir havzasında Avrupa Birliği konsorsiyumlu bir proje gerçekleştirildi ve burada nehir havzası yönetim planları hazırlanıyor. Bu havzalardan bir tanesi de Antalya havzası içerisinde yer alan Eğirdir Gölü. Gölde gelinen noktada ikim değişikliğinin muhtemel etkileri, kuraklık, kar yağışının azalması gibi etkilerin yanında Eğirdir Gölü’nün tarım alanlarında kullanımı ile birleştiği durumda göl seviyesinde, son yıllarda bütün ülkede olduğu gibi kritik ve hızlı bir düşüş gözlemlendi' şeklinde konuştu.
Kritik Su Seviyeleri ve Tehlike Durumu
Dr. Kaçıkoç'un açıklamalarına göre, göldeki su seviyeleri kritik noktaya gelmiş durumda. Gölün belirlenmiş olan su kotunun altına düşmesi, gölün ikiye ayrılma riskini doğuruyor. Bu durumun önlenebilmesi için acil önlemler alınması gerekiyor. Dr. Kaçıkoç, 'Özel hükümler çerçevesinde belirlenmiş olan 914,74 olarak belirlenmiş bir su kotu var. Devlet Su işleri tarafından belirlenen minimum su seviyesi olan 914,62 olan su kotu var. Artık bu seviyeler çok görülebilen seviyeler. Geçtiğimiz yıllarda bunlar görünmüyordu ancak bu hızlı düşüşler esnasında bunlar artık ölçülebiliyor. Kritik nokta dediğimiz 913 metre diye bir seviyemiz var. Bu proje çerçevesinde belirlediğimiz bir seviye değil. Batimetris incelendiğinde gölün boğaz kısmındaki bir su kotu ve bu seviyeye ulaştığı zaman Hoyran bölümü ve Eğirdir Gölü arasında yer alan boğaz tamamen kuruyacak ve göl ikiye ayrılacak. Bu da istenmeyen bir durum çünkü bu duruma geldikten sonra artık gölün yok olması çok daha hızlı olacak ve eski haline döndüğümde de artık ne tarım alanlarında kullanmak amacıyla ne ekolojik hayat için artık gölün eski performansını sağlaması mümkün olmayacaktır.' dedi.
2028 Yılında İkiye Ayrılabilir
2028 yılında Eğirdir Gölü için önlem alınmazsa mevcut durumun devamında gölün ikiye ayrılacağına dikkat çeken Kaçıkoç, 'Göl 2038 yılında 913 su kotuna ulaşılacak ve göl ikiye ayrılacak. Mevcut duruma muhtemel şiddetli kulaklıklar da seyrederse bunların takibinde ise 2028 yılında 913 su kotuna ulaşacağı ve ikiye ayrılacağı modelleme çalışmaları sonucunda tespit edilmiş durumda.' açıklamasını yaptı.
Ne Önlem Alınabilir?
Alınabilecek önlemleri sıralayan Dr. Kaçıkoç, 'İlk olarak acil bir şekilde 2024 yılında yüzde 50 kısıntılı sulamaya geçilecek ve kısa bir süre süre sonra bu kısıntılı sulama bırakılıp damla sulama sistemine, sonrasında Atabey sulamasında Isparta Atık Su Arıtma tesisi çıkış sularının kullanılması ve halihazırda göle derivasyon sağlayan Yılanlı derivasyonuna, Bağıllı regülatöründen ilave su transferi sağlanması yönünde geliştirilen kümülatif senaryo sonucunda gölün artık eski güzel günlerine tekrar dönebilme umudunu görebildik çalışmalarımız sonucunda. Gölün sorunları bilinmekte, artık sorunları tartışmak yerine modelleme çalışmaları ile sonuçları sınanmış, hayata geçirilebilir, eylem planlarına ihtiyaç vardı ve biz de bu proje çerçevesinde bu çalışmayı gerçekleştirdik. Bu çalışmada bölgenin iklim değişikliğine karşı dirençliliğinin arttırılması, gölün etkin kullanımının garanti altına alınması yönündeki çalışmalarımızda aktif bir şekilde çevre mühendisliği bölümü olarak devam etmekte.' dedi.
