2B Arazilerde Oturanlara Öncelik Verilecek mi, Başka Kişiler Başvuru Yapabilir mi?

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2B arazileriyle ilgili yaptığı yeni açıklama, milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiriyor. Türkiye genelinde uzun süredir mülkiyet sorunu yaşanan 2B arazilerine ilişkin yapılan son düzenleme ile artık bu araziler üzerinde oturan kişilere mülkiyet hakkı tanınacak. Peki bu hak kimleri kapsıyor? Araziler imara açılacak mı? Başkaları başvuru yapabilir mi?

2B Arazisi Nedir?

2B arazileri, 6831 sayılı Orman Kanunu’na göre orman vasfını kaybetmiş olan ve genellikle tarımsal ya da yerleşim amaçlı kullanılan arazilerdir. 1981 yılından önce bu vasfı kaybetmiş olan bu alanlar, bugüne kadar pek çok vatandaş tarafından ev, bağ, bahçe veya tarla olarak kullanıldı. Ancak bu kullanım tapulu bir mülkiyet anlamına gelmiyordu. Yeni düzenleme, bu sorunu çözüme kavuşturmayı hedefliyor.

Öncelik Kimlere Verilecek?

Resmi açıklamalara göre öncelikli olarak bu arazileri yıllardır fiilen kullanan vatandaşlar tapu alma hakkına sahip olacak. Yani:

Arazi üzerinde evi, bağı veya tarlası olanlar
Elektrik, su aboneliği gibi belgelerle kullanımını ispatlayanlar
Kadastro tespiti yapılan parsellerde uzun süredir ikamet edenler

Bu kişiler doğrudan Milli Emlak Genel Müdürlüğü’ne başvurarak tapu taleplerinde bulunabilecek. Başvuru değerlendirmesinde temel kıstas, arazinin fiilen kullanılıyor olması.

Başkaları Başvuru Yapabilir mi?

Hayır, bu hak sadece fiili kullanıcıları kapsıyor. Üzerinde herhangi bir yapı olmayan ya da aktif kullanımda olmayan boş 2B arazileri için üçüncü kişilerin başvuru yapması mümkün değil. Özetle;

O araziyi kullanmayan,
Orada yaşamayan,
Üzerinde hakkı olmayan kişiler tapu hakkı talep edemez.

Bu uygulama ile 2B alanlarının spekülasyona açık hale gelmesi ve emlak yatırım aracı olarak kullanılmasının önüne geçiliyor. Devlet, bu düzenleme ile kullanıcı hakkı temelli bir mülkiyet sistemi inşa etmeyi amaçlıyor.

Tapu Teslim Süreci Nasıl İşleyecek?

Süreç şu adımlarla ilerliyor:

Kadastro işlemleri tamamlanıyor.
Kadastro yapılan parseller Milli Emlak Genel Müdürlüğü’ne devrediliyor.
Vatandaş, Milli Emlak’a gerekli belgelerle başvuru yapıyor.
Arazinin rayiç bedeli üzerinden satış işlemi başlatılıyor.
Vatandaşa taksitli ödeme seçeneği sunuluyor.
Ödeme tamamlandığında resmi tapu belgesi teslim ediliyor.

Bu süreçte vatandaşlardan özellikle ikamet belgesi, elektrik/su faturası, yapı kullanım belgesi gibi kullanım kanıtları istenebiliyor.

İmara Açılacak mı?

2B arazilerle ilgili en çok merak edilen konulardan biri de “İmara açılacak mı?” sorusu oluyor. Bakanlık yetkilileri bu konuda net açıklamalarda bulunuyor:

Bu düzenleme, yeni orman alanlarının tahrip edilmesi anlamına gelmiyor.
Araziler zaten yıllar önce orman vasfını kaybetmiş ve fiilen kullanıma açılmış alanlardan oluşuyor.
Çevresel etkiler gözetilerek imar planlamaları yapılacak.
Amaç, mevcut kullanıcıya mülkiyet hakkı vermek; ranta dayalı yeni imar açılımları yapmak değil.

Yani bu alanlar imara açılabilir, ancak bu planlama çevreye zarar vermeden ve kamu yararı esas alınarak yapılacak.

Hangi İllerde Daha Yoğun?

Bakanlığın açıklamasına göre en çok 2B arazisi bulunan iller şu şekilde sıralanıyor:

Adana
Antalya
İzmir
Aydın
Samsun
Manisa
Mersin

Bu illerde kadastro ve tapulama çalışmaları yoğun biçimde devam ediyor. 2025 yılının sonuna kadar bu işlemlerin büyük kısmının tamamlanması hedefleniyor.

Ne Zaman Tapular Verilecek?

Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, yıl sonuna kadar tapu teslim sürecinin tamamlanacağı belirtiliyor. Özellikle belge eksikliği olmayan vatandaşların süreci daha hızlı tamamlanacak. Arazilerin yasal durumu, kadastro uygunluğu ve başvuru evraklarının eksiksiz olması da bu süreci hızlandıran etkenler arasında yer alıyor.

Ödeme Şartları Nasıl?

Tapu almak isteyen kullanıcılar, arazinin rayiç bedeli üzerinden ödeme yapacak. Ancak bu ödemeler için taksitli seçenek sunuluyor. Detaylı ödeme planı, arazinin büyüklüğüne, konumuna ve güncel piyasa değerine göre belirlenecek. Bu da dar gelirli vatandaşların tapuya erişimini kolaylaştırmayı amaçlıyor.

Başvuru İçin Nereye Gidilmeli?

Vatandaşların tapu başvurusu için başvurabileceği kurumlar:

İl veya ilçe Milli Emlak Müdürlükleri
e-Devlet sistemi üzerinden ön başvuru sayfası (aktif edildiğinde)
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlükleri

Başvuru esnasında kimlik belgesi, kullanım belgesi ve varsa yapı ile ilgili ruhsat dökümleri gerekiyor. Başvuru sürecinde ilgili kurumlar, gerekirse arazide yerinde inceleme de yapabiliyor.