Ukrayna’nın Anti-Damping Kararı Antalya’yı Vurdu: 57 Milyon Dolarlık İhracat Tehlikede

Ukrayna'nın Türk menşeli domates ve salatalık ithalatına karşı aldığı anti-damping kararı, 2024 yılında 57 milyon dolarlık domates ve salatalık ihracatına sahip Antalya'da endişe oluşturdu.

Antalya Ticaret Borsası (ATB), Ukrayna'nın Türk menşeli domates ve salatalık ithalatına karşı aldığı anti-damping kararı üzerine rapor hazırladı. Raporda, Antalya için stratejik tehdit olarak gösterilen kararın tarımsal üretimden lojistiğe, paketlemeden soğuk hava depolarına geniş alanda zincirleme olumsuz etkiler yaratacağı vurgulandı.

Ukrayna'dan Türkiye Menşeli Domates ve Salatalığa Ek Vergiler

Ukrayna Ekonomi Bakanlığı, 7 Nisan 2024 tarihinde Türkiye menşeli taze domates ve taze salatalık ithalatına yönelik anti-damping soruşturması başlatılmıştı. Soruşturma sonucunda 5 yıl süreyle geçerli olacak yeni vergiler devreye alındı. Karara göre; domates ithalatında ilgili firmalara yüzde 25, diğer firmalara yüzde 26,9; salatalık ithalatında ilgili firmalara yüzde 20,1, diğer firmalara yüzde 22,8 oranında vergi uygulanacak. Bu vergiler mevcut yüzde 10 gümrük vergisine ilave edilecek.

ATB'nin Raporu TOBB'a Gönderildi

Bakanlığın bu kararı, Ukrayna'ya en çok taze domates ve salatalık ihracatı yapılan Antalya'da tedirginlik yarattı. ATB tarafından hazırlanan 'Ukrayna'nın anti-damping kararının Antalya tarımsal ihracatı ve ekonomisine etkileri' başlıklı rapor, ilgili bakanlıklarla görüşülmesi için Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'ne (TOBB) gönderildi.

"Antalya Ukrayna İhracatında Merkezi Role Sahip"

ATB Başkanı Ali Çandır, yaş meyve sebze sektöründe dünyada nadir görülen bu uygulamanın özellikle Antalya'yı doğrudan etkilediğini söyledi.

Çandır, “Antalya, yaş meyve sebze ihracatında ülkemizin öncü ili olup Ukrayna, bu ihracatın en önemli pazarlarından birini oluşturmaktadır. Ancak Ukrayna'nın Türk menşeli domates ve salatalık ithalatına karşı aldığı anti-damping kararı, üreticilerimizden ihracatçılarımıza, tarımsal ticaret erbabından Antalya ekonomisine kadar geniş bir kesimi doğrudan olumsuz etkilemektedir. Antalya, Türkiye'nin Ukrayna'ya ihracatında merkezi role sahiptir" açıklamasını yaptı.

Antalya'dan Ukrayna'ya 57 Milyon Dolarlık İhracat

Ali Çandır, 2024 yılında Türkiye'nin Ukrayna'ya gerçekleşen toplam 80 milyon dolarlık taze domates ve salatalık ihracatının 57 milyon dolarlık kısmının Antalya'dan yapıldığını hatırlattı. Antalya'nın, Ukrayna'ya ülke ihracatının yüzde 72'sini tek başına gerçekleştirdiğini ifade eden Ali Çandır, "Domates ihracatında Türkiye'den Ukrayna'ya gönderilen ürünlerin yüzde 68'i, salatalıkta ise yüzde 84'ü Antalya kaynaklıdır. Antalya'nın ihraç ettiği domateslerin dörtte biri Ukrayna'ya satılmıştır. Bu rakamlar, alınan kararın Antalya için hayati öneme sahip bir pazar kaybı anlamına geldiğini açıkça ortaya koymaktadır" dedi.

Sektörde Zincirleme Olumsuz Etki

Ukrayna Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen kararın etkilerinin çok yönlü olacağını aktaran ATB Başkanı Çandır, “İhracatımız bakımından önemli pazar kaybı yaşanacak, iç piyasada arz fazlası oluşacak ve fiyatlar düşecek. Bu durum, gelirlerin azalmasına ve istihdamın riske girmesine yol açacaktır. Antalya ekonomisi açısından ise tarımsal üretimden lojistiğe, paketlemeden soğuk hava depolarına kadar geniş bir alanda zincirleme olumsuz etkiler yaratacaktır" ifadelerini kullandı.

Diplomatik Temas ve Acil Destek Programı

Alınması gereken önlemlerin hem kısa hem de uzun vadeli olmasını istediklerini kaydeden Ali Çandır sözlerini şöyle sürdürdü:

“Öncelikle Ukrayna ile diplomatik temaslarda bulunulmalı, Serbest Ticaret Anlaşması'nın ruhuna aykırı bu karar gündeme getirilmelidir. Dünya Ticaret Örgütü nezdinde hukuki girişimler değerlendirilmelidir. Eş zamanlı olarak ihracatçıların yeni pazarlara yönelmesi için ilave destekler sunulmalı; Orta Asya, Körfez ülkeleri ve Doğu Avrupa başta olmak üzere alternatif pazarlar geliştirilmeli. Almanya ve AB ülkelerinde mevcut pazarların derinleştirilmesi de önem taşımaktadır. Üretici ve ihracatçılar için acil destek programları devreye alınmalı. Anti-damping vergilerinden doğan kayıpların telafisi için mali destekler, lojistik ve navlun teşvikleri sağlanmalı."

Antalya İçin Stratejik Bir Tehdit

Ali Çandır, Ukrayna'nın aldığı anti-damping kararının, kısa vadede üreticilere, ihracatçılara ve Antalya ekonomisine ciddi zarar vereceğini ifade ederek, “Antalya'nın domates ve salatalık ihracatındaki yüzde 72'lik payı dikkate alındığında bu kararın kentimiz için stratejik bir tehdit olduğu açık. Antalya'nın tarımsal ihracat gücünü koruması ve geliştirmesi için acil destek önlemlerinin alınması hayati öneme sahiptir. Kentimizin ve ülkemizin Ukrayna'ya tarımsal ihracatının 2020-2024 dönemindeki seyri oldukça tutarlı, anlamlı ve istikrarlı bir yükseliş göstermiştir. Hem miktarda hem tutarda sürekli artış yaşanmıştır" dedi.

"Ukrayna Pazarını Yok Edici Bir Duvar"

Ukrayna'ya 2024 yılı ihracatında domatesin yüzde 68'i, salatalığın yüzde 84'ünün Antalya'dan yapıldığını hatırlatan Başkan Ali Çandır, “Kentimiz tarımsal ihracat performansı, tüm zorluklara karşın ülkemiz ortalamasının üzerinde bulunmaktadır. Bu durumu daha da geliştirmeye çalışıyoruz. Döviz fiyatlarındaki en az yüzde 30 ucuzluk bizleri ziyadesiyle zorlarken Ukrayna'nın ortalama yüzde 25 gibi yüksek oranda ilave anti-damping tarifesi bu pazarımız bakımından yok edici bir duvar örmüştür. Bu pazarı kaybetmemiz; tüm sektörümüz, üreticimiz ve kentimiz için maliyeti yüksek bir bedel oluşturmaktadır" uyarısında bulundu.

Antalya’nın Tarım İhracatında Bu Ürünler Yüz Güldürdü