Antalya'da Tarihi Adım: Türk Devletleri Statü Belgesi'ni İmzaladı

Yargıtay Başkanlığı ev sahipliğinde Antalya'da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı Yüksek Mahkemeleri Konferansı'nda "Antalya Statü Belgesi" imzalandı. Konferans, ülkeler arası yargı alanındaki iş birliğinin güçlendirilmesine odaklandı.

Yüksek Mahkemeler Antalya'da Bir Araya Geldi

Antalya, Yargıtay Başkanlığı'nın ev sahipliğinde Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ve gözlemci ülkelerin yüksek mahkeme başkanlarını ağırladı. Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yüksek mahkemelerinden heyetler konferansa katıldı.

"Antalya Statü Belgesi" ile Hukuki Dayanışma Tescillendi

Konferansta, üye ülkeler arası yüksek mahkemeler düzeyinde iş birliğinin kurumsallaşmasını sağlayacak "Antalya Statü Belgesi" imzalandı. Bu belge ile 2023 yılında imzalanan "Şuşa Deklarasyonu"na dayalı olarak yargı alanındaki ortak çalışma kararlılığı bir adım ileri taşındı.

Ortak Tarih ve Hukuki Hafıza Vurgusu

Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, ortak tarih, dil ve kültüre sahip Türk devletleri arasında yargı alanında iş birliğinin büyük bir tarihi sorumluluk olduğunu vurguladı. Yargı kurumlarının uygulama ve birikimlerinin birbirine ilham olacağını belirtti. Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, “Bizler aynı yıldızın altında doğmuş, aynı göğe bakarak dua etmiş milletlerin evlatlarıyız. Ortak bir geçmişi, dili, kültürü ve medeniyeti paylaşan, kardeşliği miras kabul eden devletlerin yüksek yargılarını temsil ediyoruz. Bu nedenle Türk devletleri arasındaki iş birliğini yargı alanına da taşımayı tarihi bir görev olarak kabul ediyoruz. Türk devletleri arasındaki iş birliğini ve dayanışmayı Türk dünyasının ortak tarih, dil ve kültür mirası çerçevesinde geliştirme amacıyla bugünkü adıyla Türk Devletleri Teşkilatı kurulmuştur. Türk Devletleri Teşkilatı ekonomi, gümrük, turizm, eğitim ve sağlık gibi birçok alanda iş birliği anlamında faaliyet göstermektedir. Bu yüksek iş birliğinin yargı alanında ve özellikle yüksek mahkemeler arasında da kurulması ve geliştirilmesi amacıyla bizler de bugün Antalya'da bir statü imzalamak için toplanmış bulunuyoruz" şeklinde konuştu.

"Daha Önce 2023 Yılında Şuşa'da İmzalanmıştı"

Kerkez, “Türk Devletleri Teşkilatı Üye ve Gözlemci Devletleri Yüksek Mahkemeleri Konferansı'nın kurulmasına dair Şuşa Deklarasyonu, yüksek mahkemelerimiz temsilcileri tarafından 2023 yılında Şuşa'da imzalanmıştı. Duygudaşlığımıza Şuşa Deklarasyonu'nun öncülük ettiği bu süreçte dün yüksek mahkemelerimizin değerli temsilcilerinin uzlaşısı ve çalışması ile konferansa ilişkin statü belgesine nihai hali verilmiştir. Böylece bu statüye Türk Devletleri Teşkilatı'na üye Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti ve Özbekistan yüksek mahkemeleri olarak atacağımız imzalarla gönüllerimizdeki iş birliğinin bir kez daha pekişecek olmasından büyük mutluluk duyuyorum. Anadolu'da, Kafkasya'da ve Orta Asya'da farklı hukuk kuralları altında yargı faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Ancak bizler bu geniş coğrafyada aslında birbirimize çok yakınız. Bu nedenle yüksek yargı kurumlarımızın birikim ve uygulamaları bir diğeri için eşsiz bir ilham ve referans kaynağı olacaktır" ifadelerini kullandı.

"Adalet Anlayışımızı Da Ortak Bir Paydada Buluşturacaktır"

Kerkez, “Türkiye'de 2016 yılında bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle yargı sistemine istinaf kanun yolu da dahil olmuştur. Bu gelişme ile özel hukuk ve ceza hukuku yargılamasında yüksek mahkeme olarak yargılamayı sonlandıran Yargıtay'ın 'İçtihat Mahkemesi' sıfatı daha da güçlenmiştir. İnanıyorum ki aynı destanlarla büyüyen, aynı türkülere kulak veren ortak hafızamız sadece kalbimizi değil, adalet anlayışımızı da ortak bir paydada buluşturacaktır. Türk Devletleri Teşkilatı'na üye ülkelerin ve gözlemci olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan ve Türkmenistan'ın yüksek mahkemeleri arasındaki iş birliğinin tüm dünyada hukukun gelişmesi ve adaletin tesisi açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Şuşa Deklarasyonu ile tohumu atılan ve bugün Antalya Statüsü ile toprak üstüne çıkıp filizlenen bu iş birliği ve birlikteliğimizin ulu bir çınar haline geleceğiyle inancım tamdır" şeklinde konuştu.

Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi

Danıştay Başkanı Zeki Yiğit de konuya ilişkin konuşarak 'Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi' kapsamında, ülkeler arasında ticari, ekonomik ortaklık, ortak Türk alfabesi oluşturulması gibi birçok alanda mutabakata varıldığını belirterek, devletlerin yargı ve hukuk sisteminin gelişimi için yüksek mahkemeler arasındaki iletişimin artırılması, iş birliği ve dayanışmanın da güçlendirilmesinin önem arz ettiğini dile getirdi.

Yargının Temel Gayesi Hakkında Konuştu

Yiğit, “Bu sistemler arasında devletlerin kadim hukuk ve adalet anlayışından gelen ortak paydalar bulunmaktadır. Yargılamanın temel gayesini oluşturan adalet, insan hakları, demokratik hukuk devleti, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı gibi kavramlar devletlerin hukuk sistemlerinin zeminini ve temelini teşkil etmektedir" şeklinde konuştu.

Yargıya Konu Olabilecek Davalar Artıyor

Yiğit, “Yargıya konu olabilecek davaların çeşitliliği ve sayısı her geçen gün daha da artmaktadır. Adaletin tesisi, hukukun üstünlüğü, insan haklarının korunması ve uluslararası alanda daha etkin bir rol üstlenmek için, devletlerin yargı ve hukuk sistemlerini günümüzün gelişen ve değişen koşullarına göre güçlendirmesi gerekmektedir. Teşkilatımız bünyesindeki yüksek mahkemeler arasında bilgi ve deneyim paylaşımı, ortak hukuki sorunlara yönelik iş birliğinin kuvvetlendirilmesi, her bir devletin kendi hukuk sistemlerindeki gelişimine de büyük katkı sağlayacaktır" dedi.

İletişimin Artması Gerektiğine Vurgu Yapıldı

Danıştay Başkanı Yiğit, “Hukuk devleti; insan haklarına saygılı, bu hakları koruyan adaletli bir hukuk düzeni kurup sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, bütün faaliyetlerinde hukuka ve anayasaya uyan, işlem ve eylemleri bağımsız yargının denetimine bağlı olan devlettir. İdari yargı, tüm çağdaş toplumlarda hukuk devletinin ve demokrasinin korunması ve gelişmesi için önemli bir işlev görmüş, idari işleyişin hukuka uygunluğunu denetleyici ve idareye yol gösterici bir rol üstlenmiştir. Türk Devletleri Teşkilatı'na üye ve gözlemci üye ülkelerin idari yargı sistemlerine baktığımızda; genel olarak Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan, Türkmenistan ve Macaristan'da ülkemizdeki gibi üç dereceli bir yargı sisteminin uygulandığını, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ise iki dereceli bir yargı sisteminin bulunduğunu görüyoruz" şeklinde konuştu.

Çalışmaları Türk Devletleri Teşkilatı'nın Ruhundan İlham Alarak Yapacağız

Yiğit, "Üye ülkelerde yargı birliği rejimi nedeniyle bağımsız bir Danıştay veya Yüksek İdare Mahkemesinin bulunmadığını, ilk derece idari yargının yargısal nihai denetiminin yüksek mahkemeler bünyesinde kurulan idari dava daireleri veya kurullarınca yerine getirildiğini müşahede etmekteyiz. Yargı mensupları olarak bizlerin de hukuk ve yargı alanında iş birliği imkanlarını geliştirmemiz ve bunu kurumsallaştırarak sürdürmemiz önem arz etmektedir. Söz konusu teşkilata üye ülkelerin yüksek yargı başkanları olarak bizler de Türk Devletleri Teşkilatı'nın ruhundan ilham alarak yapacağımız müşterek çalışmalar, ikili ve çok taraflı görüşmeler ile yüksek mahkemeler arasındaki diyaloğu artırmalı ve idari yargıdaki iş birliği alanlarını da geliştirmeliyiz" dedi.

İmza Sonrası Ölümsüzleşti

Konuşmaların ardından 'Antalya Statü Belgesi' imzalandı. İmza sonrası fotoğrafı çekimi gerçekleştirildi.