Gülsin Onay’dan Antalya Arkeoloji Müzesi İçin Çağrı: Yok Etmeyin, Güçlendirin

Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (TÜKD) Önder Kadın 2023 Sanat Ödülü'nü alan duayen piyanist ve devlet sanatçısı Gülsin Onay, Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım planlarına karşı sesini yükseltti. Sosyal medyadan paylaşım yapan ve müzenin korunarak güçlendirilmesi gerektiğini belirten Onay, kültürel mirasa sahip çıkılmasını istedi.

Antalya Arkeoloji Müzesi Sadece Bir Müze Değil, Kültürel Bir Sembol

Gülsin Onay, Antalya’nın kalbinde yer alan ve Türkiye’nin en önemli kültürel miras yapılarından biri olan Antalya Arkeoloji Müzesi'ne yıllar önce uluslararası bir matematik konferansı vesilesiyle ziyaret ettiğini belirterek söze başladı:

"Antalya Arkeoloji Müzesi, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en özel kültürel hazinelerinden biridir. Yıllar önce, eşimle birlikte onun da konuşma yaptığı matematik konferansına katılan yerli ve yabancı bilim insanlarıyla birlikte bu müzeyi ziyaret etme fırsatı buldum. Her bir salonu, her bir eseri ve o eşsiz mimarisiyle, tarihin derinliklerinde bir yolculuğa çıkmıştık. Karain Mağarası’ndan Patara’ya, Perge’den Xanthos’a uzanan bu muhteşem koleksiyon, Antalya’nın tarihini ve Anadolu’nun köklü medeniyetlerini gözler önüne seren bir hazine."

Müze Binası Avrupa’dan Ödüllü Mimariye Sahip

Antalya Arkeoloji Müzesi'nin, 1988 yılında Avrupa Konseyi tarafından ödülle onurlandırıldığını hatırlatan Onay, "1988 yılında Avrupa Konseyi tarafından “Yılın Müzesi Özel Ödülü”ne layık görülen bu bina, sadece sergilediği eserlerle değil, aynı zamanda modern ve Akdeniz mimarisinin eşsiz bir örneği olan tasarımıyla da unutulmaz izler bırakıyor" dedi.

Gülsin Onay: "Yıkmak Değil, Güçlendirerek Yaşatmak Mümkün"

Depreme dayanıklı olmadığı ve depolama alanlarının yetersiz kaldığı gerekçesiyle yıkım planları yapılan müze için alınan kararın yeniden değerlendirilmesini öneren ünlü piyanist Gülsin Onay, "Müzenin depreme dayanıksız olduğu ve depolama alanlarının yetersizliği gerekçesiyle yıkılması planlandığını öğrenmek, bu güzel anıları taşıyan bir yapının geleceği adına hepimizi endişelendiriyor. Elbette, kültürel mirasımızın güvenliği ve gelecek nesillere aktarılması için binaların dayanıklılığı büyük önem taşıyor. Ancak, bu değerli yapının yıkılması yerine, modern mühendislik çözümleriyle güçlendirilmesi ve özgün mimari kimliğini koruyarak restore edilmesi mümkün olabilir mi? Örneğin, müzenin çevresindeki Karayolları’na ait alanlar veya yakınındaki diğer kamusal parseller değerlendirilerek, hem depolama ihtiyaçları karşılanabilir hem de müze, Antalya’nın tarihine yakışır bir şekilde genişletilebilir. Böylece, bu eşsiz yapı, kent belleğimizin bir parçası olarak yaşamaya devam edebilir" ifadelerini kullandı.

İlk Ulusal Mimarlık Yarışmasıyla İnşa Edilen Müze Binası

Sanatçı Gülsin Onay, Antalya Arkeoloji Müzesi'nin Türkiye’de ulusal mimarlık yarışmasıyla inşa edilen ilk müze binası olduğuna da işaret ederek şunları söyledi:

"Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın, kültürel mirasımızı koruma konusundaki hassasiyetini ve bu alandaki değerli çalışmalarını takdir ediyoruz. Antalya Arkeoloji Müzesi’nin, Türkiye’nin ilk ulusal mimarlık yarışmasıyla inşa edilen müze binası olması, onu sadece bir sergi alanı değil, aynı zamanda bir mimari ve kültürel simge haline getiriyor. Bu nedenle, yıkım kararının yeniden değerlendirilerek, tüm paydaşların katılımıyla düzenlenecek bir çalıştayda, restorasyon ve genişletme gibi alternatif çözümlerin ele alınmasını içtenlikle öneriyoruz. Mimarlar, arkeologlar, mühendisler ve Antalya halkının ortak aklıyla, bu değerli yapının hem güvenli hem de daha işlevsel hale getirilebileceğine inanıyoruz."

"Kentimizin ve Ülkemizin Kimliğinin Parçası"

Antalya Arkeoloji Müzesi’nin geleceği hakkında duyarlılık çağrısında bulunan Gülsin Onay son olarak, "Antalya Arkeoloji Müzesi, kentimizin ve ülkemizin kimliğinin bir parçasıdır. Bu mirası korumak, hepimizin ortak sorumluluğudur. Bakanlığımızın, bu konuda şeffaf bir süreç yürüterek, müzemizin özgün değerlerini koruyacak ve onu daha da güzelleştirecek bir çözüm yoluna öncülük edeceğine yürekten inanıyoruz. Gelin, bu eşsiz mirası yok etmek yerine, onu güçlendirerek ve genişleterek, Antalya’nın tarihine ve turizmine daha büyük bir değer katalım" dedi.

Antalya Müzesi’nin Mimarı Tekeli: “Bu Yapıyı Korumak Onurdur!”

Antalya Müzesi Neden Yıkılacak?

Yarım asırdır Antalya’nın kültürel ve tarihi mirasına ev sahipliği yapan Antalya Müzesi’nin depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle yıkılarak yenileneceği açıklandı.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2020’de yapılan deprem performans analizine dayanarak binanın yüksek riskli olduğunu belirtti. Yıkım gerekçesi olarak artan depo ihtiyacı ve binanın depreme karşı yetersiz oluşu gösterildi. 20 Mart 2025'te yeni müze planı tanıtıldı. Yeni müzenin inşaat maliyeti yaklaşık 2.5 milyar TL (65 milyon USD) olarak açıklandı ve mevcut site üzerinde daha modern bir yapının planlandığı belirtildi. Yeni müzenin 2026 sonuna kadar tamamlanması hedefleniyor.

1972 yılından bu yana kent tarihini ve kültürünü taşıyan müzenin eski binasının yıkılmaması ve kısmen korunması için Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA), Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na yıkımın iptali ve binanın kısmen korunması için başvuru yaptı. Uluslararası bir kuruluş olan Docomomo’nun Türkiye temsilciliği de binanın korunması gerektiğini belirtti. Ayrıca Akdeniz Serbest Mimarlar Derneği’de alanın tescillenmesi için başvuruda bulundu. Mimarlar Odası Antalya Şubesi, yapının korunarak yeni projeye entegre edilmesini önerdi. Antalya kamuoyundan müzenin yıkılmasına tepkiler yükselmeye devam ediyor.