ATB Başkanı Çandır’dan Tarım Sektörü Değerlendirmesi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Mart ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verileri, üreticinin yüzünü bir nebze güldürdü.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Mart ayında endeksin aylık yüzde 1.80 olarak açıklandığını hatırlatarak, bu verinin 2015’ten bu yana tutulan Mart ayı ortalamalarının (yüzde 2.07) oldukça altında gerçekleştiğini vurguladı.

Yıllık bazda ise endeks yüzde 29.73 olarak ilan edildi. Bu oran, son 10 yılın Mart ayları ortalaması olan yüzde 31.86’nın yaklaşık 2 puan altında. Çandır’a göre bu veriler, özellikle Ocak ve Şubat aylarındaki yükselişin ardından Mart ayında bir dengeleyici düşüş olduğunu gösteriyor.

En Fazla Artış Veteriner Hizmetlerinde

Endeksin alt kalemlerini de değerlendiren Çandır, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarının Mart ayında aylık bazda yüzde 2.08, yıllık bazda ise yüzde 29.10 arttığını belirtti. Alt kalemlere bakıldığında ise en dikkat çekici artış veteriner hizmetlerinde yaşandı. Bu kalemdeki artış, aylık bazda yüzde 4.31, yıllıkta ise yüzde 55.87 oldu.

Diğer kalemlerdeki değişimler şu şekilde oldu:

Tohum: Aylık yüzde 2.67, yıllık yüzde 41.55

Enerji: Aylık yüzde -1.17, yıllık yüzde 16.46

Gübre: Aylık yüzde 1.23, yıllık yüzde 28.53

Bitki koruma ürünleri (ilaç): Aylık yüzde 1.90, yıllık yüzde 19.52

Yem: Aylık yüzde 3.93, yıllık yüzde 29.05

Diğer kalemler: Aylık yüzde 1.18, yıllık yüzde 43.54

Tarım yatırımlarına yönelik girdilerde ise aylık artış yüzde 0.15, yıllık artış ise yüzde 33.53 olarak kaydedildi.

Tarım-ÜFE’de Üç Kat Artış Dikkat Çekti

Ali Çandır’ın dikkat çektiği bir diğer veri ise Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) oldu. Mart ayında Tarım-ÜFE aylık yüzde 6.91 olarak açıklanırken, bu oran son 10 yılın Mart ayları ortalamasının (yüzde 2.20) üç katı olarak kaydedildi. Yıllık artış ise yüzde 31.54 ile yine 10 yıllık ortalama olan yüzde 25.25’in oldukça üzerinde seyretti.

Çandır, bu durumun üretici açısından lehte bir tablo çizdiğini vurgulayarak, özellikle 2024 yılı içinde Mayıs, Haziran ve Kasım aylarında olduğu gibi Mart ayında da üreticinin avantajlı konuma geçtiğini belirtti.

Üretici Sürdürülebilirlik Şansı Yakaladı

Çandır, üretici fiyatlarının tarımsal girdi fiyatlarını geçtiği bu durumun, tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilirliği açısından olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Ancak üreticinin sadece girdi maliyetleriyle değil; enerji, işçilik ve finansman gibi ek yüklerle de karşı karşıya olduğunu anımsattı.

Yurt dışı üretici enflasyonu (YD-ÜFE) Mart ayında aylık yüzde 4.06, yıllık yüzde 19.34 artış gösterirken, yurtiçi üretici enflasyonu (Yİ-ÜFE) aylık yüzde 1.88, yıllık yüzde 23.50 olarak açıklandı.

Gıda ürünlerine dair üretici enflasyonu ise aylık yüzde 2.31, yıllık yüzde 29.79 olarak kaydedildi. Bu oranların, tarıma dayalı imalat sektöründe enflasyonun tarımın kendisinden daha yüksek seyrettiğini ortaya koyduğunu belirtti.

Tüketici Enflasyonu Hâlâ Zirvede

Tarımsal üretimdeki olumlu tabloya rağmen, tüketici tarafındaki yüksek enflasyon sürüyor. Çandır’ın değerlendirmelerine göre, Mart ayında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) aylık yüzde 2.46, yıllık ise yüzde 38.10 arttı. Bu oranlar, son 20 yılın Mart ayı ortalamalarının (aylık yüzde 1.17, yıllık yüzde 17.41) oldukça üzerinde gerçekleşti.

Tüketici gıda enflasyonu Mart’ta aylık yüzde 4.94, yıllık yüzde 37.12 olarak açıklanırken, işlenmemiş gıda fiyatları aylık yüzde 10.17, yıllık yüzde 39.57 arttı. Yaş meyve ve sebzede ise artış rekor kırarak, aylık yüzde 16.03, yıllık yüzde 62.46’ya ulaştı.

Başkan Ali Çandır, üretici lehine gelişen bu seyrin önümüzdeki aylarda da sürmesi temennisinde bulundu.

Antalya’da Yüksek Sezon Kurban Bayramı ile Başlıyor