Antalya’da ekmeğe zam gelmesinin ardından konuşan ve artan maliyetlerle birlikte yakın zamanda yeniden bir zam haberinin gelip gelmeyeceğine dair bilgi veren ATSO Yönetim Kurulu Üyesi Murat Totoş, “O tam anlamıyla girdilere ve giderlere bağlı bir şey. Her gün enerjiye, mazota, una zam geliyor. Eğer bu girdiler sabit kalırsa ekmeğe zam gelmez. Ama yükseliş devam ederse artık enflasyonun olduğu ortamda yapılacak bir şey kalmaz” dedi. Antalya Fırıncılar Odası Başkanı Murat Ülger ise ekmek zamları ve artan maliyetlerle ilgili, “Büyük bir ihtimal önümüzdeki günlerde yeni bir zam gündeme gelecektir. Çünkü bu 4 Lira da kurtarmamaya başladı bizi. Büyük bir ihtimal personel sorunumuz olacak. Tersine bir göç başlayacak. İnsanların giderleri aldıkları paradan daha fazla olmaya başladı. Esas önemli nokta bu aslında. Çünkü bütün sektörler için geçerli bu durum. Eğer kiralar, elektrik, su, doğalgaz paraları böyle giderse personel sorunu yarın çok büyük olacak” diye konuştu.
“CİDDİ BİR ZARARDAYIZ”
Yapılan bu zammın fırıncılara yeterli gelmediğini söyleyen Murat Totoş, “Biz uzun zamandır söylüyoruz ‘Hammadde girdilerinde ciddi bir zam var biz bu yükün altından kalkamıyoruz’ diye. Şu anda ciddi bir zarardayız. Zararda olduğumuz için fırıncının artık dayanacak gücü kalmadı. Bu şartlar böyle devam eder ve ekmek üzerinden siyaset yapılmaya çalışılır ise yakında fırınlar ekmek üretmez, üretemez. Çünkü normal unun fiyatı bugün 480 Lira oldu. Şu anda devlet tahsisli un veriyor ama hepsini değil yüzde 30’unu veriyor. Ortalaması 400 Lira’dan un kullanıyoruz şu anda. 400 Lira’dan un kullandığınız zaman şu andaki 4 Lira’yla başa baş gidebilirsiniz işletmenizi koruyabilirsiniz. Ama onun dışında eğer un fiyatlarındaki artış devam eder ise enerji girdileri bu şekilde artarsa tabi ki tekrar bir güncelleme gerekir. Onu da ilerleyen dönemlerde hep beraber göreceğiz” ifadesini kullandı.
“DEVLET ELİYLE BATIRILMIŞ BİR SEKTÖRÜZ”
“Personel sıkıntısı hat safhada” diyen Murat Totoş, “Bir işçiyi asgari ücretle bugün Antalya’da çalıştırmaya kalkarsanız, zaten en düşük kira bile 4 bin Lira’yı bulmuş birçok kişi bu maliyetlerden dolayı işini bırakıp köyüne dönüyor. Fırıncıların personele daha fazla ödeme yapma imkanı yok. Fırıncı daha fazlasını karşılayamıyor. Kazanmadan bir şey verme şansına sahip değilsiniz. Onun için bu durum Antalya’nın ciddi bir sorunu haline gelecek. Ama bu sadece bizim sektör için değil bütün esnaf için geçerli. Devlet eliyle batırılmış bir sektörüz. Bu kadar basit. Bugüne kadar hep fiyatlarımız verilmedi. Karlılık olmadı, karlılık olmayınca borç harç herkes evini, arabasını sattı bir şekilde ayakta durmaya çalıştı. Şimdi bu vakitten sonra artık satacak bir şeyi de kalmadığı için parada kazanamadığı için ne yapacak. Üretebildiği kadar üretecek onu satacak ona göre düzen olacak. Bu vakitten sonra bu mesleği atık bitirme noktasına getirdiler maalesef” dedi.
“VATANDAŞ İÇİN ÜZÜLÜYORUZ”
“Burada fırıncı günah keçisi değil. Devletin bu işe el atması lazım” diyen Totoş, “Biz vatandaş adına da üzülüyoruz. Biz de istiyoruz halk ucuz ekmek yesin. Devlet bir şekilde sübvanse edecek. Devlet almasın bizden SGK primini. Unda daha fazla ihtiyacımızı karşılaşın. Fırıncı devlet değil ki. Fırıncı nereye kadar ne yapabilir ki? Sübvanse etmediği süre içerisinde bu meslek için yapacak bir şey yok. Aslında maalesef mesleğin sonuna gelindi. Bunu senelerden beri söylüyoruz ama gelinen nokta bu” diye konuştu.
“GRAM FİYATI BELİRLİYOR”
Totoş, ekmek fiyatının bazı ilçelerde 5 Lira olduğu iddialarına ise, “Ekmek aynı gramajda değildir. 210 gram ekmek 4 Lira ama fırıncılar 260 gram ekmek üretirlerse tabi ki kilo fiyatına vurduğumuz zaman eş değer olur. Gram fiyatı belirliyor. 400 gram ekmek yaparsanız fiyatını ona göre belirlersiniz. Bakanlığında bize söylediği rakamlar çerçevesinde minimum 210 gramlık fiyatımızı aldık. Yoksa orada 210 gramlık ekmeği 5 Lira’ya satıyorlar diye bir şey yok” diyerek tartışmalara açıklık getirdi.
“4 LİRA KURTARMIYOR”
Antalya Fırıncılar Odası Başkanı Murat Ülger ise ekmek zamları ve artan maliyetlerle ilgili “Büyük bir ihtimal önümüzdeki günlerde yeni bir zam gündeme gelecektir. Çünkü bu 4 Lira da kurtarmamaya başladı bizi. Bir ay önceden fiyat teklifimiz olduğu için bir ayı buluyor yeni fiyatın çıkması. Biz 4 Lira kararı almıştık ama bir ay içinde yine eridi. Bu nedenle de giderler karşısında yapılan zamlar bizi kurtarmıyor” dedi. İlçelerde ekmek fiyatında farklı bir politika izlenmediğini söyleyen Başkan Ülger, “210 gram ekmek şu anda her yerde 4 Lira. Fiyatı farklı ise tam buğday ekmeğidir, ya da başka bir ekmektir” diyerek ilçelerde vatandaşlardan gelen ekmek 5 liraya satılıyor şikayetlerine de cevap verdi.
“DEVLETİN GÖNDERDİĞİ UNLA OLMUYOR”
“Bu zammın neden yapıldığı ortada” diyen Başkan Ülger, “Bu ekmeği biz mazotla dağıtıyoruz. Mazotla ekmek pişiren fırınlarımız var, elektrik, su giderleri var. Sırf devletin gönderdiği unla olmuyor. Temmuz da yeniden asgari ücret konuşuluyor. O zamanda bu maliyetler fırıncıyı etkileyecek. 4 Lira şu anda yine karşılamamaya başladı. İki gün önce mazota zam geldi. Bunların hepsi bizim maliyetleri etkiliyor. Onlara zam geldikçe maliyette muhakkak artacaktır” dedi.
“DEVLET YARDIM ETMELİ”
“Devletin fırıncılara yardım etmesi gerekiyor fiyatları yerinde tutmamız için” diyen Başkan Ülger, “Sadece un vererek yardım olmuyor. Devlet unun yüzde 30’unu veriyor. İşlediğimiz 100 çuvalın 30 çuvalını alabilirsin diyor. Onunda tamamını vermiyor ki un sadece bizim maliyetlerin yüzde 30’nu etkiliyor zaten. Yüzde 70’i yine bunun elektrik, su, personel, mazot giderleri. Piyasa bu şekilde giderse zam yapılsa da maliyetler karşılanmaz. Piyasa bu şekilde hareketli devam ederse biz de zam taleplerinde bulunmak zorunda kalacağız” ifadesini kullandı.
KEPENKLER KAPANIYOR
“Kapanan fırınlarımız var, şube açma girişiminde olan arkadaşlarımızdan vazgeçenler var, yani durum pek iç açıcı değil” diyen Başkan Ülger, “İleride büyük bir ihtimal personel sorunumuz olacak. Çünkü bu kiralarla bu elektrik, su paralarıyla insanlarda ailesini geçindiremez evlerinde oturamaz hale geldi. Evi olmayan bir kişi 3-4 bin lira kirayla nasıl çalıştıracağız. Yani burada tersine bir göç başlayacak yarın. İnsanlar memleketlerine gitmeye başlayacak. Yarın çalıştıracak elemanda bulmakta güçlük çekeceğiz. İnsanların giderleri aldıkları paradan daha fazla olmaya başladı. Eskiden köyden kente para kazanmaya gelirdi insanlar şimdi ‘Hiç olmazsa köyümde bir evim var giderim orada otururum ve geçinirim’ demeye başladı. Esas önemli nokta bu aslında. Çünkü bütün sektörler için geçerli bu durum. Eğer kiralar, elektrik, su, doğalgaz paraları böyle giderse personel sorunu yarın çok büyük olacak” diye konuştu.
HABER: FADİME YİĞİT
