Birgün Kanada’nın liman kentlerinden birine bir gemi yanaşır. Gemide hiçbir kimlik ve belgesi olmayan, vatansız olduğu için 25 yıldır gemiden karaya çıkmamış bir tayfa vardır.

Hiçbir ülke, böyle birini kabul etmediğinden 25 yıldır demir yığını içinde hapis olan bu kişinin varlığını Kanada basın ve yayın organları haber alır. Bunu haber yapan TV ekibi Kanada halkına sorar: “İnsanlık bu mu?

Durum Kanada kamuoyunda duyulunca, ülkede büyük bir tartışma başlar. Herkes bunun insanlık dışı bir cezaya dönüştüğünü kabul etmektedir. Tartışmalar büyüktür, bütün ülke bu işle uğraşmaktadır artık…

O sırada yeni büro açmış iki genç avukat olayla ilgilenir. Bu insanlık dramını sona erdirmek için hukuki bir yol ararlar. Öncelikle, tayfayı karaya ayak bastırırlar. Ancak bundan sonra şehre girmesi ve polis, gümrük geçişlerini yapması olanaksız görünmektedir.

Bir çare bulmak gerekir. Bir yasa maddesi yoktur. Böyle bir durum yasalarda hiç düşünülmemiştir. Bu durumda eski uygulamalara bakmak gerekir. Araştırırlar hiçbir çözüm bulamazlar. Artık umutsuzluğa kapılmak üzeredirler. Tam bu sırada bilinmeyen birinden bir telefon gelir. Filanca kitabın, falanca sayfasına bakınız der, bilinmeyen bir ses…

Hemen merakla kitabı bulurlar. Bu; Yüksek Mahkemenin içtihatlarının (önceki kararlarının) bulunduğu bir kitaptır. Bildirilen sayfada aynı olayla ilgili daha önce Yüksek Mahkemenin verdiği bir karar vardır…

Buna göre yapılan başvuru sonucunda, Kanada’ya ayak basan ve yurttaşlığa kabul edilen vatansız, kimliksiz kişi; Kanada halkında adeta bayram havası yaratır.

İyi de telefonu kim etmiştir?

Sonunda anlaşılır ki telefonla bilgiyi avukatlara ulaştıran kişi; bu işe bakmakla yükümlü Yargıcın yakın arkadaşlarından biridir. Adaletin yerini bulması için gerekeni yapmıştır. (*)

İşte içtihat dediğimiz; Mahkemelerin daha önce çeşitli olaylarda verdikleri kesinleşmiş benzer kararlarıdır. Bunlar hukukun kaynakları arasında çok önemli yer tutarlar. Yüksek Yargının önüne gelen olaylarda verdiği kararlar, yerel mahkemeler için yol gösterici niteliktedir.

Bunları niye anlattık?

Değerli dostum, meslektaşım Mahmut Tanal, Baroların mahvedilmesini, Tekli Baro uygulamasından Çoklu Baro uygulamasına geçilmesini önlemek için bir Anayasa Mahkemesi kararını tüm halkın dikkatine sundu. Buna göre: “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kuruluş ve işleyişlerinin demokratik esaslara uygun olması amaçlanmıştır. İtiraz konusu kuralla, sayısı kaç olursa olsun, üyesi 500’den yukarı olan Tabip Odaları’nın Büyük Kongre’ye katılımının 7 üyeyle sınırlandırılarak odaların; Birlik Genel Kurulu’nda adil bir denge kurulmasına elverişli sayıyla temsil edilmelerinin engellenmesi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının oluşumunda demokratik ilkeleri esas alan Anayasa’nın 135. Maddesi ile bağdaşmamaktadır. Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa’nın 2. Ve 135. Maddelerine aykırıdır. İptali gerekir.”

AKP’nin Baro Başkanlarının taleplerini kabul etmeyerek; TBMM bahçe duvarının dışında günlerce açıkta, sıcağın altında, gece soğukta, aç, sefil yatırarak  ve gece mesaisi yaparak komisyondan geçirdiği “çoklu baro” yasası Anayasaya aykırıdır. Benzer olayda Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karar (19.02.2002 T.2000/78 Esas, 2002/31 K.) açık ve kesindir.

Güya; “Tek bayrak, tek millet, tek vatan” savsözüyle hareket eden AKP’nin şimdi “Tek Baro” yerine “Çok Baro” sistemini getirmesinin temelinde ne yatıyor?

Bu bir algı yönetimidir. Artık halk katında itibarını yitiren iktidarın, çözülmeyi önlemek için hâlâ muktedir olduğunu göstererek gerek büyük kısmını kendi partililerinden oluşturduğu yargı organında, gerekse bürokrasideki tereddüdü ve halk katında “bunlar gitmeyecek” algısını sağlamlaştırma çabasıdır bu…

Anayasa Mahkemesi’nin içtihadı açık ve kesindir. Yapılan çoklu baro sistemi Anayasaya aykırıdır.

(*)

Yazan: Artur Hailey

Roman: Başbakan (Ekâbir)