Akdeniz Üniversitesi emekli öğretim üyesi ve Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Araştırma Derneği (YÜCİDER) Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, coğrafi işaretin bir ülkenin kalkınmasının da işareti olduğunu belirterek, “Başarmak için öncelikle Coğrafi İşaretler Enstitüsü’nün kurulması gerekmektedir. Gıda ihracatımızın arttırılması için coğrafi işareti ciddiye almamız, yönetim ve denetim unsurlarını çözmemiz şart” diye konuştu.
Antalya Dostlar Platformu’nun konuğu olan Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, 30 yıldır mücadele verdiği coğrafi işaretin önemini şöyle dile getirdi: “Türkiye’de yöresel ürünlerimizi koruyabilmek için ideal bir Coğrafi İşaretler Sistemi’nin kurulabilmesi, yöresel ürünlere değer kazandırılarak sürdürülebilir kırsal kalkınmanın desteklenmesi ve kültürel ve biyolojik çeşitliliğin korunması konusunda çaba harcamak herkesin görevidir.”
“FETHULLAHÇILAR KAPATTI”
Türkiye ve Antalya’nın Akdeniz kimliği gözetilerek 1995 Barcelona Zirvesi sonrası Akdeniz Üniversitesi bünyesinde 1997’de Akdeniz Ülkeleri Ekonomik Araştırmalar Merkezi’ni kurduklarını anlatan Prof. Tekelioğlu, “Bu merkezimizle coğrafi işaretler çalışmaları da başlamış oldu. Yine bu tarihten itibaren yöresel ürünler ve coğrafi işaretlerle ilgili araştırmalarımızı Akdeniz ülkeleri ve Fransa Montpellier Akdeniz Tarım Enstitüsü ile birlikte projeler hazırlamaya ve yürütmeye başladık. Ancak bu güzel kurum Fettullahçılar tarafından daha sonra kapatıldı. Bu nedenle Türkiye’nin Coğrafi İşaretler Enstitüsü süratle kurulmalıdır. Özellikle tarım ürünleri ihracatının artırılması için bu şarttır” dedi.
“BİZİ AB TANIYOR AMA PARAMIZ YOK!”
2012 yılında dernekleşerek Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı’nı (YUciTA) kurduklarını hatırlatan Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, ‘’Bizi Avrupa Birliği tanıyor, ama araştırmalar yapmak için kasamızda kuruşumuz yok. Buna rağmen YUciTA’yı anlatan ilk yayınımız olan YÜCÜDERGİ’yi 465 sayfa olarak yayınladık. İkincisi için kamuoyundan destek bekliyoruz’’ dedi.
Coğrafi işaret sisteminin yaygınlaşması için karış karış Türkiye’yi dolaşan Tekelioğlu, şöyle devam etti: ‘’Dünya Ticaret Örgütü’nde bugün 10 bin tescilli ürün var. Bunun üçte biri AB ülkelerinde. Toplam 100 milyar Euro ciroları var. Tüketici ürünün üzerinde ‘Coğrafi İşaret’i görünce güveniyor ve ürüne yöneliyor. Arz-talep dengesinde de ürünlerin değeri artıyor. Bir örmek vermek gerekirse; Rokfor peyniri 539 kişinin yaşadığı bir köyün adı. Bu köy peyniri ile tüm dünyada tanınıyor. Rokfor peyniri köydeki mağaralarda yapılıyor. Yıllık üretimi 330 milyon Euro. AB’de ortak tarım politikası tamamen coğrafi işaret üzerine odaklanmıştır. AB ülkelerinde 3837 gıda ağırlıklı ürünü var. Türkiye’nin dört bir yanında her şeyi üretiyoruz ancak coğrafi işaretimiz yok, bu nedenle ihraç edemiyoruz. Ama bizim ürünlerimizi tescil ettiren Yunanistan Avrupa pazarında. Türkiye’nin son yıllardaki çalışmalarla 750’si tarım ve gıda sektöründe olmak üzere 942 tescili var. Maalesef başvuru üreticiler tarafından yapılmıyor. Kamu kurumları tarafından yapılıyor. Ancak bu kurumların sonrasında bir desteği ve denetimi yok. İşareti aldık bitti. ATSO Antalya Piyazı’na işaret aldı. Piyaz satan lokantalara işaretin tabelasını veriyor. ATSO ayrıca bu firmalara Lokantacılar Odası ile birlikte yardımcı olmalı, gelişimlerini sağlamalı, en önemlisi de denetlemeli. Son yıllarda ortaya çıkan kadın kooperatifleri aracılığı ile yöresel ürünler önem kazandı. Kadınlarımız çok güzel işler yapıyor. Bu nedenle coğrafi işaretin geleceğine umutla bakıyorum. Bakın yakında bu ürünler arasında tescil edilebilecek neler çıkacak?”
ANTALYA’NIN COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLERİ
Finike Portakalı - Antalya Piyazı - Korkuteli Karyağdı Armudu - Alanya Yeni Dünyası - Antalya Tavşan Yüreği Zeytini - Alanya Avokadosu - Alanya Gülüklü Çorbası - Manavgat Altın Susamı - Antalya Kabak Tatlısı - Antalya Serpme Böreği - Antalya Bergamut Kabuğu Reçeli - Antalya Turunç kabuğu Reçeli - Döşemealtı halısı
Beklemedeki Ürünler: Alanya Keçiboynuzu - Alanya Muzu - Alanya İpek Kozası
Haber Merkezi
