Mustafa Kemal Atatürk albay rütbesini kazandığı Çanakkale Savaşı'yla adını tüm dünyaya duyurdu...Mustafa Kemal 1915'te hem savaşıyor hem de bir taraftan sıtma nöbetleriyle mücadele ediyordu...şubat 1919'da da İspanyol gribine yakalanan Mustafa Kemal Atatürk 100 milyon insanı öldüren İspanyol Gribi'ni bünyesinden kovmayı başarmıştı...

çanakkale saldırısı 1940'ların ikinci yarısında Adolf Hitler'i yenilgiye uğratmayı başaran ingiliz siyasetçi Wınston Churchıll tarafından planlandığı için Churchıll'in aldığı en büyük yenilgi olarak da tarihe geçti...

Lord Kınross "Atatürk: bir milletin yeniden doğuşu"nda "Mustafa Kemal Atatürk 1915te İstanbul'un galini önleyen komutandır," demti...

yıllar sonra çanakkale savaş meydanlarında dolaşan atatürk'e soruldu

-neden buraya büyük bir anıt dikmediniz?

-Atatürk cevap verdi "en büyük anıt mehmetçiğin kendisidir,"

****Metin Ergin anlatıyor:

Metin Ergin "te biz böyleyiz" adlı kitabında çanakkale savaşı gazilerinden biri olan babasının at ya da motorlu vasıta olmadığından 1915'te istanbul davutpaşa kışlasından çanakkaledeki birliğine tam 12 günde yürüye yürüye gittiğini yazmıştı...

****Lord Kınross "Atatürk: bir milletin doğuşu"nda (sander baskısı sayfa: 123) çanakkale savaşı kaybedilirse ve düşman gemileri istanbul önünde demirlerse 1915'te İstanbul'da yapılan hazırlıkları uzun uzun anlatır...

istanbuldaki polis karakollarında teneke teneke petrol biriktirilir...kente düşman adım atarsa bütün istanbul ateşe verilecektir...

Ayasofya'nın her yanına dinamitler yerleştirilir; düşman şehire adım atarsa Ayasofya imha edilecektir...

amerikan büyükelçisi Ayasofya'nın yerle bir edilme hazırlıklarını duyunca bu karardan vazgeçilmesini ısrarla talep eder...

İstanbul'un 1915'te gal edilme olasılığına karşı hazırlıklar kapsamında istanbul bankalarındaki altınlar ve osmanlı imparatorluğu arşivleri Eskehir'e gönderilir...

asker olamayacak (savaşamayacak durumdaki herkes) kadın, çocuk, hasta, yaşlı, engelli herkes İstanbul'dan ayrılıp anadoluya gidiyordu...İstanbul boşalıyordu...

anadolu yakasındaki bir tren hazırlanmıştı; şehir gal edilirse kraliyet ailesi o trenle anadoluya geçecekti...o sıralar beylerbeyi sarayında yaşayan eski padah 2. Abdülhamit'e şehir ingiliz-fransız-italyan-yunan galine uğrarsa kraliyet ailesini götürecek trene binmesi teklif edildi.2. Abdülhamit "hayır olmaz ben bir yere gitmem.İstanbul'dan ayrılmam" dedi...2. Abdülhamit kendisinden sonra padah olan kardeşini de sert bir şekilde uyardı "sakın bunu yapma ne olursa olsun istanbul'dan sakın ayrılma," dedi...

****Emre Kongar "tarihimizle yüzleşmek" adlı kitabında "çanakkale savaşını kazanmamız birinci dünya savaşını kazanmamız için yeterli olmadı," demtir...

****Bülent Ecevit 21 mart 1981'de arayış Dergisi'nde yayınlanan yazısında "osmanlı devletini oluşturan unsurlar arasında çağdaş anlamıyla uluslaşma bilincine en geç varanlar türkler olmuştu.

Çanakkale Savaşı bir bakıma türklerde osmanlılık çerçevesişında uluslaşma bilincinin doğduğu savaştır.milliyetçilikle vatanseverliğin bölünmez biçiminden oluşan vatanımızı bugünüyle olduğu kadar tüm geçmişi ve geleceği ile de kavrayan bir ulusal benlik Çanakkale Savaşı ile doğuyordu, türkiye topraklarında ."

(yararlanılan kaynak kitaplardan biri de Ali Kuzu'nun yazdığı "Atatürk Ve CHP'nin saklı tarihi" sayfa: 185)

****İlber Ortaylı'nın "Gazi Mustafa Kemal Atatürk" adlı kitabından:

"Çanakkale Savaşı İngiltere’nin dünya savaşını çabuk bitirme konusunda büyük umutla girtiği bir operasyondu...1915 ve 1916 Çanakkale ve kut ül amare savaşları ingiliz imparatorluğunu sarsan, ingiliz kamuoyunu imparatorluk rüyasından uyandıran savaşlardır...Osmanlı İmparatorluğu Çanakkale ve kut ül amare'de zafer kazandı ancak bizim olmayan bir savaşın içindeydi, dünya savaşında yenilgi kaçınılmazdı..."

İlber ortaylı, çanakkale savaşında denizdeki mayınları düşman donanmasının tek tek topladığını nusrat mayın gemisinin düşmanın mayınsız deniz sahası olduğunu zannettiği bölgeye gizlice tekrar mayın döşeyerek savaşın kaderini değiştirdiğini belirtir...nusrat Çanakkale savaşının kazanılmasında en büyük rollerden birini oynar...

İlber Ortaylı :

"Savunma durumunda olan türkler çanakkale savaşlarında tıp fakültesi ve mühendis mektebi'ndeki , seçkin liselerdeki genç aydınlarından tutun da kasabalardaki becerikli ziraatçısına, , ülkenin toprağını ekip biçen çiftçisine kadar ancak 40 yılda telafi edebilecekleri büyük kayıplar vermlerdir."

****Andrew Mango "Atatürk: Modern Türkiye'nin Kurucusu" nda "1915 Çanakkale Savaşı'nda Atatürk İstanbul'un gal edilmesini tek başına engellemedi ; ancak başkentin savunulmasında önemli katkıları oldu," diye yazdı...

mango "mehmetçik deyimi"nin nasıl doğduğunu da bu kitabında açıklar...

"bu olay Çanakkale Savaşı’nda olmuştu... Seddülbahir de Mehmet Çavuş tüfeği kitlenince yerden bir taş kaparak ingiliz askerlerine saldırmıştı...te mehmetçik deyimi böyle doğdu...

Mustafa Kemal o günlerde osmanlıyla birlikte ingilizlere, fransızlara ve italyanlara karşı savaşan bulgarların savaşı kazanamayacaklarına inandıklarını osmanlı imparatorluğu ordusunda görevli alman komutanlara anlatır...aslında o günlerde alman askerleri arasında da dünya savaşını kazanamacaklarını düşünenler çok sayıdadır...

çanakkale savaş meydanlarındaki çürümüş cesetlerden yayılan kokudan Mustafa Kemal savaşla ilgili anlatımlarında uzun uzun söz eder...

mango çanakkale savaşındaki osmanlı şehitlerinden ve yaralılarından söz eder: "72 bin asker şehit oldu, 10 bin asker iz bırakmadan kayboldu, 64 bin asker engelli durumuna düştü, 100 bin asker yaralandı"

Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı’ndan sonra kut ül amare komutanlığına getirilmeyi umarken bu makam alman mareşal von der goltz'a verilir...

öte yandan Enver Paşa Mustafa Kemal'in yıldızının parlamasından ve onun kendisine rakip olmasından çok rahatsız olduğundan Mustafa Kemal'in Çanakkale Savaşı’ndaki başarılarının osmanlı dünyasında duyulmaması için her türlü önlemi alır!

****1932'de Atatürk İstanbul'daki opera sinemasında "tell england-battle of gallıpolı" adlı ingiliz Çanakkale savaşı filmini seyretti...

ek: Atatürk'ün Seyrettiği İngiliz Çanakkale savaşı filmi:

"tell england-battle of gallıpolı"

https://www.youtube.com/watch?v=7zwm3f0rphq

****Çanakkale Savaşı'nda türk ordusuyla çarpışırken hayatını kaybeden yabancı uyruklu askerler için Mustafa Kemal Atatürk şunları söylemişti:

“bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar! burada bir dost vatanın toprağındasınız. huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. sizler, mehmetçiklerle yanyana, koyun koyunasınız. uzak diyarlardan evlâtlarını harbe gönderen analar! gözyaşlarınızı dindiriniz. evlâtlarınız bizim bağrımızdadır. huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır. onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizim evlâtlarımız olmuşlardır.”