Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye'nin cari işlemler hesabı temmuz ayında 566 milyon dolar fazla verdi. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında ise 4 milyar 879 milyon dolar fazla oluştu. Bu durum, Türkiye'nin cari işlemler hesabında iki ay üst üste fazla verildiğini ortaya koyuyor. Haziran ayında yıllıklandırılmış cari açık 24 milyar 982 milyon dolar iken, temmuz ayında bu rakam 19 milyar 85 milyon dolara geriledi.
Ekonomistler İyileşmenin Nedenlerini Analiz Ediyor
AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, bu yılın ilk yarısında küresel ekonomik aktivitedeki artışın ve özellikle Avro Bölgesi'ndeki ekonomik güçlenmenin Türkiye'nin ihracatına destek sağladığını belirtti. Bürümcekçi, son dönemde uygulanan sıkı para politikaları ve makro ihtiyati tedbirlerin, tüketim malı ithalatı üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığını ifade etti. İthalat yavaşlamasının ağırlıklı olarak ara malı ve yatırım malı ithalatındaki gerilemeden kaynaklandığını vurguladı. Ayrıca, önceki yıl cari açıkta belirgin artışa neden olan altın ve enerji net ithalatındaki gerilemenin sürdüğünü aktardı.
Net Altın ve Enerji İthalatında Düşüş
Bürümcekçi, geçen yılın aynı dönemine göre net altın ithalatında 10,9 milyar dolar ve enerji ithalatında 5 milyar dolar daha az açık verildiğini belirtti. Bu iki kalemden kaynaklanan iyileşmenin, ilk yedi ayda gözlenen 25,9 milyar dolarlık cari açık iyileşmesinin yüzde 61'ini oluşturduğunu söyledi. Cari açıkta daha sürdürülebilir bir seyir için iç talep kaynaklı büyümenin yavaşlaması gerektiğini ifade eden Bürümcekçi, 2024 yılı sonunda cari açığın 20 milyar doların altında kalmasını beklediklerini belirtti.
Dış Ticaret Açığı ve Cari Denge Üzerindeki Etkileri
Dış ticaret açığının geçen yılın belirgin altında olmasının cari dengeyi olumlu etkilediği ifade ediliyor. Bürümcekçi, temmuz ayında cari açıkta gözlenen iyileşmenin, dış ticaret açığının belirgin şekilde azalmasının ana etken olduğunu vurguladı.
İthalat ve Para Politikalarının Etkisi
Pariterium Danışmanlık Kurucusu Dr. İsmet Demirkol, ödemeler dengesinin son iki ayda fazla vermesinin, ithalatın ve özellikle ham madde ithalatının yavaşlamasından kaynaklandığını belirtti. Demirkol, sıkı para politikasının ve ithalat yavaşlamasının yıllıklandırılmış cari açığın düşürülmesine katkı sağlayabileceğini ifade etti.