AKP’li Menderes Türel başkanlığındaki Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 2017 mali dönemini denetleyen Sayıştay Başkanlığı’nın raporlarındaki bulgular belediye taşınmazlarının ihalesiz kiralanmasını ve devrini ortaya çıkardı. Bulgular arasında servis plakalarının ihalesiz verilmesi ve halk otobüslerinin ihalesiz çalıştırılması gibi pek çok konu da yer alırken, şirket ortaklık paylarının da hesaplarda yanlış işlendiği yer aldı.
Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı’nın Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne ait 2017 yılı denetim raporu ilan edildi. Yayımlanan raporda bir dizi eksiklik ve hatanın tespiti yapılarak, düzeltilmesi için idare uyarılırken, takibinin de yapılacağı kaydedildi. Mali tabloların tam ve doğru, güvenilir bilgi üretmesini etkileyen 9 bulgu, denetim görüşünü etkilemeyen 12 adet tespite yer verildi. Gazetemiz Akdeniz Gerçek, kamuoyunu bilgilendirmek adına bu tespitleri sizlerle paylaşıyor.
DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAĞI 9 BULGU!
BULGU 1: BAĞIŞLANAN TAŞINMAZIN
MUHASEBE KAYITLARINA ALINMAMASI
“Yapılan incelemede Alanya ilçesi Orhan Mahallesi niteliği tarla vasıflı 246,17 m2 alanlı 171 ada 29 parsel nolu taşınmazın; namazgah, gölgelik, tuvalet ve şadırvan olarak kullanılmak üzere bağışlandığı ve Belediye Meclisince kabul edilip 25.01.2017 tarihinde tapudan devir alınarak envantere kaydedildiği fakat muhasebe kayıtlarına alınmadığı tespit edilmiştir. Bu durum duran varlıkların mali tablolarda olması gerekenden daha az gözükmesine neden olmaktadır.”
BULGU 2: DURAN VARLIĞIN DEĞERİNİ
ARTIRICI HARCAMALARIN GİDERLEŞTİRİLMESİ
“Yapılan incelemede Antalya İli Alanya İlçesi Tosmur’ da Bulunan Binanın Aşevine Dönüştürülmesi Yapım İşinde iş artışı ile birlikte toplam 515.409,64-TL ilgili firmaya ödenmiştir. Bu tutarın 153.790,16-TL’sinin binanın tefrişatı ile ilgili olduğu ve ilgili hesaplara aktarıldığı görülmüştür. Geri kalan 361.619,48-TL’lik harcamanın içeriğine bakıldığında varlığın değerini ve kullanım süresini artırmaya yönelik olmasına karşın ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilmesi gerekirken doğrudan 630 Giderler Hesabına alınarak giderleştirildiği tespit edilmiştir. Bu durum maddi duran varlığın kayıtlı değerinin mali tablolarda hatalı yer almasına neden olmaktadır.”
BULGU 3: BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR
HESABINA HATALI KAYIT YAPILMASI
“Yapılan incelemelerde, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 252 Binalar Hesabında kayıtlı varlıklar için amortisman ayrılmadığı, amortisman tebliğine göre hesaplama yapılması durumunda 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına bu varlıklar dolayısıyla 167.894.165,23 TL tutarında bir kaydın yapılması gerektiği; yapılmayan bu eksik kayıt nedeniyle de, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı ile 630 Giderler Hesabını doğruluğunu etkileyen toplam 167.894.165,23 TL tutarındaki kaydın yapılmadığı tespit edilmiştir.”
BULGU 4: DURAN VARLIKLARIN DEĞERLEME SONUÇLARI
İLE MALİ TABLOLAR ARASINDA UYUMSUZLUK BULUNMASI
“Yapılan inceleme neticesinde; 250, 251 ve 252 nolu hesaplara kaydedilmesi gereken kurum taşınmazlarının emlak servisinde kayıtlı değerleri 2.698.005.132,21 TL olmasına rağmen mali tablolarda 5.182.692.722,07 TL olarak göründüğü, bir başka ifadeyle, kurum kayıtları ile değerleme sonucu oluşan emlak servisindeki kayıtları arasında 2.484.687.589,86 TL tutarında bir uyumsuzluğun bulunduğu tespit edilmiştir.”
BULGU 5: HAKLAR HESABINDA İZLENMESİ GEREKEN TUTARLARIN
GİDERLER HESABINA ALINARAK GİDERLEŞTİRİLMESİ
“Yapılan incelemelerde, mevcut NETCAD yazılımlarının güncellenmesi ve ek lisans temini hizmet alımı ile Mevcut esri yazılımlarının güncellenmesi ve esri ve autocad yazılımı ek lisans temini (1. Kısım) işlerinde toplam 2.389.382,00-TL’lik tutarın 260 Haklar Hesabına alınmadan doğrudan 630 Giderler Hesabına alınarak giderleştirildiği tespit edilmiştir. Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
BULGU 6: ŞİRKET ORTAKLIK PAYLARININ
MALİ TABLOLARDA EKSİK YER ALMASI
“Yapılan incelemelerde idarenin mali tablolarında; 241.1.1 hesap kodunda 5.325.153,00 TL olması gerekirken 9.038.148,63 TL bulunduğu, 241.1.2 hesap kodunda 4.161.121,50 TL olması gerekirken 3.060.824,00 TL bulunduğu ve 241.1.3 hesap kodunda 45.469.488,00 TL olması gerekirken 35.534.611,00 TL bulunduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla 241 Mal Ve Hizmet Üreten Kuruluşlara Yatırılan Sermaye Hesabı ile ilgili olarak mali tablolarda 14.748.170,13 TL lik bir hatanın bulunduğu tespit edilmiştir.Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
BULGU 7: TAHSİSLİ TAŞINMAZLARA İLİŞKİN MUHASEBE
KAYITLARININ YÖNETMELİĞE UYGUN YAPILMAMASI
“Yapılan incelemelerde idarenin tahsis ettiği 7.640.370,00-TL değerindeki 10 adet taşınmaz ile hazine ve diğer ilçe belediyeleri tarafından kuruma tahsis edilen 1.356.551,04 m2 büyüklüğündeki toplam 110 adet taşınmaza ilişkin muhasebe kayıtlarının mevzuata uygun tutulmadığı görülmüştür. Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
BULGU 8: TAŞINMAZLARIN SATIŞ
BEDELLERİYLE KAYITLARDAN ÇIKARILMASI
“Kurum muhasebe kayıtlarının incelenmesi sonucunda, 2017 yılı içinde satışı yapılan 28 taşınmazın satış değerleri ile kayıtlı değerleri arasında herhangi bir değerleme yapılmadan kayıtlardan çıkarıldığı bir başka ifadeyle kurum taşınmazlarının satış bedelleri üzerinden kayıtlardan çıkarıldığı tespit edilmiştir.Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
BULGU 9: YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR
HESABINA EKSİK KAYIT YAPILMASI
“Antalya Büyükşehir Belediye Meclisinin 13.12.2015 tarih ve 1392 sayılı kararı ile Düden Projesi’nin EKDAĞ Ekmek Dağıtım San. Tic. A.Ş. tarafından uygulanmasına, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26’ncı maddesine göre 10 yıl süre ile sosyal tesis olarak işletilme işinin EKDAĞ Ekmek Dağıtım San. Tic. A.Ş.’ye verilmesine, projenin uygulanması sonucu oluşacak inşaat maliyetlerinin Belediyenin teknik personeli tarafından tespit edilmesine ve ortaya çıkacak inşaat maliyetlerinin EKDAĞ Ekmek Dağıtım San. Tic. A.Ş.’nin Belediyeye olan kira borçlarına mahsup edilmesine karar verilmiştir. Ancak, yapılan incelemede; projenin uygulanması kapsamında 2017 yılında yapılan 1.357.628,39-TL’lik inşaat maliyetinin 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına kaydedilmesi gerekirken 630 Giderler Hesabına kaydedilmek suretiyle doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir.”
DENETİM GÖRÜŞÜNÜ ETKİLEMEYEN AYKIRILIKLAR
SERVİS PLAKALARININ İHALESİZ VERİLMESİ
“İncelemesini yaptığımız 2017 yılında UKOME Genel Kurulu tarafından 535 adet tahditli C plaka dağıtımına karar verildiği ve bu dağıtımın UKOME Genel Kurulu huzurunda ve gözetiminde, Antalya Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı tarafından 09.08.2017 tarihinde gerçekleştirildiği görülmüştür. Ancak 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın uygulanabilirliği kalmamıştır. Dağıtıma ilişkin ilan metninin incelenmesinde bu işin satış işlemi (Bu işlemin satış olarak değil ihale yoluyla verilmesi gerektiği düşünülmektedir.) olduğu ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre büyükşehir belediyesi encümenince yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak; bugüne kadar yapılan uygulama UKOME tarafından belirli bir bedel karşılığında C plaka kullanım hakkının verilmesi şeklinde olmuştur. İhale düzenlenmeden fiili bir durum olarak yapılan ancak mevzuatta karşılığı bulunmayan bu uygulamanın sürdürülebilmesi mümkün değildir. Yapılması gereken UKOME’ nin dağıtılacak C plaka sayılarını belirlemesi ve bu belirlemeden sonra Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan bu hakkın Kanun çerçevesinde rekabete uygun, saydam bir şekilde kaç yıllığına olacağı gibi hususları da içerecek şekilde ihale yoluyla verilmesidir.”
GEÇİCİ KABUL KESİNTİLERİNİN GÜNCELLEŞTİRİLMEMESİ
“Yapılan incelemede Fen İşleri Daire Başkanlığınca Anahtar teslim götürü bedelle ihalesi yapılan ( 1 tanesi Karma sözleşme ) ve fiyat farkı ödenen 8 Adet yapım işine ait yüzde 3’lük geçici kabul kesintilerinin endeks üzerinden güncelleştirmelerinin yapılmadığı tespit edilmiştir.”
GECEKONDU FONU KAPSAMINDA TAHSİL EDİLEN
PAYLARIN ÖZEL BİR HESAPTA TAKİP EDİLMEMESİ
“Yapılan incelemede bu fon kapsamında tahsil edilen gelirlerin 600/800.5.2.9.99.2 kodunda yer alan Arsa Satış Payı adı altında bir hesap kodu oluşturulup kaydedildiği ve kurum geliri olarak değerlendirilerek 2017 yılı içinde bu hesaba 3.460.638,17 TL lik kayıt T.C. Sayıştay Başkanlığı Antalya Büyükşehir Belediyesi 2017 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 16 yapıldığı tespit edilmiştir.Bu durum kurum gelirlerinin olması gerekenden daha yüksek görünmesine neden olmaktadır.”
HALK OTOBÜSLERİNİN İHALESİZ OLARAK ÇALIŞTIRILMASI
“Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin yürütmekle yükümlü olduğu bir hizmeti bizzat yerine getirmeyip, üçüncü kişilere usulüne uygun olarak gördürebilmesi mümkün olmakla birlikte bu husus söz konusu hizmetin bir kamu hizmeti olma niteliğini ortadan kaldırmadığı gibi bu konuda belediyenin görevinin sona ermesine yol açmamaktadır. Belediyenin bu hizmetin yerine getirilmesi yönünden sorumluluğu devam etmektedir. Bu niteliği gözetildiğinde, belediyenin görevine giren bir hizmetin süresiz olarak üçüncü kişilere bir hak verilmesi suretiyle gördürülebilmesi hukuken mümkün görülmemektedir. Mevzuat ve ilgili yargı kararları uyarınca, toplu ulaşımın büyükşehir belediyesindeki yetkili organın kararıyla rekabete uygun, saydam bir şekilde ve işletme süresini de içerecek şekilde ihale yoluyla verilmesi gerektiği değerlendirilmektedir. (Rekabet, eşitlik ve saydamlık ilkelerine uygun olarak toplu ulaşıma ilişkin hakların ihale yoluyla verilmesi gerekmektedir.)”
KAMU İDARELERİ PAYLARI HESABINA EKSİK KAYIT YAPILMASI
“Yapılan incelemelerde, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansına aktarılması gereken binde beşlik 2017 tutarının, 4.575.804,38 TL olduğu ve aktarılan bu payların 363 Kamu İdareleri Payları Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir.Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir. Bulgu konusu tespit Kamu İdare Payları Hesabının mali tablolarda hatalı yer almasına neden olduğundan, 2017 mali tablolarında ilgili hesap grubunun tam ve doğru bilgi üretemediği değerlendirilmektedir.”
KİRAYA VERİLEN DURAN VARLIKLAR HESABINA KAYIT YAPILMAMASI
“Yapılan incelemelerde, Kurumun mülkiyeti ve tasarrufunda bulunan ve kiraya verilen gayrimenkullerin 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabına kaydedilmediği tespit edilmiştir.Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
KURUM TAŞINMAZLARI İÇİN ECRİMİSİL UYGULAMASININ GENEL BİR KİRALAMA USULÜ OLARAK KULLANILMASI
“Yapılan incelemelerde 2017 yılında içlerinde büfe, mesire alanı ve kahvaltı alanlarının da bulunduğu 112 tane taşınmaz için kiralama şekline dönüşen ecrimisil kararı alınmış ve emlak birimince 3.786.233,08 TL'lik tahakkuk verilip bunun 738.991,35 TL'si tahsil edilmiştir. Kurumun emlak biriminde yapılan bu ecrimisil işlemlerine yönelik tahakkuk kayıtlarının yapıldığı fakat muhasebe kayıtlarında ise herhangi bir tahakkukun yer almadığı, 738.991,35 TL tahsil edilmesine rağmen mali tablolarında taşınmaz ecrimisil geliri olarak 897.615,36 TL bulunduğu ve herhangi bir terkin ve iadenin yapılmadığı görülmüştür. Bir başka ifadeyle; Ecrimisil tahakkuklarının muhasebe kayıtlarında yer almadığı ve muhasebe kayıtlarında tahsil edilen ecrimisil gelirinden daha fazla ecrimisil gelirinin bulunduğu tespit edilmiştir.”
KURUM TAŞINMAZLARININ PAZARLIK USULÜYLE KİRALANMASI
“Yapılan incelemede kurum adına kayıtlı olan 389 adet taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 51 inci maddesinin (g) bendine göre kiraya verildiği tespit edilmiştir. Kamu idaresi cevabında; özetle, 2886 sayılı Kanunun 51/g maddesine göre ihale yapılmasına hukuki bir engel bulunmadığının düşünüldüğü ifade edilmiştir. Sonuç olarak Belediyelerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlarının “Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malları” ile “Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler” kapsamında değerlendirilip, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 51 inci maddesinin (g) bendine göre kiraya verilmesi mümkün olmadığından, tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.”
MECLİS KARARIYLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ŞİRKETLERİNE KİRALANAN TAŞINMAZLARIN DEVLET İHALE KANUNUNA TABİ OLMAKSIZIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE DEVREDİLMESİ
“Yapılan incelemede kuruma ait 49 taşınmazdan 39 tanesinin meclis kararıyla geri kalan 10 taşınmazın ise Encümen kararıyla 2886 sayılı Kanunun 51/g maddesine göre Büyükşehir Belediyesi şirketlerine kiralandığı görülmüştür. Meclis kararıyla yapılan 39 taşınmaz kiralamasına ait 55 adet taşınmazdan; 31 tanesinin 51/g maddesine istinaden, geri kalan 24 taşınmazın ise 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmaksızın Büyükşehir Belediyesi şirketlerince üçüncü kişilere kiralandığı tespit edilmiştir. Kamu idaresi cevabında; özetle, belediye şirketlerine gerekli bilgilendirme ve uyarıların yapıldığı ifade edilmiştir. Sonuç olarak Kurum şirketlerine kiralanan taşınmazların Devlet İhale Kanununa tabi olmaksızın üçüncü kişilere devredilmesi uygulaması mevzuata aykırı olduğundan, tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.”
ULAŞIM PLANLAMA VE RAYLI SİSTEM DAİRE BAŞKANLIĞINCA İŞLETİLEN TOPLU
TAŞIMA ARAÇLARINDAN ELDE EDİLEN HASILATIN TAHSİLİNE İLİŞKİN PROTOKOL YAPILMAMASI
“Yapılan incelemede Antalya Büyükşehir Belediyesi ile belediyenin iştiraki şirket arasında gelir havuzunda toplanan hasılatın belediye hesaplarına ne zaman ve ne şekilde aktarılacağına yönelik bir sözleşme veya protokolün bulunmadığı, 2017 yılında söz konusu araçlardan elde edilen 1.301.408,18-TL’lik hasılatın gelir tahakkukunun yapılmadığı, bu hasılatın belediye hesabına aktarılmadığı, gelir havuzunda yıl boyu vadesiz hesapta bekletildiği tespit edilmiştir. Bu durum kurum mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilemektedir.”
YEVMİYE NUMARALARININ MAHALLİ İDARELER BÜTÇE VE MUHASEBE YÖNETMELİĞİNE UYGUN OLARAK VERİLMEMESİ
“Yapılan incelemelerde, 262 adet muhasebe işlem fişi ve 47 adet ödeme emri belgesi olmak üzere toplamda 309 adet muhasebe işleminde taksim işareti kullanılarak yevmiye numarası verildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak Yevmiye numaralarının Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğine uygun olarak verilmemesi uygulamada bir çok sakıncaya neden olacağından, tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.”
KURUM PERSONELİNE KANUNDA YER ALAN YASAL SINIRIN ÜZERİNDE FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRILMASI
“Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile; 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan işçi personel açısından fazla çalışma süresinin haftalık 45 saati aşan T.C. Sayıştay Başkanlığı Antalya Büyükşehir Belediyesi 2017 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu 26 çalışmalar olarak net bir şekilde ifade edilmiş ve bu kapsamda yapılacak çalışmaların her işçi için yılda 270 saati geçemeyeceği hükme bağlanmıştır. Yapılan incelemede kurumda 126 Adet personel için bu süre sınırlamasına uyulmaksızın 9507 saat fazla çalışma yaptırıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak Kurum personeline yasal sınırın üzerinde fazla çalışma yaptırılması mevzuata aykırı olduğundan, tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.”
SONGÜL BAŞKAYA
