“Transient
Bitki Ekspresyon Sistemi” ile bir tür tütün bitkisi olan Nicotiana
Benthamiana’nın yapraklarında üretilen proteini temel alan ilaçla ilgili bilgi
veren Prof. Dr. Mammedov, “Canlı virüsle yapılan testler olumlu sonuçlandı.
Tamamen bitkide üretilerek elde edilen proteinler, Covid-19 virüsünün hücreye
girmesini engelliyor” ifadelerini kullandı.
ENZİM ÜRETİLDİ
Sprey olarak kullanılması durumunda virüsün hücreye girişini engellemek için büyük bir öneme sahip olan anjiyontensin dönüştürücü ACE2 enzimi üzerine çalıştıklarını anlatan Prof. Dr. Tarlan Mammedov şöyle konuştu:
“Covid 19 virüsü bu enzimi
bloke ediyor. Bu enzimin bedende azalması insanda önemli sağlık sorunlarına
neden oluyor. Yoğun bakımda olan hastaların büyük bölümünde bu enzimin az miktarda
bulunduğu gözlemlendi. Biz Transient Bitki Ekspresyon Sistemi ile bu enzimin
yüksek oranda oluşturulmasını sağladık. Artık bu enzimi insanların hayatını
kurtarmak için piyasaya sunmaya hazırız.”
TEDAVİDE DE KULLANILABİLİR
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Biyoteknoloji Enstitüsü Aşı Bilim Kurulu Üyesi olan Prof. Dr. Mammedov, bitkiden ürettikleri bu proteinlerin hem sprey hemde enjeksiyon formlarında tedavide kullanılabileceğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Maddi kaynağın
bulunması halinde tedavide kullanılacak olan ilaç 4 ay içinde piyasaya
sürülebilir” diye konuştu. Tarlan Mammedov, bitkide üretilen bu proteinlerinin
koruyucu özelliğinin yanısıra, koronavirüs tedavisinde de uygulanabileceğini
söyledi. Prof. Dr. Mammedov, “Enjeksiyon olarak üretimi yapılırsa, tedavi
amaçlı olarak kullanılabilir. Ama bunun için faz 1 çalışmasının yapılması
gerekiyor.”
KİTLER DE KULLANIMA HAZIR
Çalışmalarını aşı, ilaç ve kit olmak üzere 3 ayaklı sürdürdüklerini açıklayan Tarlan Mammedov, kit geliştirilmesinin de başarıyla sonuçlandığını duyurdu. Mammedov şöyle dedi:
“Vücudun antikor seviyesini ölçen kitler geliştirdik. Antikor seviyeleri yüksek
olursa koronavirüse yakalanma riski daha azdır. Antikor seviyesi az olursa
kişilerin yeniden koronavirüs hastalığına tutulma riski daha yüksektir. Biz de
bu konuyla ilgili geliştirdiğimiz kitleri ticari olarak yapılan kitlerle
karşılaştırdık ve analizlerde aynı sonuçları elde ettik. Bu kitler hastaların
antikor seviyesini ölçmede kullanılabilir.”
AŞIDA FAZ ÇALIŞMALARINA GELİNDİ
Prof. Dr. Mammedov, önemli bir aşama katettikleri aşı çalışmalarında da faz çalışmalarına geçmeye hazır olduklarını söyledi. Protein temelli aşıların diğer aşılara göre avantajlarına dikkat çeken Prof. Dr. Mammedov şöyle devam etti:
“Protein temelli aşılar
koronavirüsün çeşitli mutasyonlarına karşı etkili. Rekombinant protein temelli
birkaç aşı adayı ürettik. Bu aşı adaylarında önemli testleri tamamladık. Hayvan
testleri bu antijenlerin farelerde yüksek titreli antikor ürettiğini gösterdi.
Bu da bitkide ürettikleri proteinlerin ümit verici bir aşı adayı olduğunu
gösteriyor. Bu aşı adaylarının canlı virüslerle testlerini gerçekleştirdik.
Canlı virüsün hücreye girmesini yüksek düzeyde engellediğini tespit ettik.
Maddi destek sağlandığı takdirde Faz çalışmalarına geçmeye hazırız.”
Akdeniz Gerçek Haber Merkezi