Side’den Kızılot’a: Manavgat’ın Eski Yerleşim Adları ve Hikâyeleri

Doğası ve turizm potansiyeliyle bilinen Manavgat, Antalya’nın en büyük ilçelerinden biri olmasının yanı sıra köklü yer adlarıyla da önem taşıyor. Evrenseki’den Sarılar’a, Side’den Taşağıl’a kadar pek çok bölge, eski isimleri ve ardındaki hikâyelerle Anadolu’nun tarihi mirasını yaşatıyor.
Evrenseki: İki Köyün Birleşiminden Doğan Turizm Merkezi
1928 kayıtlarına göre Evren ve Seki adında iki ayrı köy bulunuyordu. Rivayetlere göre, “boylu boslu, iri yarı” kimselere evren denildiği için Evrenköy adını aldı. Bir başka söylenceye göre ise bölgede çokça bulunan yılanlar, “evren” adıyla anıldığı için köy bu ismi aldı. Seki kelimesi ise “ormanlık, kayalık, dağ başındaki düzlük” anlamına geliyor. 1999’da birleşerek belde olan Evrenseki, günümüzde mahalle statüsünde ve önemli bir turizm merkezi.
Ilıca: Sıcak Suların Adını Taşıyan Mahalle
1928’de İlice olarak kaydedilen Ilıca, adını kış aylarında buharlı ve sıcak akan çeşmelerden alıyor. 1994’te belde olan, bugün ise mahalle statüsünde bulunan Ilıca, turizm açısından oldukça önemli. Özellikle Kumköy, bölgeye bağlı en bilinen turizm merkezlerinden biri.
Beşkonak: Köprülü Kanyon’un Eşiğinde Tarihi Bir Yerleşim
Akyaka, Bozyaka, Karabük, Kurşunca ve Pelitdibi mahallelerinden oluşan Beşkonak, adını beş konaklama noktasından alıyor. 1928’de dokuz köyün bağlı olduğu Beşkonak, bugün Köprülü Kanyon Milli Parkı sınırlarında bulunuyor. Köprülü Kanyon’a sadece 9 km uzaklıktaki Beşkonak, doğa sporlarının gözde adreslerinden.
Side: Nar Ağacının İzinde Antik Kent
MÖ 7. yüzyılda kurulan Side, adını “nar ağacı” anlamına gelen Sidê kelimesinden alıyor. Antik sikkelerde nar motiflerinin bulunması bu görüşü destekliyor. Osmanlı döneminde Selimiye adıyla anılan Side, 1985’te belde belediyesi oldu. Bugün turizmin kalbinin attığı mahallelerden biri.
Sorgun: Zorkum’dan Günümüze
1928’de Sorkun adıyla kaydedilen Sorgun’un adı zamanla değişti. Söğüt türü bir bitkiden gelen bu isim, halk arasında “Zorkum”dan evrilerek günümüze ulaştı. Çorak ve kumlu toprakları nedeniyle bu adın verildiği düşünülüyor.
Kemer: Roma Su Kemerlerinin İzinde
Adını Roma döneminde yapılan su kemerlerinden alan Kemer, 1928’den beri bu isimle biliniyor. Yörük yerleşimi olan mahalle, geçmişten bugüne aynı adı koruyarak dikkat çekiyor.
Taşağıl: Taş Ağıldan Taşağıl’a
Taş ve ağıl kelimelerinin birleşiminden oluşan Taşağıl’ın adı, halk arasında yapılan taş ağıllardan geliyor. 1928’de 16 köyü kapsayan nahiyelerden biri olan Taşağıl, 1973’te belediye olmuş, bugünse mahalle statüsüne geçmiş durumda.
Denizyaka ve Denizkent: Yiğitlikten Deniz Kıyısına
Eskiden “Niğit” adıyla bilinen Denizyaka, cesur bir gence atfedilen halk etimolojisiyle anılırken, denize yakınlığı sebebiyle bugünkü adını aldı. Denizkent ise Akseki’den göç edenlerin getirdiği “İlarma” adını uzun süre taşımış, sonrasında deniz kıyısında yer aldığı için Denizkent adını almıştır.
Çolaklı: Yörüklerin İzinde
Kurucuları Çolaklı Yörükleri olan bu yerleşim, 1928’de Çolaklı Aşireti olarak kayıtlara geçti. Yarı göçebe yaşam süren Yörüklerin yerleşik hayata geçmesiyle mahalle adını aldı. Bugün turizm açısından büyük öneme sahip.
Kızılot: Yörüklerin Renkli İzleri
Adını Kızılot Yörüklerinden alan mahalle, 1928’de “Kızıl Ot” olarak kaydedildi. 1999’da belde belediyesi olmuş, günümüzde ise mahalle statüsünde.
Sarılar: Türkmen Aşiretinden Gelen Bir İsim
Manavgat’a 5 km uzaklıktaki Sarılar, adını Sarı Türkmen aşiretinden alıyor. Kökleri Orta Asya’ya kadar dayanan bu topluluk, Anadolu’nun birçok bölgesinde iz bırakmış.
Manavgat İsminin Gizemli Yolculuğu
Manavgat adının kökeni konusunda farklı rivayetler var. Kimi kaynaklara göre “Manav” sözcüğünden türemişken, bazı dilbilimciler antik Luwi dilindeki “Manauwa” yani “tanrıça tapınağı” kelimesiyle bağlantılı olduğunu düşünüyor. Cumhuriyet döneminde adının değiştirilmesi önerilmiş olsa da bugüne kadar korunmuş.
Gündoğdu: Fettahlı Yörüklerinden Turizm Cennetine
Eskiden Fettahlı Aşireti olarak kaydedilen Gündoğdu, adını Cumhuriyet döneminde aldı. Bugün Manavgat’ın en önemli turizm merkezlerinden biri.
Yer Adlarıyla Manavgat’ın Kültürel Hafızası
Manavgat’ın mahalleleri, yalnızca birer yerleşim yeri değil; Anadolu’nun tarih, kültür ve halk hafızasını taşıyan birer bellek. Yörük aşiretlerinden antik kentlere, doğa unsurlarından halk rivayetlerine kadar her isim, bölgenin geçmişine açılan bir kapı niteliğinde.
Manavgat MYO Başarı Sıralamasıyla Göz Doldurdu
Kaynak:Ata Uysal Özen
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.