Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 10-23 Nisan 2024 tarihleri arasında 15 farklı kentte yerel seçimlere dair saha araştırması gerçekleştirdi. Ankara, Kocaeli, İstanbul, İzmir, Mardin, Mersin, Şanlıurfa, Şırnak, Diyarbakır, Van, Batman, Kars, Bingöl, Elazığ ve Gaziantep'te gerçekleşen çalışma, bin 291 kişinin katılımıyla ve çevrimiçi platformda yürütüldü. Bu çalışmada, seçimlerin ardından en çok tartışılan konulardan biri olan 'katılım oranlarına' ilişkin seçmen algısı ölçülmeye çalışıldı.
Anket Sonuçlarına Göre Parti Tercihleri ve Katılım Oranları
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, '31 Mart 2024 Yerel Seçimlerine ve Seçimlere Katılım Oranlarına Dair Anket Çalışma Raporu'nu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, şu tespitlere yer verildi:
Araştırma kapsamında katılımcılara yöneltilen '31 Mart 2024'te yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz?' sorusuna katılımcıların yüzde 51,4'ü CHP'ye, yüzde 18,7'si AK Parti'ye, yüzde 15,3'ü DEM Parti'ye, yüzde 10,7'si ise 'Oy kullanmadım' yanıtını verdi.
'Oy kullanmadım' diyenlerin yüzde 30,4'ü 'partimin yanlış tutumlarından kaynaklı', yüzde 21,7'si 'gerek duymadım', yüzde 13'ü 'şehir dışında olduğum için', yüzde 12,4'ü 'alternatifler arasında tercih yapmamak için', yüzde 10,9'u 'sağlık sorunlarımdan kaynaklı', yüzde 10,2'si 'mevcut düzeni meşrulaştırmamak için', yüzde 1,4'ü ise 'adil bulmadığım önseçimlerden kaynaklı' oy kullanmadığını belirtti. Araştırmaya katılanlar arasında, parlamentoda grubu bulunan İYİ Parti'ye oy veren seçmenlerin bulunmaması dikkat çekti. Bu nedenle, verilen yanıtların ve oy tercihlerinin karşılaştırılmasında İYİ Parti'ye oy verenlerin algı ve eğilimleri yer almadı.
AK Parti Seçmeninin Değerlendirmesi
Araştırma grubunun yüzde 52,4'ü 'seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdiği partiyi başarılı bulduğunu' ifade ederken, yüzde 12,9'u 'başarılı bulmadığını', yüzde 23,3'ü ise 'kısmen başarılı bulduğunu' belirtti.
'Seçim sonuçlarına göre belediye başkanlığı seçimlerinde oy verdiğiniz partiyi başarılı buluyor musunuz?' sorusuyla '31 Mart 2024'te yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde hangi partiye/adaya oy verdiniz?' karşılaştırmasında; AK Parti'ye oy verenlerin yüzde 31,4'ü, CHP'ye oy verenlerin yüzde 67,6'sı, DEM Parti'ye oy verenlerin yüzde 54,5'i, YRP'ye oy verenlerin yüzde 95,2'si 'Evet, oy verdiğim partiyi başarılı buluyorum' derken, AK Parti'ye oy verenlerin yüzde 36'sı, CHP'ye oy verenlerin yüzde 5,9'u, DEM Parti'ye oy verenlerin yüzde 18,7'si, YRP'ye oy verenlerin yüzde 2,4'ü 'Hayır, başarılı bulmuyorum' yanıtını verdi.
Seçim Katılımı ve Algısı
AK Parti'ye oy veren görüşmecilerin yüzde 83,1'i, CHP'ye oy verenlerin yüzde 67,2'si, DEM Parti'ye oy verenlerin yüzde 69,7'si, 'Oy kullanmadım' yanıtını verenlerin yüzde 73,2'si Türkiye genelinde katılımın düşük olduğunu düşündüğünü bildirdi.
Türkiye genelinde seçimlere katılımın düşük olduğunu düşünenlere yöneltilen 'Türkiye genelinde en çok hangi parti seçmeninin katılmadığını düşünüyorsunuz?' sorusuna; katılımcıların yüzde 50,5'i AK Parti, yüzde 12,3'ü AK Parti ve DEM Parti, yüzde 11'i 'bütün partilerin seçmenleri', yüzde 7,6'sı AK Parti-MHP, yüzde 6,5'i DEM Parti yanıtını verdi.
Kentlerde Seçime Katılım ve Nedenler
Araştırma grubuna yöneltilen '31 Mart 2024 belediye başkanlığı seçiminde, oy kullandığınız kentte, seçmen katılım oranının düşük olduğunu düşünüyor musunuz?' sorusuna katılımcıların yüzde 62,3'ü 'Evet', yüzde 37,7'si 'Hayır' yanıtını verdi. 'Sizce kentinizde seçime katılmama nedeni nedir?' sorusuna ise katılımcıların yüzde 15'i 'ekonomik kriz', yüzde 12,7'si 'partilere olan tepkilerden dolayı', yüzde 9,5'i 'siyasetin çözüm üretememesi', yüzde 7,2'si 'aday profillerinden kaynaklı', yüzde 6,4'ü 'parti yönetimlerinin yaklaşımlarından kaynaklı' olarak belirtti.
