Uzmanlar tarafından yaz
ishali olarak değerlendirilen hastalık belirtisini gösteren kişilerin hastane yatışlarında
artış yaşandığını ve yaz ishalinin Covid-19 ile herhangi bir ilgisinin
olmadığını belirten Antalya Tabip Odası (ATO) Genel Sekreteri Dr. Metehan
Akbulut, “Sıcaklıkların artması nedeniyle insanlar sıvı kaybediyor. Sıcakta gıdaların
hızlı bozulması, açıkta satılan yiyeceklerin bakteri oranını arttırıyor. Bu durumlar
yaz ishalini ortaya çıkarıyor” dedi.
İshal ve kusma şikayetleri
ile hastaneye yatışların son günlerde arttığını belirten Dr. Akbulut, “İshallerin
bakteriyel ve bakteriyel olmayan birçok sebebi bulunmaktadır. Özellikle yaz
aylarında mikrobik ishaller daha yaygındır. Bunun nedeni de bakteriyel
enfeksiyonlar besinlerde daha hızlı ve daha kolay üreyebilmektedir. Besinler
yoluyla geçen enfeksiyonlar genellikle gastroenterit olarak bilinen ishal ve
kusma şikayetlerine yol açmaktadır. Yaz aylarında temiz olmayan suların
içilmesi ve bu sularla yıkanan yiyeceklerin tüketilmesi veya sebze ve
meyvelerin yıkanmadan tüketilmesi ana sebepleri arasındadır” ifadelerini
kullandı.
“KAYNAĞI BİLİNMEYEN SULAR İÇİLMEMELİ”
Türkiye’nin her yerinde yaz
aylarında bu hastalığın yaşandığını ancak bu sene daha çok vaka olduğunu dile
getiren Dr. Akbulut, “Antalya’da yaz aylarında piknik yapılması çok yaygın.
Piknik yapanlar bulundukları bölgenin pınar veya çeşme sularını içme suyu
olarak kullanabiliyorlar. Oysak ki bu sulara insan veya hayvan dışkısı ya da
atıkları karışıyor. Kaynağı bilinmeyen sular kesinlikle tüketilmemelidir. İçme
suyu olarak kullanılmasa bile, kirli su ile yıkanmış sebze ve meyvelere de
mikrop bulaşır. Özellikle çiğ olarak ve kabuğu soyulmadan yenilen yiyecekler
daha çok risk taşır. İçeceklerin içine atılan ve temiz olmayan sulardan
hazırlanan buzlar da bağırsak enfeksiyonlarına neden olabilmektedir. Diğer
yandan artan sıcaklık nedeniyle yiyecekler de daha çabuk bozulur. Sıcak ortamda
veya açıkta kalan yiyecekler üzerinde üreyen mikroplar nedeniyle besinler
bozulur. Sütlü ve mayonezli yiyecekler, et, krema, yumurta diğer besinlere göre
daha kolay bozulma riski taşır. Açıkta satılan veya otel-tatil köyü gibi
yerlerde açık büfelerde uygun olmayan sıcaklıkta ve uzun süre açıkta sergilenen
yiyeceklerde mikroplar çoğalır. Bu gıdaların yenmesi ile besin zehirlenmesi
tablosu ortaya çıkıyor” diye konuştu.
“HİJYENE DİKKAT EDİLMELİ”
Yaz ishalinden korunma için
alınması gereken tedbirleri aktaran Dr. Akbulut, “İshalden korunmak için
yiyecekler mutlaka buzdolabında saklanmalı, açıkta satılan veya sergilenen
yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Yiyeceklerin süreliğine ısınması bu besinlerdeki
mikropların çoğalmasına ve hastalık yapmalarına neden olur. Açıkta satılan
dondurmalar da güvenli yerlerden alınmalıdır.
İshalden korunmanın en önemli
yolu el temizliği yani el yıkamadır. Kirli ellerle hazırlanmış veya kirli
ellerle tutulup yenilmiş yiyeceklerden çok az miktarda tüketilmesi bile hastalığa
neden olabilir.
Sebze ve meyveler bol
miktarda temiz su ile yıkanmalıdır.
Dışarıda, açıkta satılan ve son tüketim tarihi belli olmayan yiyecekler
tüketilmemelidir. Taze pişirilen veya
tekrar ısıtılan yemekler oda sıcaklığında iki saatten fazla bekletilmemelidir.
Donmuş gıdalar buzu çözüldükten sonra tekrar dondurulmamalıdır. Temiz sıvı
tüketilmeli. Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri tüketilmemeli. Meyve ve
sebzeler temiz suyla iyice yıkanmış olmalı. Sık el yıkama ve kişisel hijyen
kurallarına dikkat edilmeli” dedi.
Ziya Nur SEZEN
