Türkiye Dünya Basın Özgürlüğünde 159’uncu! "Çok Vahim" Kategorisinde...

Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, her yıl yayımladığı ''Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'' raporunu kamuoyu ile paylaştı. 2025 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye bu sene 159’uncu sırada yer aldı. Türkiye’nin yer aldığı sıralama ise “çok vahim” kategorisinde bulunuyor. Türkiye’nin, 2002 yılında 99. sırada bulunduğu listede 2016’da 151, 2017’de 155, 2018 ve 2019’da 157, 2020’de 154, 2021’de 153, 2022’de 149, 2023’te 165, 2024’te ise 158. Sırada yer almıştı.

Türkiye Dünya Basın Özgürlüğünde 159’Uncu2

"Tehlike Medyada Tek Seslilik”

RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye’nin endeksteki gerilemesini tedirginlikle takip ettiklerini dile getirdi. Dünya genelinde yaşandığı gibi Türkiye medyasının da ekonomik anlamda endekste gerileme gösterdiğine dikkat çeken Önderoğlu, şöyle konuştu:

"Medya sermayesinin ilan ve reklam gibi yollarla kamu eliyle ayrımcı tarzda desteklenmesi, eleştirel yayın kuruluşlarının keyfi tarzda para cezalarıyla hedef alınması, dijital çağda bağımsız medyanın gelir modellerinin desteklenmemesi gibi faktörler Türkiye medyasını da son yıllarda endişe verici bir kırılganlığa taşıdı. Yasal ve fiziki süregiden baskılardan usanan gazetecilik, uzun yıllar demokratik düzenleme ve güvenceden yoksun kaldıktan sonra, şimdi de ekonomik istikrarsızlığın getirdiği darbeyle zayıflama gösteriyor. Karşı karşıya bulunduğumuz tehlike, medyada tek seslilik."

“Gerilemenin Nedeni Ekonomik ve Yasal Şartlar”

RSF Endeksi, uzmanların yanıtladığı soru kitapçığının “Politik”, “Güvenlik”, “Ekonomik”, “Sosyo-kültürel” ve “Yasal” olarak beş kategoride göstergelerle ele alınıyor. Hem Türkiye hem de dünya geneli için gerileme kaydeden “Politik” gösterge, devletin ve diğer politik aktörlerin giriştiği baskılar neticesinde medyanın bağımsızlığına yönelik destek ve saygının derecesine işaret ediyor. Geçen yıl skor olarak 31,60 puan toplayan Türkiye’de, özellikle ekonomik ve yasal şartların etkisiyle bu yıl 29,40’a gerileme olduğu kaydedildi.

Basın Özgürlüğünün Sigortası Ekonomik Bağımsızlık

Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ndeki ekonomik gösterge 2025’te düşüş göstermeye devam etti. Çoğulcu, özgür ve bağımsız bir medyanın sigorta edilmesi için istikrarlı ve şeffaf ekonomik şartlara ihtiyaç olduğunu söyleyen RSF Yayın Direktörü Anne Bocandé, ''Ekonomik bağımsızlık olmadan özgür basın da olamaz. Haber medyası mali açıdan zorlandığında, kaliteden ödün verme pahasına reyting yarışına kapılabilir ve kendilerini sömüren oligarkların ya da kamusal karar alıcıların kurbanı olabilirler" diye konuştu. Bocandé, riskleri ise şöyle tarif etti:

"Gazeteciler yoksullaştığında, dezenformasyon ve propaganda şampiyonu basın düşmanlarına karşı koyacak araçları da kalmaz. Gazeteciliği besleyen ve mutlaka maliyetli olan güvenilir bilgi üretimini garanti altına alan bir medya ekonomisini yeniden tesis etmemiz gerekiyor. Çözümler mevcutsa da bunların geniş ölçekte uygulanması şart gözüküyor. Mali bağımsızlık, kamu yararına hizmet eden özgür ve güvenilir bilginin güvence altına alınması için hayati bir koşuldur."

Türkiye Dünya Basın Özgürlüğünde 159’Uncu3